Gümrükte Ürün Kalması ve Hukuki Süreç

Giriş

İthalat, ihracat veya yolcu beraberindeki eşya işlemlerinde karşılaşılan en yaygın sorunlardan biri, malın gümrük idaresince alıkonulması, geçici depolara alınması veya el konularak hukuki sürece konu edilmesidir. Bu durum, hem ticaret yapan şirketler hem de bireysel yolcular açısından maddi kayıplara, cezai risklere ve zaman kaybına yol açabilir.

Gümrükte ürünün kalması hâlinde uygulanacak hukuki prosedür, eşyanın hukuki statüsüne, alıkoyma gerekçesine ve ilgili gümrük işlemlerine göre değişiklik göstermektedir. Bu makalede, ürünün gümrükte kalması hâlinde izlenecek yol, eşyanın iadesi, dava süreçleri ve savunma stratejileri detaylı biçimde açıklanacaktır.

1. Gümrükte Eşyanın Kalma Sebepleri Nelerdir?

Gümrükte bir ürünün alıkonulmasının en yaygın gerekçeleri şunlardır:

🔹 1.1. Beyanname Eksikliği veya Hatalı Beyan

Malın kıymeti, cinsi, menşei, miktarı beyannameye eksik veya yanlış girilmişse,
HS kodu hatası, eşyanın sınıflandırılmasına etki etmişse.

🔹 1.2. Ruhsat / Sertifika Eksikliği

CE belgesi, TAREKS uygunluk, sağlık sertifikası gibi belgeler eksikse.

🔹 1.3. Yasaklı veya Kontrollü Ürün

İthalatı veya ihracatı sınırlı ya da izne bağlı ürünler (ilaç, altın, savunma sanayi ürünü vb.)

🔹 1.4. Kaçakçılık Şüphesi

Beyan dışı eşya tespiti yapılmış, sahte belge kullanılmış veya gizli taşıma iddiası varsa.

2. Gümrükte Ürün Kaldığında Uygulanan Süreç

📌 2.1. Geçici Depolama

Eşya, işlemi tamamlanıncaya kadar gümrüğe ait geçici depolara alınır. Burada kalma süresi en fazla 90 gündür. Bu süre içinde eksiklik giderilmezse eşya tasfiyeye konu olabilir.

📌 2.2. Eşyanın El Konulması

Eğer kaçakçılık suçu şüphesi varsa veya beyan ciddi anlamda gerçeğe aykırıysa, eşya kolluk veya gümrük muhafaza ekiplerince el konularak tutanak altına alınır ve savcılığa bilgi verilir.

📌 2.3. Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi (Müsadere)

Soruşturma veya kovuşturma sonunda mahkemece eşya hakkında müsadere (kamulaştırma) kararı verilebilir. Bu durumda eşya sahibinin mülkiyet hakkı tamamen ortadan kalkar.

3. Eşya Sahibi Ne Yapmalı?

✅ 3.1. Gümrük İdaresine Başvuru

İlk aşamada, eşya neden alıkonulduysa bu nedenin resmi yazıyla öğrenilmesi gerekir. Sonrasında:

Eksiklik varsa tamamlanabilir,
Yanlışlık varsa düzeltme dilekçesi verilebilir,
İdari işlem yapılmışsa itiraz yoluna gidilebilir.

✅ 3.2. Ceza Soruşturması Başladıysa

5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında ceza davası açılmış olabilir.
Bu durumda eşya sahibinin savunmasını avukat aracılığıyla yapması, müsadereyi önlemeye çalışması gerekir.
Mahkemeden eşyaya el koyma kararının kaldırılması veya iade kararı talep edilebilir.

✅ 3.3. Dava Açma Hakkı

Eşya, gümrük idaresi tarafından haksız yere tasfiyeye konu edilirse:

Vergi Mahkemesi’nde iptal davası açılabilir.
Aynı zamanda tam yargı davası ile uğranılan zararın tazmini de istenebilir.

4. Sık Karşılaşılan Eşyalar ve Uyuşmazlık Konuları

Ürün Türü	Uyuşmazlık Sebebi	Hukuki Risk
Altın / Ziynet	Beyan yapılmadan getirilmesi	Müsadere, Ceza
Elektronik Cihaz	IMEI kayıtsızlık / fatura eksikliği	Ceza, Tasfiye
Medikal Ürün	Sağlık Bakanlığı ruhsatı olmaması	İdari Ceza
Tekstil Ürünü	Yanıltıcı kıymet beyanı	Vergi farkı, Ceza
Otomobil Parçası	GTİP hatası veya marka-etiket uyuşmazlığı	El koyma

5. Savunma ve Hukuki Stratejiler

⚖️ 5.1. Kast Unsuru Vurgulanmalı

Eşya sahibinin kasıtlı hareket etmediği, eksikliğin hata veya bilgi eksikliği kaynaklı olduğu ortaya konulmalıdır.

⚖️ 5.2. Ticari Amaç Yoksa Belirtilmeli

Yolcu beraberindeki eşya, hediye, kişisel kullanım amacıyla getirilmişse bu durum açıkça belgelenmelidir.

⚖️ 5.3. Malın Mülkiyeti Başkasına Aitse

Eşya başkasına aitse veya taşımacı sadece aracılık etmişse, bu durum müsadereyi engelleyebilir.

6. İade Talebi ve Tazminat

Eğer dava sonunda beraat edilirse veya kaçakçılık suçu oluşmadığına karar verilirse:

Eşya iade edilir.
Eğer eşya tasfiye edildiyse veya hasar gördüyse, mal sahibinin tazminat hakkı doğar (2577 sayılı Kanun’a göre tam yargı davası açılır).

Sonuç

Gümrükte ürün kalması durumunda yaşanan belirsizlik, hem bireyler hem de firmalar açısından ciddi mağduriyetlere yol açabilir. Bu tür durumlarda yapılması gereken en önemli şey; işlemin hukuki niteliğini doğru analiz etmek, gerekirse itiraz veya dava açmak, ve süreci gecikmeden yönetmektir.

Gümrük mevzuatına ve ceza hukukuna hâkim bir avukat desteği ile hareket edilmesi, eşyanın iadesi, cezaların önlenmesi ve zararların giderilmesi açısından oldukça önemlidir.

📞 Detaylı Bilgi ve Hukuki Destek İçin

Gümrükte kalan ürünlerinizle ilgili bilgi almak, iade süreci başlatmak veya hukuki haklarınızı öğrenmek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Single Blog Title