Giriş: Futbolcu Alacak Davaları Neden Bu Kadar Yaygın?

Profesyonel futbol kulüplerinin mali yapılarındaki düzensizlik, ekonomik krizler, denetim eksiklikleri ve yönetim değişiklikleri futbolcularda alacak davalarının artmasına neden olmaktadır.
Futbolcu alacakları genellikle şu kalemlerden oluşur:

• Süresi gelen maaş (ücret)

• Maç başı ücretleri

• Performans primleri

• Şampiyonluk veya başarı bonusları

• İmza parası

• Transfer ücreti (signing fee)

• Menajer komisyonu için geri ödeme

• İhbar ve kıdem niteliğindeki tazminatlar

• TFF ve FIFA nezdinde dava masrafları

Bu makalede futbolcunun kulüpten alacak talep etme hakkı hukuki açıdan ele alınacak; TFF, FIFA DRC ve CAS içtihatları çerçevesinde alacak davalarının nasıl yürüdüğü açıklanacaktır.

---

I. Futbolcunun Alacak Haklarının Hukuki Dayanakları

Futbolcunun alacak talebi şu mevzuatlara dayanır:

1. TFF Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transfer Talimatı

Sözleşme hükümleri, tescil kuralları ve ödeme zamanları burada düzenlenir.

2. FIFA RSTP (Status and Transfer Regulations)

Futbolcunun uluslararası düzeydeki hakları belirlenir.

3. Türk Borçlar Kanunu (TBK)

Sözleşme ilişkisine genel hükümler uygulanır.

4. UÇK ve Tahkim Kurulu İçtihatları

Türkiye’de futbola özgü uyuşmazlık çözüm mekanizmasıdır.

5. CAS Kararları

Uluslararası uyuşmazlıklarda bağlayıcı niteliktedir.

---

II. Futbolcu Alacak Türleri

---

1. Maaş (Aylık Sabit Ücret) Alacağı

Futbolcu sözleşmesinde yer alan sabit maaş kulüp tarafından ödenmek zorundadır.
2 ay ve üzeri gecikme, FIFA’ya göre futbolcuya haklı nedenle fesih hakkı verir.

Kulübün maaşı geciktirmesi halinde futbolcunun hakları:

• Temerrüt faizi

• Dava açma

• UÇK’ya başvuru

• Haklı nedenle fesih ve tazminat talebi

• FIFA DRC’ye başvuru (uluslararası sözleşmelerde)

---

2. Maç Başı Ücretleri

Her oyuncu için geçerli değildir, sözleşmede düzenlenmiş olmalıdır.

İspat için:

• Maç listesi

• TFF resmi kayıtları

• Sözleşme hükümleri

kullanılır.

---

3. Performans Primleri

Primler üçe ayrılır:

a) Bireysel primler

• Gol, asist, kurtarış, clean sheet

b) Takım primleri

• Galibiyet

• Şampiyonluk

• Avrupa Kupası başarıları

c) Özel primler

• Derbi primi

• Play-off primi

CAS’ın yaklaşımı:
➡ “Prim açıkça sözleşmede yazılı değilse kulüp ödemez.”

---

4. İmza Parası (Signing Fee)

İmza parası peşin veya taksitli olabilir.
Kulüp buna uymazsa futbolcu:

• Tazminat talep edebilir

• Haklı nedenle fesih yapabilir

İmza parası, futbolcunun sözleşme süresi boyunca garanti alacağı en önemli kalemdir.

---

5. Transfer Ücreti ve Menajer Komisyonları

Bazı durumlarda futbolcu transfer bedelinden pay alır.
Bu payın ödenmemesi sık rastlanan bir uyuşmazlıktır.

Federasyon ve FIFA kuralları gereği kulüp şu ödemeleri yapmakla yükümlüdür:

• Menajer komisyonu (yetkili menajere)

• Dayanışma katkı payı

• FIFA yetiştirme tazminatı

Bu ödemelerdeki gecikme, futbolcuya dolaylı alacak hakkı sağlar.

---

6. İhbar Tazminatı Benzeri Talepler

Futbolda klasik İş Kanunu tazminatları uygulanmaz, ancak TBK hükümleri gereği:

• Haksız fesih

• Erken fesih

• Sözleşmenin tek taraflı sona erdirilmesi

hâlinde “uygun bir tazminat” talep edilebilir.

---

III. Alacak Davaları ve Uyuşmazlık Çözüm Yolları

Futbolcu alacaklarında dava yolu klasik mahkemeler değildir.

1. Türkiye’de Yetkili Mercii: UÇK (Uyuşmazlık Çözüm Kurulu)

UÇK’ya başvuru şu hallerde zorunludur:

• Kulüp yerli oyuncu

• Sözleşme Türkiye’de tescil edilmiş ise

• Antrenör–kulüp uyuşmazlıklarında

UÇK kararları bağlayıcıdır.

2. Tahkim Kurulu

UÇK kararlarına karşı temyiz mercii.

3. FIFA DRC (Dispute Resolution Chamber)

Aşağıdaki hallerde yetkilidir:

• Yabancı futbolcu

• Yabancı menajer

• Uluslararası transfer

• Sınır aşan sözleşme ihtilafı

4. CAS (Court of Arbitration for Sport)

FIFA kararlarına karşı son başvuru merciidir.

---

IV. Futbolcu Alacak Davalarında Deliller

Futbolcunun alacağını ispatlamak için şu deliller kullanılır:

• Sözleşme metni

• Banka dekontları

• WhatsApp – e-posta yazışmaları

• Kulüp ihtarnameleri

• TFF resmi maç kayıtları

• Prim ödeme talimatları

• Antrenman takip çizelgeleri

CAS, dijital yazışmaları tam delil olarak kabul etmektedir.

---

V. Alacak Davalarında Faiz, Zamanaşımı ve Temerrüt

1. Faiz

Uygulanacak faiz türü:

• Türk kulüpleri için: Avans faizi

• Uluslararası alacaklarda: %5 veya sözleşme faizi

2. Zamanaşımı

Borçlar Kanunu’na göre 5 yıl.

3. Temerrüt

Kulübün ödeme tarihini geçirmesiyle doğar.

---

VI. Kulübün Savunma Stratejileri

Bazı durumlarda kulüp aşağıdaki savunmaları yapabilir:

1. Performans eksikliği

• Bazı primler performansa bağlıdır

• Futbolcu kriterleri karşılamamışsa prim ödenmez

2. Sözleşmenin geçersiz olması

• TFF’ye tescil edilmemiş sözleşmeler geçersizdir

3. Karşı alacak (mahsup)

• Disiplin cezaları

• Maddi zararlar

kulüp tarafından ileri sürülebilir.

---

VII. Futbolcunun Hak Arama Stratejisi

Avukat açısından dikkat edilmesi gereken noktalar:

1. Sözleşme hükümleri ayrıntılı incelenmeli

2. Ödeme dekontları ve mesajlar toplanmalı

3. Geciken maaşlar için ihtar çekilmeli

4. UÇK veya FIFA’ya doğru zamanda başvuru yapılmalı

5. Kulübün kötü niyetli davranışı belgelenmeli

6. Sözleşme sona ermeden önce deliller toplanmalı

---

VIII. FIFA ve CAS İçtihatları

1. “2 Ay Kuralı”

FIFA’ya göre ücret iki ay gecikirse futbolcu haklı nedenle fesih yapabilir.

2. Tazminat Hesaplama

CAS tazminatı belirlerken:

• Futbolcunun piyasa değeri

• Yeni kulüpteki ücreti

• Eski kulübün ihlal derecesi

gibi parametreleri dikkate alır.

3. Sözleşmede açık olmayan primler ödenmez

CAS, ispatlanamayan veya yazılı olmayan primleri reddeder.

---

Sonuç

Futbolcu alacak davaları, spor hukukunun en yoğun başvuru alanlarından biridir.
Maaş, prim, imza parası, maç başı ücreti ve diğer alacakların ödenmemesi halinde futbolcu; UÇK, Tahkim, FIFA DRC ve CAS mercilerine başvurarak hem alacağını hem tazminatını talep edebilir.

Kulüpler için bu süreç yüksek maliyetler doğurabileceğinden sözleşmelerin titizlikle hazırlanması, ödemelerin zamanında yapılması ve profesyonel hukuki destek alınması zorunludur.