EVLENMENİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR

Evlilik, bireylerin hayatlarında önemli bir dönüm noktasıdır ve toplumsal düzenin temel yapı taşlarından biri olan aileyi oluşturur. Evlilik, Medeni Kanun’da düzenlenen bir müessesedir ve evliliğin kanuna uygun şekilde gerçekleşmesi için çeşitli yasal şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu metinde, evlenmenin gerçekleştirilmesi için aranan hukuki şartları detaylı bir şekilde ele alacağız.

1.Evlilik Ehliyeti

 

Evlilik ehliyeti, bireylerin evlenme hakkına sahip olup olmadıklarını belirleyen şartların başında gelir. Türk Medeni Kanunu’nun 124. maddesine göre, evlenme ehliyetine sahip olmak için kişinin ayırt etme gücüne sahip, ergin ve kısıtlı olmaması gerekmektedir. Bu bağlamda üç temel unsur ön plana çıkar:

 

• Ayırt Etme Gücü: Bir kişinin evlenebilmesi için ayırt etme gücüne sahip olması, yani yaptığı işlemin sonuçlarını kavrayabilmesi gerekmektedir. Ayırt etme gücüne sahip olmayanlar, yasal olarak evlenemezler.
• Erginlik: Türk Medeni Kanunu’na göre, erginlik yaşı 18’dir. Ancak 17 yaşını doldurmuş kişiler, anne ve babalarının izniyle evlenebilirler. 16 yaşını doldurmuş bir kişinin evlenmesi ise ancak mahkeme kararıyla mümkün olabilir ve bu durumda kişinin evlenmesinde olağanüstü bir yarar bulunması şartı aranır. Yararın bulunup bulunmadığına somut olaya göre mahkeme karar verir.
• Kısıtlılık Durumu: Kısıtlı olan kişiler, yasal temsilcilerinin izni olmadan evlenemezler. Kısıtlılık durumu, bireyin akıl hastalığı, alkol veya uyuşturucu bağımlılığı gibi sebeplerle, mahkeme kararıyla fiil ehliyetinin sınırlandırıldığı durumlardır.

2.Kan Hısımlığı ve Akrabalık

 

Evliliğin gerçekleştirilebilmesi için aranan önemli bir diğer şart, evlenecek kişilerin birbirleriyle olan kan bağıdır. Türk Medeni Kanunu’nun 129. maddesi uyarınca, aşağıdaki hısımlık dereceleri evlenmeye engel teşkil eder:

 

• Altsoy ve Üstsoy Arasında Evlilik Yasağı: Bir kişi, kendi altsoyu veya üstsoyu ile evlenemez. Bu, bir kimsenin kendi çocuğu, torunu, anne-babası veya büyük anne-babası ile evlenemeyeceği anlamına gelir.
• Kardeşler Arasında Evlilik Yasağı: Tam veya yarım kan kardeşler, yani anne-babası aynı ya da biri farklı olan kardeşler, birbirleriyle evlenemezler.
• Amca, Dayı, Hala ve Teyze ile Evlenme Yasağı: Bir kimse, amcası, dayısı, halası veya teyzesiyle evlenemez. Bu tür akrabalıklar arasında evlilik, toplumun ahlaki ve etik değerlerine aykırı olduğu için yasaklanmıştır.
• Evlat Edinen ve Evlatlık Arasında Evlilik Yasağı: Bu kısıtlamaların yanı sıra, evliliğe engel olabilecek diğer bir husus da evlat edinme ilişkisine dayanan hısımlıktır. Evlat edinen ile evlatlık veya bunlardan biriyle diğerinin altsoyu ve üstsoyu arasında evlenme yasağı vardır.

3.Evlenme Engelleri

 

Türk Medeni Kanunu’nda belirli durumlar evlenme engeli olarak kabul edilmiştir. Bu durumların varlığı halinde evlilik gerçekleştirilemez:

 

• Mevcut Evlilik: Bir kişi, mevcut bir evliliği varken başka biriyle evlenemez. Tek eşlilik ilkesi Türk hukuk sisteminde geçerlidir ve bir kişinin aynı anda birden fazla kişiyle evli olması yasaktır.
• Akıl Hastalığı: Akıl hastalığı bulunan bir kişi, akıl hastalığı evlenmeye engel teşkil edebilecek boyutta ise evlenemez. Bu durum, sağlık raporları doğrultusunda kişinin evlilik işlemini yürütebilme yetisinin olup olmadığına bağlı olarak mahkeme tarafından değerlendirilir.
• Bekleme Süresi (İddet Süresi): Boşanmış veya eşi ölmüş bir kadın, boşanma kararının kesinleşmesinden veya eşinin ölümünden itibaren 300 gün geçmeden tekrar evlenemez. Bu sürenin amacı, olası hamilelik durumunda çocuğun soy bağının belirlenmesidir. Ancak kadın, hamile olmadığını belgelediği takdirde, bu sürenin beklenmemesi mahkeme kararıyla kararlaştırılabilir.

4.Evlenme Başvuru Süreci ve Gereken Belgeler

 

Evliliğin hukuki olarak geçerli sayılması için resmi nikah yapılması zorunludur. Evlenecek çiftlerin, nikah başvurusu için belirli belgeleri ibraz etmeleri gerekmektedir. Başlıca belgeler şunlardır:

 

• Nüfus Cüzdanı: Çiftlerin, geçerli bir nüfus cüzdanına sahip olmaları ve bunu başvuru sırasında ibraz etmeleri gerekmektedir.
• Evlenme Ehliyet Belgesi: Evlenme ehliyet belgesi, çiftlerin medeni durumlarını gösteren bir belgedir. Türkiye’de nüfus müdürlüklerinden temin edilebilir. Boşanmış bireyler bununla birlikte boşanmış olduğunu gösteren mahkeme kararını da teslim eder.
• Sağlık Raporu: Evlenecek çiftlerin, bulaşıcı hastalıklar açısından bir sağlık raporu almaları gerekmektedir. Bu rapor, toplum sağlığının korunması amacıyla zorunlu kılınmıştır.
• Fotoğraf: Başvuru sırasında kullanılmak üzere, belirli sayıda vesikalık fotoğrafın ibraz edilmesi gerekmektedir.

 

Başvuru süreci, evlilik için gereken belgelerin tamamlanması ve ilgili evlendirme memurluğuna teslim edilmesi ile başlar. Başvurunun ardından, belgelerde eksiklik veya evlenmeye engel bir durum olmadığı takdirde, evlilik işlemi gerçekleştirilebilir.

Evlilik töreninde, tarafların evet demesiyle evlilik birliği kurulmuş sayılır. Evliliğin oluşmuş olması için deftere imza atmış olmak gerekmez. Tarafların evlilik isteğine yönelik irade beyanlarını ortaya koyması yeterlidir.

 

Sonuç

 

Evlenmenin gerçekleştirilmesi için aranan şartlar, bireylerin ve toplumun korunması amacıyla detaylı bir şekilde düzenlenmiştir. Evlilik, yalnızca iki kişi arasında bir birliktelik değil, aynı zamanda toplumsal bir sözleşme olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle, evlilik sürecinin yasal düzenlemelere uygun bir şekilde yürütülmesi büyük önem taşır.