Estonya’da Girişimciler İçin Oturum İzni (Startup Visa Programı)

Giriş

Estonya, Avrupa Birliği içerisinde dijitalleşme ve girişimcilik ekosistemi açısından en yenilikçi ülkelerden biri olarak kabul edilmektedir. Ülke, yabancı girişimcileri çekmek amacıyla Startup Visa Programı adı verilen özel bir oturum izni programı oluşturmuştur. Bu program, Estonya’da yenilikçi bir iş kurmak isteyen girişimcilere oturma ve çalışma hakkı tanımaktadır.

Bu makalede, Estonya’daki Startup Visa Programı’nın hukuki temelleri, başvuru süreci ve girişimcilere sunduğu avantajlar incelenecektir.

1. Startup Visa Programı Nedir?

Estonya Startup Visa Programı, Estonya Yabancılar Yasası (Aliens Act) kapsamında düzenlenen ve yenilikçi iş fikirlerine sahip girişimcilere oturum izni sağlayan bir göçmenlik programıdır.

2017 yılında başlatılan bu programın amacı, teknoloji odaklı ve ölçeklenebilir iş modellerine sahip start-up şirketlerini Estonya’ya çekerek ülkenin girişimcilik ekosistemini güçlendirmektir.

Programa, Avrupa Birliği (AB) dışındaki ülkelerden girişimciler başvurabilmektedir. Başvuru süreci, iş fikrinin Estonya Startup Komitesi tarafından onaylanmasıyla başlar ve ilgili girişimcinin Estonya’da şirket kurmasına olanak tanır.

2. Hukuki Dayanak ve Mevzuat

Startup Visa Programı, Estonya Yabancılar Yasası (Aliens Act) ve Startup Estonia tarafından belirlenen yönetmeliklere dayanılarak yürütülmektedir. Başvuru süreci ve gereklilikler, şu yasal çerçeveye dayanmaktadır:

• Estonya Yabancılar Yasası (Aliens Act): AB dışındaki vatandaşların oturum izni almasını düzenler.
• Şirketler Yasası (Commercial Code): Estonya’da şirket kurma prosedürlerini ve girişimcilere sağlanan yasal statüyü açıklar.
• Startup Komitesi Yönetmelikleri: Startup projelerinin değerlendirilmesine ilişkin kriterleri belirler.

Bu yasal düzenlemeler, girişimcilerin ülkeye giriş, kalış ve çalışma haklarını korurken aynı zamanda yatırımcıların ve iş insanlarının Estonya’ya çekilmesini teşvik etmektedir.

3. Startup Oturum İzni Başvuru Süreci

Estonya’daki Startup Visa başvuru süreci dört temel aşamadan oluşmaktadır:

1. İş Modelinin Onaylanması

Startup Visa başvurusu yapacak girişimcinin iş fikri, Startup Estonia tarafından yetkilendirilen bir Startup Komitesi tarafından değerlendirilmektedir. Başvurunun onaylanabilmesi için girişimin yenilikçi, teknoloji tabanlı ve ölçeklenebilir olması gerekmektedir.

Başvuru için girişimcinin şu belgeleri sunması gerekir:

• Şirketin iş modeli,
• İş planı,
• Finansal tahminler,
• Kurucu ekibin geçmişi ve yetkinlikleri.

Onay süreci genellikle 10-15 iş günü sürmektedir. İş modeli onaylanan girişimciler, oturum izni başvurusu yapma hakkı kazanır.

2. Oturum İzni Başvurusu

Startup iş modeli onaylandıktan sonra girişimci, Estonya Konsolosluğu veya Polis ve Sınır Muhafaza Kurumu aracılığıyla oturum izni başvurusu yapabilir. Başvuru için aşağıdaki belgeler gereklidir:

• Geçerli bir pasaport,
• Startup Komitesi’nden alınan onay belgesi,
• Finansal yeterlilik kanıtı (asgari yaşam giderlerini karşılayacak düzeyde gelir),
• Sağlık sigortası poliçesi.

Başvuru değerlendirme süreci genellikle 30-60 gün arasında tamamlanmaktadır.

3. Estonya’ya Taşınma ve Şirket Kurulumu

Oturum izni onaylandıktan sonra girişimciler, Estonya’ya taşınarak şirketlerini kurabilirler. Estonya, dijitalleşme açısından dünyanın en gelişmiş ülkelerinden biri olduğu için e-Residency programı sayesinde girişimciler şirketlerini uzaktan da kurabilirler.

4. Şirketin İşleyişi ve Oturum İzninin Uzatılması

Startup oturum izni, 1 ila 5 yıl arasında verilebilir ve sürenin bitiminde yenilenebilir. Girişimcinin Estonya’da aktif bir şekilde iş yapması ve belirli büyüme kriterlerini karşılaması durumunda kalıcı oturum izni başvurusu yapma hakkı da doğmaktadır.

4. Startup Visa Programının Avantajları

Startup Visa Programı’nın girişimcilere sunduğu avantajlar şunlardır:

• AB Pazarına Erişim: Estonya’da oturum izni alan girişimciler, Avrupa Birliği pazarında iş yapma fırsatı yakalar.
• Düşük Vergi Oranları: Estonya, %0 kurumlar vergisi (kar dağıtılmadığı sürece) ile girişimciler için oldukça cazip bir vergi sistemine sahiptir.
• E-Residency Kolaylığı: Estonya’nın e-Residency programı sayesinde şirket kurma ve yönetme süreci uzaktan yürütülebilir.
• Hızlı ve Dijitalleşmiş Süreçler: Şirket kuruluşu ve idari işlemler tamamen dijital ortamda yürütülebilir.
• Yüksek Teknoloji Ekosistemi: Estonya, fintech, yapay zeka ve yazılım geliştirme alanlarında güçlü bir start-up ekosistemine sahiptir.

5. Sonuç

Estonya Startup Visa Programı, Avrupa Birliği dışında bulunan yenilikçi girişimciler için büyük fırsatlar sunmaktadır. Hukuki açıdan bakıldığında, Estonya Yabancılar Yasası ve ilgili mevzuatlar kapsamında sağlanan haklar, girişimcilerin rahat bir şekilde iş kurmasına olanak tanımaktadır.

Estonya, düşük vergi avantajları, gelişmiş dijital altyapısı ve Avrupa pazarına erişim kolaylığıyla girişimciler için cazip bir destinasyon olmaya devam etmektedir. Bu programdan yararlanmak isteyen girişimciler, sürecin hukuki yönlerini dikkate alarak başvurularını yapmalı ve uygun iş modelleri geliştirmelidirler.