Estonya Çifte Vatandaşlık Politikası: Mümkün mü?

Giriş

Vatandaşlık hukuku, her devletin iç hukukuna bağlı olarak farklı düzenlemeler içeren hassas bir konudur. Estonya, özellikle dijitalleşme, e-devlet uygulamaları ve girişimcilik ekosistemiyle dikkat çeken bir ülke olmasına rağmen vatandaşlık politikası konusunda oldukça katı bir yaklaşım benimsemektedir. Bu makalede, Estonya’nın çifte vatandaşlık politikası incelenecek ve istisnai durumlar ele alınacaktır.

Estonya’da Vatandaşlık Kazanma Yolları

Estonya vatandaşlık hukuku, 1995 tarihli Vatandaşlık Kanunu ile düzenlenmiştir. Estonya vatandaşlığı genellikle doğum, evlat edinme, doğal yolla vatandaşlığa alınma (tahsisli vatandaşlık) veya devletin özel kararıyla kazanılabilir.

Estonya’nın vatandaşlık kazanımındaki temel yolları şunlardır:

• Doğum Yoluyla Vatandaşlık: Estonya vatandaşlarının çocukları, ebeveynleri Estonya vatandaşı olduğu için doğrudan Estonya vatandaşı olur.
• Evlat Edinme Yoluyla Vatandaşlık: 15 yaşından küçük bir çocuk, Estonya vatandaşı bir aile tarafından evlat edinilirse, vatandaşlık kazanabilir.
• Doğal Yolla Vatandaşlık (Tebii Vatandaşlık): Estonya’da 8 yıl boyunca yasal olarak ikamet eden, dil yeterliliğini sağlayan ve anayasa bilgisi sınavını geçen bireyler vatandaşlık başvurusunda bulunabilir.
• Özel Vatandaşlık Kararı: Estonya devleti, nadir durumlarda devletin çıkarlarına uygun olduğu takdirde kişiye vatandaşlık verebilir.

Estonya Çifte Vatandaşlık Politikası

Estonya çifte vatandaşlığa izin vermeyen ülkelerden biridir. 1995 tarihli Vatandaşlık Kanunu’nun 1. maddesi, bir Estonya vatandaşının aynı anda başka bir ülkenin vatandaşlığını taşıyamayacağını açıkça belirtir. Bu durum özellikle yetişkin bireyler için katı bir şekilde uygulanmaktadır.

Ancak, bazı istisnai durumlar bulunmaktadır:

1. Doğum Yoluyla Çifte Vatandaşlık: Eğer bir çocuk, Estonya vatandaşı bir ebeveyn ve başka bir ülkenin vatandaşı olan diğer ebeveynin çocuğu olarak doğarsa, çifte vatandaşlığa sahip olabilir. Ancak, 18 yaşına geldiğinde Estonya veya diğer vatandaşlıklardan birini seçmek zorundadır.
2. Mülteci Statüsü ile Kazanılan Vatandaşlık: Estonya’ya mülteci olarak gelen ve daha sonra vatandaşlığa kabul edilen kişiler, kendi ülkelerinin vatandaşlığından çıkmak zorunda bırakılmayabilir. Ancak, bu durum istisna olarak değerlendirilir.
3. Özel Devlet Kararı ile Vatandaşlık: Estonya hükümeti, istisnai ve özel hallerde çifte vatandaşlığı kabul edebilir. Ancak bu, oldukça nadir görülen bir uygulamadır.

Çifte Vatandaşlık Konusundaki Tartışmalar

Estonya’da çifte vatandaşlık konusundaki katı kurallar, özellikle Rus kökenli nüfus açısından sıkça tartışma konusu olmaktadır. 1991’de Estonya’nın bağımsızlığını kazanmasıyla birlikte, ülkede yaşayan birçok Rus kökenli kişi vatandaşlıksız hale gelmiştir. Estonya vatandaşlığı alabilmek için dil sınavı ve anayasa bilgisi testini geçmek zorunda olan bu kişilerden bazıları Rusya vatandaşlığına geçmeyi tercih etmiştir.

Buna ek olarak, e-vatandaşlık (e-Residency) programı, Estonya vatandaşlığı ile karıştırılmamalıdır. Estonya, girişimciler ve dijital göçebeler için e-vatandaşlık programı sunmakta olup, bu program yalnızca vergi numarası ve şirket kurma hakkı sağlamakta, vatandaşlık hakkı tanımamaktadır.

Çifte Vatandaşlık Sahibi Olanların Durumu

Estonya, çifte vatandaşlığa sahip kişileri tespit ettiğinde, Estonya vatandaşlığından feragat etmeleri için bildirimde bulunur. Eğer kişi, Estonya vatandaşlığını bırakmayı reddederse, vatandaşlığı iptal edilebilir. Ancak, doğuştan çifte vatandaş olan çocuklar için bu durum 18 yaşına kadar uygulanmaz.

Sonuç

Estonya, vatandaşlık politikasında oldukça katı bir tutum benimseyerek çifte vatandaşlığa izin vermemektedir. Bu nedenle Estonya vatandaşlığı almak isteyenlerin, mevcut vatandaşlıklarını bırakmaları gerekmektedir. Ancak doğuştan çifte vatandaş olan bireyler, 18 yaşına kadar bu statüyü koruyabilir. Çifte vatandaşlık konusunda esneklik sağlanmasına yönelik tartışmalar devam etse de, şu anki mevzuat bu konuda kesin bir yasak içermektedir.