Enerji Şirketleri İçin Türkiye’de Lisans ve Ruhsat Süreçleri

---

1. LİSANS ZORUNLULUĞU VE HUKUKİ NİTELİĞİ

1. Lisans Kavramı

     Elektrik piyasasında herhangi bir faaliyet (üretim, iletim, dağıtım, tedarik vb.) gerçekleştirebilmek için önceden alınması zorunlu olan, kamu gücüne dayanan düzenleyici işlem niteliğinde bir idari izindir.

     6446 sayılı Kanun’un 4. maddesi uyarınca lisans olmaksızın piyasada faaliyette bulunmak hukuka aykırıdır ve idari yaptırımları mevcuttur (para cezası, faaliyet durdurma vb.).

---

2. LİSANS TÜRLERİ VE HUKUKİ ŞARTLAR

1. Elektrik Piyasası Faaliyet Türlerine Göre Lisanslar

a) Üretim Lisansı

Elektrik üretim tesisi kurmak ve işletmek isteyen tüzel kişilere verilir.
Hukuki Şartlar:

• Ticaret şirketi şeklinde örgütlenmiş olmalıdır.

• Bağlantı görüşü ve proje onay süreçlerini tamamlamalıdır.

• Yatırım dönemi faaliyet takvimi sunulmalıdır.

b) Dağıtım Lisansı

EPDK tarafından ihale edilen bölgesel dağıtım bölgelerinde faaliyet gösteren şirketlere münhasır yetkiyle verilir.

c) Tedarik Lisansı

Elektrik enerjisini toptan veya perakende olarak temin ve satmak isteyen şirketlere verilir. Bu lisans, kullanıcıya satışa olanak tanır.

d) Organize Sanayi Bölgesi (OSB) Dağıtım Lisansı

OSB içinde yer alan dağıtım hizmetleri için OSB tüzel kişiliğine verilir.

e) İletim Lisansı

Sadece TEİAŞ’a verilmiş olan ve ülke genelinde yüksek gerilim iletimi gerçekleştiren lisans türüdür. Bu alanda faaliyet TEKEL niteliğindedir.

f) Piyasa İşletmeci Lisansı

EPİAŞ’a (Enerji Piyasaları İşletme A.Ş.) verilmiştir ve piyasa işlemlerinin yönetimi bu şirket aracılığıyla yapılır.

---

3.LİSANS BAŞVURU SÜRECİ VE İDARİ USUL

1. Başvuru Usulü

Başvuru, EPDK’ya yazılı veya elektronik ortamda yapılır. Gerekli belgeler:

• Başvuru formu ve taahhütnameler

• Şirketin ticaret sicil belgeleri

• Teknik değerlendirme raporları

• Yatırım programı ve mali fizibilite

• Bağlantı görüşleri (TEİAŞ/TEDAŞ)

2. EPDK Değerlendirmesi

    EPDK başvuruyu teknik, mali ve hukuki yönden inceler. Eksiklik olması hâlinde başvuru sahibine süre verilir.
    Olumlu değerlendirme durumunda EPDK Kurul Kararı ile lisans verilir. Bu karar idari işlem niteliğindedir.

3. Lisansın Hüküm ve Sonuçları

• Belirli süre ile geçerlidir (en fazla 49 yıl).

• Devir, temlik, birleşme vb. işlemler Kurul onayına tabidir.

• Faaliyetin türüne göre özel yükümlülükler yüklenir (yatırım süresi, çevresel yükümlülükler, raporlama vb.)

---

 4.LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ

1. Hukuki Çerçeve

  6446 sayılı Kanun’un 14. maddesi ve ilgili yönetmelik kapsamında gerçek ve tüzel kişiler belirli şartlar altında lisanssız üretim yapabilir.

2. Koşullar

• Üretim tesisinin kurulu gücü sınır altındaysa

• Şebekeye bağlanacaksa dağıtım şirketiyle bağlantı ve sistem kullanım anlaşması yapılmalı

• Proje onayı, geçici kabul gibi teknik süreçler tamamlanmalı

Lisanssız üreticiler piyasada ticaret yapamaz; fazla üretimi sadece ilgili tedarik şirketine satabilir.

---

5. RUHSAT VE İZİN SÜREÇLERİ

Lisans alınması yatırım için yeterli değildir. İlgili tesisin kurulabilmesi için:

• ÇED Olumlu Kararı / Gerekli Değildir Belgesi (Çevre Bakanlığı)

• İmar Planı ve İnşaat Ruhsatı (Belediye/İl Özel İdaresi)

• Bağlantı Anlaşması ve Teknik Onaylar (TEİAŞ/TEDAŞ)

• Kamu taşınmazı kullanımı için izinler
  gibi diğer idari izin ve ruhsatlar da alınmalıdır.

Bu izinler genellikle eş zamanlı olarak yürütülmekte olup, yatırım süresince EPDK’ya raporlama yükümlülüğü doğurur.

---

6. YAPTIRIM VE DENETİM

EPDK, lisanslı şirketleri denetleme yetkisine sahiptir. Mevzuata aykırı hareket eden şirketler hakkında:

• İdari para cezaları

• Faaliyet durdurma

• Lisans iptali
  kararları verilebilir (6446 s. Kanun md. 16-17).