Eklenti (Teferruat) Kavramı: Evin İçindeki “Ne Eve Aittir?”

Kısa Özet

Eklenti (teferruat); asıl şeyin (ör. daire/konut) kullanımına, korunmasına veya işletilmesine sürekli olarak özgülenen ve malik iradesiyle eklenti kılınan taşınır eşyadır. Hukuki sonuç: kural olarak asıl şeyin kaderini paylaşır. Konut satılırken veya devredilirken eklentiler de birlikte geçer; kiralamada ise eklentiler sözleşmenin kapsamındadır. Uygulamada belirleyici ölçütler: sürekli özgüleme, bağlantı derecesi (sökülme testi) ve malik iradesinin dışa yansıması.

Pratik formül: “Sökülünce zarar veriyorsa ve ev için özgülenmişse, büyük olasılıkla eklentidir.”

İçindekiler

Eklenti Nedir? (Kısa Hukuki Çerçeve)
Eklenti Olup Olmadığını Anlamanın 3 Kriteri
Evde Sık Karıştırılan Örnekler (Tablo)
Satış, Devir ve Kira Sözleşmelerinde Eklenti
Teslim–İade, Zarar ve Tazminat Meselesi
Uygulamada İspat: Deliller ve İpuçları
Sık Sorulan Sorular
Sonuç

1) Eklenti Nedir?

Eşya hukukunda eklentinin (teferruatın) iki temel ayağı vardır:

Sürekli özgüleme: Eşyanın asıl şeye kalıcı biçimde hizmet etmesi (kullanım/koruma/işletme amacı).
Malik iradesinin görünürleşmesi: Eşyanın eklenti olarak belirlendiğinin dışa vurulması (yerleşim, montaj, duyuru, kayıt, sözleşme vb.).

Hukuki sonuç: Eklenti, normalde asıl şeyle birlikte devredilir, rehnedilir, mirasla geçer; bağımsız satış/devir için açık ayrım gerekir.

2) Eklenti Olup Olmadığını Anlamanın 3 Kriteri

Amaca hizmet: Eşya, konutun kullanımını, korunmasını veya işletilmesini sağlıyor mu?
Süreklilik: Geçici mi, yoksa kalıcı mı? Sık yer değiştiriyor mu?
Bağlantı/Sökme testi: Sökülürse maddi veya ekonomik zarar yaratıyor mu? Duvar, tesisat, gömme sistemle bütünleşmiş mi?

Kısa ipucu: “Özel ölçüyle, evin planına göre yapılmış ve sökülmesi masraflı olanlar” genelde eklenti sayılır.

3) Evde Sık Karıştırılan Örnekler

Eşya/Donatı	Tipik Durum	Eklenti mi?	Gerekçe / Not
Ankastre set (fırın, ocak, aspiratör)	Dolap/tezgâhla bütünleşik	Evet	Ölçülü montaj, sökülünce zarar/eksilme; eve özgülenmiş
Mutfak dolapları, tezgâh	Sabit montaj	Evet	Asıl yapıya entegre
Gömme dolap, vestiyer	Duvara sabit	Çoğunlukla evet	Planla bütünleşik; söküm zarar verir
Kombi & petekler, yerden ısıtma	Tesisata bağlı	Evet	Isıtma sisteminin parçası
Klima (split, dış üniteyle)	Duvara sabit, hat çekilmiş	Genelde evet	Tesisat bağlantılı, sökümü maliyetli
Perde rayı, stor kasetleri	Duvara/tavana sabit	Çoğunlukla evet	Sabit montaj, kullanım/mahremiyet
Aydınlatma tesisatı, sabit avize	Tesisata bağlı	Evet	Elektrik tesisatıyla entegre
Alarm, görüntüleme interkom	Sabit bağlantı	Evet	Güvenlik/işletme amacına hizmet
Beyaz eşya (buzdolabı, çamaşır, bulaşık)	Serbest, priz/tesisata tak-çıkar	Hayır	Taşınır; eve özgülenmişlik zayıf
TV, sehpa, portmanto (sabit değil)	Taşınabilir	Hayır	Kolay ayrılabilir
Mobilya-aksesuar (ayna/pano yapıştırma)	Hafif sabit, kolay sökülür	Genelde hayır	Kalıcılık zayıf, düşük zarar
Şömine kaplama/mermer denizlik	Yapıya entegre	Evet	Söküm ciddi zarar verir
Bahçe pergola, sabit tente	Sabit montaj	Genelde evet	Yapıya özgü kullanım
Akıllı ev modülleri (sabit sensör, duvar paneli)	Tesisata gömülü	Evet	İşletmeye hizmet, söküm zarar

Sınır vakaları (olaydan olaya değişir): Klima, stor perde, özel montajlı televizyon paneli. Burada sözleşme ve teslim tutanağı çok önemlidir.

4) Satış, Devir ve Kira Sözleşmelerinde Eklenti

4.1 Taşınmaz satışı

Kural: Eklentiler sözleşmede aksine hüküm yoksa taşınmazla birlikte devredilir.
Uygulama önerisi: İlan-ekspertiz-sözleşme üçlüsünde açık eklenti listesi ve teslim tutanağı kullanın (bkz. Şablon).

4.2 Kira sözleşmesi

Kapsam: Kiralananın kullanımı için eklentiler de kiraya dahildir.
Teslim hâli: Eklentiler çalışır ve sağlam teslim edilmelidir; iade aynı nitelikte olmalıdır.
Zarar-eksilme: Kiracının kusuruyla eklentide zarar → onarım/tazmin borcu.
Bakım: Periyodik bakım (ör. kombi-klima) taraflarca açıkça paylaşılmalı.

4.3 Tapuda “eklenti” (Kat Mülkiyeti terminolojisi)

Kat mülkiyetinde “bağımsız bölüm eklentisi” (ör. kömürlük, depo, otopark yeri) ayrı bir hukuki eklenti türüdür ve tapu kayıtlarında gösterilir. Bu yazının odağı konut içi teferruat olsa da, tapusal eklentinin de devri asıl bölüme bağlıdır.

5) Teslim–İade, Zarar ve Tazminat Meselesi

Sökme testi: Eklenti sökülürse duvar, tesisat, mobilya zarar görüyorsa; eksik ifa ve bedel indimi (satışta), onarım/tazmin (kirada) doğabilir.
Ayıp ve garanti: Satışta çalışmayan eklentiler için ayıba karşı tekeffül hükümleri işleyebilir.
Sigorta ve risk: Tesisata bağlı eklentiler için yangın/su riskleri poliçede netleştirilmeli.

6) Uygulamada İspat: Deliller ve İpuçları

Sözleşme & teslim tutanağı (ekli liste ve fotoğraf)
Keşif-bilirkişi: Eşyanın eklentilik vasfı için teknik rapor
Montaj faturası/servis kayıtları: Sürekli özgüleme ve mali değer göstergesi
İlan metni, ekspertiz raporu: Satış vaatlerinin ispatında etkili
Tapu/kadastro ve yönetim planı: Kat mülkiyeti eklentileri için

7) Sık Sorulan Sorular

Evin içindeki tüm sabitler eklenti midir?
Hayır. Sürekli özgüleme ve malik iradesinin dışa vurumu aranır. Basitçe tak-çıkar aksesuarlarda eklenti vasfı yoktur.

Klima eklenti midir?
Çoğu olayda evet; tesisata bağlı split sistemler genelde eklentidir. Fakat taşınabilir portatif klimalar eklentidir demek zordur.

Ankastre ocak-fırın taşınabilir mi?
Sökülebilir ama sökülmesi zarar ve uyumsuzluk doğuruyorsa eklentidir; satış/kira sözleşmesinde açık yazılması önerilir.

Kiracı eklentiyi değiştirebilir mi?
Kuralen malikin yazılı izni gerekir. Değiştirme yaparsa iade yükümlülüğü (eski hâle getirme/bedel) gündeme gelebilir.

Satıştan sonra satıcı eklentileri sökebilir mi?
Sözleşmede özellikle hariç tutulmadıkça sökmesi ayıp/eksik ifa doğurabilir; alıcı bedel indirimi/tazmin talep edebilir.

8) Sonuç

Sonuç: Eklenti tespiti; sürekli özgüleme + malik iradesi + sökme testi üçlüsüyle yapılır. Uyuşmazlıkların büyük kısmı belirsiz sözleşme yüzünden çıkar. Çözüm: eklentileri tek tek sayın, fotoğraflayın, teslimde tutanak yapın.

Kontrol Listesi:

İlan/ekspertizde eklentiler tek tek sayıldı
Satış/kira sözleşmesine “Eklenti Listesi” eklendi
Teslim tutanağına fotoğraf ve seri no kondu
Bakım-onarım (kombi/klima) kimin sorumluluğu yazıldı
İade hâlinde eski hâle getirme/bedel hükmü var
Kat mülkiyetinde tapudaki eklentiler (depo/otopark) kontrol edildi

Single Blog Title