E-Ticarette Tüketici Hakları ve İade Koşulları – Güncel Hukuki Rehber

Giriş

Türkiye’de e-ticaret sektörü, son yıllarda hızla büyüyerek hem tüketicilere hem işletmelere önemli fırsatlar sunmaktadır. Ancak internet üzerinden yapılan alışverişlerde tüketici haklarının korunması büyük önem taşır.
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği, e-ticarette tüketicilere geniş haklar tanımaktadır. Bu yazımızda, tüketici hakları, iade koşulları ve satıcıların yasal yükümlülüklerini ayrıntılı şekilde inceleyeceğiz.

---

1. E-Ticarette Tüketici Haklarının Hukuki Dayanağı

• 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun

• Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği

• Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun

• Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği

Bu düzenlemeler, e-ticaret alışverişlerinde sipariş öncesi bilgilendirme, cayma hakkı, iade süreci ve teslimat yükümlülüklerini belirler.

---

2. E-Ticarette Temel Tüketici Hakları

2.1 Sipariş Öncesi Bilgilendirme Hakkı

Satıcı, ürün/hizmetin:

• Temel niteliklerini,

• Vergiler dahil toplam fiyatını,

• Teslimat süresini,

• İade şartlarını
  açık, anlaşılır ve elektronik ortamda tüketiciye bildirmek zorundadır.

2.2 Cayma Hakkı (14 Gün)

• Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği m.9 uyarınca, tüketici ürünü teslim aldığı tarihten itibaren 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeden ve cezai şart ödemeden cayma hakkını kullanabilir.

• Cayma bildirimi yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı (e-posta, SMS vb.) yoluyla yapılabilir.

2.3 İade Süreci

• Cayma hakkı kullanıldığında, tüketici ürünü 10 gün içinde satıcıya göndermelidir.

• Satıcı, cayma bildiriminin kendisine ulaşmasından itibaren 14 gün içinde tüm bedeli iade etmek zorundadır.

• Kargo ücreti iadesi de bedel iadesine dahildir.

2.4 Ayıplı Mal ve Hizmetlerde Haklar

• Ürün ayıplıysa tüketici 30 ay içinde seçimlik haklarını kullanabilir:

  1. Ürün bedelinin iadesi,

  2. Ürün değişimi,

  3. Ayıp oranında bedel indirimi,

  4. Ücretsiz onarım.

2.5 Teslimat Süresi

• Sözleşmede aksi kararlaştırılmadıkça 30 gün içinde teslim zorunluluğu vardır.

---

3. Cayma Hakkının Kullanılamayacağı Haller

Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği m.15 uyarınca bazı ürünlerde cayma hakkı yoktur:

• Tüketicinin istekleri doğrultusunda kişiselleştirilen ürünler,

• Çabuk bozulabilen veya son kullanma tarihi yaklaşan ürünler,

• Ambalajı açılmış hijyen ürünleri (kozmetik, iç giyim vb.),

• Elektronik ortamda anında teslim edilen dijital içerikler,

• Tek kullanımlık ürünler.

---

4. Satıcıların Yükümlülükleri

• Sipariş öncesi bilgilendirme formu sağlamak,

• Cayma hakkı ve iade prosedürünü açıkça belirtmek,

• İade talebini gecikmeden işleme almak,

• Bedel iadesini en geç 14 gün içinde yapmak,

• Tüketiciye kolay iade imkânı sağlamak.

---

5. Yargıtay ve Tüketici Hakem Heyeti Uygulamaları

• Yargıtay 13. HD, 2017/14568 E., 2019/2416 K.: Tüketicinin cayma hakkını kullanabilmesi için ürünü teslim alması yeterlidir; kutusunun açılması cayma hakkını ortadan kaldırmaz.

• Tüketici Hakem Heyeti Kararları: Satıcı, cayma hakkı kullanılan ürünlerde kargo bedelini tüketiciye yansıtamaz.

---

6. Sonuç

E-ticaret işlemlerinde tüketiciler, cayma hakkı, ayıplı mal hakları ve teslimat yükümlülükleri açısından kanunla güvence altındadır.
Satıcıların ise yasal yükümlülükleri eksiksiz yerine getirmesi, ceza yaptırımları ve itibar kaybı yaşamamaları için hayati önemdedir.