E-TİCARET HUKUKU VE YASAL ZORUNLULUKLAR
E-ticaret, Türkiye’de ve dünyada her geçen gün büyüyen bir ticaret modelidir. Ancak internet üzerinden satış yapan işletmelerin, Ticaret Hukuku, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (TKHK), Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği ve KVKK gibi düzenlemelere uyması zorunludur.
Bu makalede, 2025 yılı itibariyle e-ticaret faaliyetinde bulunan işletmelerin uyması gereken yasal yükümlülükleri, ceza risklerini ve uygulamada dikkat edilmesi gereken noktaları detaylı şekilde ele alacağız.
1. E-Ticarette Temel Hukuki Çerçeve
| Yasa / Yönetmelik | Kapsamı |
|---|---|
| TKHK (6502) | Tüketici hakları, cayma hakkı, ayıplı mal/hizmet |
| Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği | İnternet üzerinden satışların sözleşme şartları |
| KVKK (6698) | Kişisel verilerin korunması ve işlenmesi |
| Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun | Ticari elektronik iletiler, reklam ve pazarlama kuralları |
| Vergi Usul Kanunu & E-Fatura Düzenlemeleri | Vergilendirme, e-fatura, e-arşiv zorunluluğu |
2. E-Ticaret Sitesinde Bulunması Gereken Zorunlu Bilgiler
-
Şirket unvanı, MERSİS numarası, iletişim bilgileri
-
Ön bilgilendirme formu ve mesafeli satış sözleşmesi
-
Cayma hakkı koşulları
-
Teslimat ve iade politikası
-
KVKK aydınlatma metni ve çerez politikası
Not: Bu bilgiler eksik olduğunda, Ticaret Bakanlığı ve Tüketici Hakem Heyetleri tarafından idari para cezası uygulanabilir.
3. Mesafeli Satış Sözleşmesi ve Ön Bilgilendirme Formu
3.1. Ön Bilgilendirme Formu
-
Ürün/hizmetin temel özellikleri
-
Toplam fiyat ve ek masraflar
-
Teslimat süresi
-
Cayma hakkı süresi ve kullanma yöntemi
3.2. Mesafeli Satış Sözleşmesi
-
Tarafların bilgileri
-
Teslimat ve ödeme şartları
-
Cayma hakkı istisnaları
-
Garanti ve iade koşulları
4. Cayma Hakkı (14 Gün Kuralı)
Tüketici, malı teslim aldıktan sonra 14 gün içinde hiçbir gerekçe göstermeden cayma hakkını kullanabilir.
İstisnalar:
-
Tüketicinin istekleri doğrultusunda kişiselleştirilmiş ürünler
-
Çabuk bozulabilen gıda ürünleri
-
Hijyen kuralları gereği iadesi uygun olmayan ürünler
5. Kişisel Verilerin Korunması (KVKK)
E-ticaret siteleri, müşteri verilerini toplarken ve işlerken KVKK’ya uygun hareket etmelidir:
| KVKK Zorunluluğu | Açıklama |
|---|---|
| Aydınlatma Metni | Müşteriye hangi verilerin toplandığı, amacı ve süresi açıklanır |
| Açık Rıza | Ticari iletişim ve pazarlama için onay alınır |
| Veri Güvenliği | Kişisel verilerin yetkisiz erişime karşı korunması |
| Veri Silme | Talep halinde kişisel verilerin imhası |
6. Ticari Elektronik İletiler
-
SMS, e-posta ve aramalar İYS (İleti Yönetim Sistemi) üzerinden onaylı olmalıdır.
-
Onay alınmadan yapılan reklamlar, idari para cezasına tabidir.
7. Vergilendirme ve E-Fatura Zorunluluğu
2025 itibariyle:
-
Tüm e-ticaret firmaları e-fatura ve e-arşiv sistemine geçmek zorundadır.
-
KDV ve gelir vergisi yükümlülükleri, satışın yapıldığı aya göre beyan edilmelidir.
8. Sık Yapılan Hukuki Hatalar ve Cezaları
| Hata | Ceza |
|---|---|
| Cayma hakkını tanımamak | 2.000 TL’den başlayan idari para cezası |
| Ön bilgilendirme formu eksikliği | 5.000 TL’ye kadar ceza |
| KVKK’ya aykırı veri kullanımı | 100.000 TL’ye kadar ceza |
| İYS onayı olmadan reklam yapmak | 15.000 TL’ye kadar ceza |
9. Uluslararası E-Ticaret ve Gümrük Mevzuatı
-
Yurt dışına satışta İhracat Mevzuatı ve Gümrük Kanunu dikkate alınmalıdır.
-
ETGB (Elektronik Ticaret Gümrük Beyanı) ile düşük tutarlı gönderiler kolaylaştırılmış prosedürle yapılabilir.
10. Sonuç
E-ticaret yapan işletmelerin, yalnızca satış yapmakla değil, aynı zamanda hukuki uyumu sağlamakla da yükümlü olduklarını unutmamaları gerekir.
Yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi, hem cezai riskleri ortadan kaldırır hem de müşteri güvenini artırır.
#eticarethukuku #mesafelisatis #kvkk #caymahakki #tuketicihaklari #e-fatura #iys #ticarethukuku #e-ticaretmevzuati #onbilgilendirmeformu
