E-2 Vizesi Almak İçin ABD’de İş Kurmak Şart mı?

E-2 Yatırımcı Vizesi, Amerika Birleşik Devletleri’nde iş kurmak veya mevcut bir işletmeye yatırım yapmak isteyen yabancı uyruklu yatırımcılar için en etkili göçmen olmayan vize türlerinden biridir. Türkiye’nin de taraf olduğu Ticaret ve Dostluk Anlaşması sayesinde Türk vatandaşları bu vizeye başvurabilmektedir.

Ancak birçok yatırımcının aklında şu temel soru vardır:

E-2 vizesi almak için mutlaka ABD’de sıfırdan iş kurmak mı gerekir, yoksa mevcut bir işletmeye yatırım yapmak da yeterli midir?

Bu makalede, bu soruya hem ABD Göçmenlik ve Vatandaşlık Yasaları (INA) hem de USCIS ve konsolosluk uygulamaları ışığında kapsamlı bir yanıt verilecektir. Ayrıca, iş kurmadan E-2 vizesi almanın yolları, devralma ve ortaklık modelleri, pasif yatırımların uygunluğu, franchise alımı, belge düzeni ve başvuru stratejileri de detaylı biçimde ele alınacaktır.

---

1. E-2 Vizesi Nedir?

E-2 vizesi, ABD ile Ticaret ve Dostluk Anlaşması olan ülkelerin vatandaşlarına verilen göçmen olmayan, yatırım temelli bir vize türüdür.

Bu vizeyle:

• ABD’de bir ticari faaliyete yatırım yapılabilir,

• İşletme bizzat yönetilir,

• Aile bireyleri ile birlikte ABD’de yaşanabilir,

• Eş çalışma izni alabilir, çocuklar eğitim görebilir.

Bu vize daimi oturum hakkı (Green Card) vermez ancak sınırsız sayıda uzatılabilir.

---

2. E-2 Vizesi İçin İş Kurmak Zorunlu mu?

2.1 Cevap: Hayır, Şirket Kurmak Zorunlu Değildir.

ABD Göçmenlik Yasaları’na göre E-2 vizesine başvurabilmek için tek zorunluluk “ABD’de aktif ve gerçek bir ticari işletmeye yatırım yapılmasıdır.”
Bu yatırım:

• Yeni bir işin kurulması,

• Mevcut bir şirketin satın alınması,

• Faaliyet gösteren bir şirkete ortak olunması şeklinde olabilir.

Yani sıfırdan bir iş kurmak zorunlu değil, ancak yatırım yapılan işin:

• Aktif olması,

• Ticari kazanç sağlaması,

• Yatırımcının işletmede kontrol sahibi olması,

• Yatırımın risk altında olması

gerekir.

---

3. E-2 Yatırımı Hangi Yollarla Yapılabilir?

3.1 Yeni Şirket Kurmak

ABD’de sıfırdan yeni bir şirket kurmak (start-up):

• En yaygın yöntemdir,

• Şirket kuruluş belgeleri, EIN, banka hesapları, ticari lisanslar alınır,

• Girişimci, şirketi bizzat yönetir.

Avantajları:

• Kontrol tamamen yatırımcıdadır,

• Yatırımın yönetimi esnektir.

Dezavantajları:

• Operasyonel kurulum süreci uzundur,

• Pazar riski yüksektir.

3.2 Mevcut Bir Şirketi Satın Almak

ABD’de faaliyet gösteren bir şirketi devralmak da E-2 için uygundur.

• Satın alma bedeli, yatırım olarak kabul edilir,

• Şirketin faaliyetlerine devam etmesi gerekir,

• İstihdam ve gelir devamlılığı beklenir.

Satın alınan şirketin pasif hale getirilmemesi şarttır.

3.3 Ortaklık Yapmak

Yatırımcı, ABD’deki mevcut bir şirkete ortak olabilir.

• Ortaklık sözleşmesi ve hisse yapısı belgelenmelidir,

• Yatırımcının şirkette kontrol sahibi olması gerekir (genellikle %50 ve üzeri ortaklık önerilir),

• Şirketin aktif bir iş olması şarttır.

Ortaklıkta pasif yatırımcı olunamaz. E-2 yatırımcısının işletmeyi yöneten pozisyonda olması gerekir.

3.4 Franchise Satın Almak

Hazır bir sistem olan franchise modeli, E-2 vizesi için oldukça uygundur:

• Marka değeri ve iş modeli önceden oturmuştur,

• Eğitim, operasyonel destek ve pazarlama kolaylıkları vardır,

• Franchise sözleşmesi, FDD ve ödeme belgeleri başvuru dosyasına eklenmelidir.

Franchise alınarak sıfırdan iş kurma ile satın alma modeli birleştirilmiş olur.

---

4. Pasif Yatırımlar E-2 Vizesi İçin Geçerli midir?

4.1 Hayır. Pasif yatırım kabul edilmez.

• Sadece gayrimenkul almak (ev, arsa),

• Hisse senedi veya borsa yatırımı,

• Otomat, ATM gibi cihaz işletmeleri

gibi pasif gelir kaynakları E-2 vizesi için uygun değildir.
E-2 yatırımcısı, yatırımı aktif olarak yönetmek zorundadır.

ABD’de sadece kira geliri elde edilen bir mülk satın almak, E-2 başvurusu için geçerli bir yatırım türü değildir.

---

5. İş Kurulmadan Başvuru Yapılabilir mi?

5.1 Hazırlık ve Taahhüt Şartı ile Evet

Şirket kurulmadan da E-2 vize başvurusu yapılabilir; ancak:

• Şirket kuruluşunun belgelenmiş olması gerekir (örneğin Articles of Organization),

• İşletme için kira sözleşmesi imzalanmış olmalı,

• İş planı tamamlanmış olmalı,

• Yatırımın gerçekleştiği veya risk altına sokulduğu belgelenmelidir.

Yani işletme henüz açılmamış olsa bile, yatırım işlemlerinin fiilen başlatılmış ve geri alınamaz hale gelmiş olması gerekir.

---

6. E-2 Başvurusunda İşletmenin Özellikleri

Başvuru sırasında yatırımın yöneldiği işletmenin:

• Gerçek ve ticari bir faaliyet yürütüyor olması,

• Kârlı olma potansiyeline sahip bulunması,

• Marjinal işletme statüsünde olmaması (sadece yatırımcının geçimini sağlayacak düzeyde olmamalı),

• ABD ekonomisine katma değer yaratıyor olması gerekir.

---

7. Uygulamada Başarılı E-2 Yatırım Modelleri

---

8. Yatırımın Şartları

E-2 vizesine uygun yatırım:

• Substantial investment (kayda değer yatırım) olmalı,

• Geri alınamaz (risk altında) şekilde kullanılmalı,

• Gerçek ticari faaliyetleri desteklemeli,

• İş planında beş yıllık büyüme hedefi olmalı.

ABD Konsoloslukları, özellikle yatırımın aktiflik derecesini, yatırımcının rolünü ve işlemin geri alınamaz oluşunu çok yakından inceler.

---

SONUÇ

E-2 vizesi almak için mutlaka ABD’de sıfırdan iş kurmak şart değildir.
Mevcut bir şirketin satın alınması, bir şirkete ortak olunması veya franchise alınması da geçerli yatırım yollarıdır. Ancak bu yatırımların:

• Gerçek ticari faaliyet içermesi,

• Aktif şekilde işletilmesi,

• Yatırımcının fiilen yönetimde yer alması,

• ABD ekonomisine katkı sağlaması gerekir.

Pasif yatırımlar ve yalnızca mülk edinimi E-2 vizesi için uygun değildir.
Başvuru öncesi tüm ticari yapının hukuki olarak sağlam temellerle belgelenmesi, iş planının gerçekçi hazırlanması ve yatırımın geri alınamaz biçimde yapılmış olması kritik önemdedir.

Bu süreçte yapılacak hukuki ve ticari analizlerin uzmanlık gerektirdiği unutulmamalı; yatırımın türüne göre başvuru dosyasının stratejik olarak hazırlanabilmesi için göçmenlik hukuku alanında yetkin bir avukattan profesyonel danışmanlık alınmalıdır.