Dubai’de Yatırım: Yabancı Yatırımcılar İçin Rehber
Dubai, son yıllarda yalnızca Orta Doğu’nun değil, küresel finans ve ticaret dünyasının da en önemli merkezlerinden biri haline gelmiştir. Stratejik coğrafi konumu, serbest ticaret bölgeleri, vergi avantajları ve gelişmiş altyapısı sayesinde, yabancı yatırımcıların ilgisini çekmektedir. Ancak Dubai’de yatırım yapmadan önce, yatırım hukuku ve düzenlemelerinin iyi bilinmesi gerekir. Bu makalede, Dubai yatırım hukuku, şirket kuruluş süreçleri, yabancı sermayeye yönelik düzenlemeler, serbest bölgeler, vergi politikaları ve hukuki riskler ayrıntılı biçimde incelenecektir.
1. Dubai’de Yatırım Yapmanın Hukuki Altyapısı
1.1. Federal ve Emirlik Hukuku
BAE, federal bir yapıya sahip olmakla birlikte, her emirlik kendi ticaret ve yatırım kurallarını çıkarabilir. Dubai, özellikle Dubai International Financial Centre (DIFC) ve Dubai Multi Commodities Centre (DMCC) gibi özel yatırım alanlarıyla öne çıkar.
1.2. Yabancı Yatırımcıların Hakları
-
2018 yılında yürürlüğe giren Yabancı Doğrudan Yatırım Kanunu (FDI Law) ile yabancı yatırımcılara daha geniş haklar tanınmıştır.
-
Birçok sektörde %100 yabancı mülkiyet hakkı tanınmaktadır.
-
Dubai, 60’tan fazla ülke ile Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması (DTA) imzalamıştır.
2. Şirket Kurma Süreçleri
2.1. Mainland Şirket Kuruluşu
Dubai’de “Mainland” olarak bilinen bölgede şirket kurmak isteyen yabancı yatırımcılar, Ticaret Bakanlığı ve Dubai Ekonomik Kalkınma Departmanı’ndan izin almak zorundadır. 2020 sonrası reformlarla birlikte birçok sektörde yerel sponsor zorunluluğu kaldırılmış, %100 yabancı ortaklık mümkün hale gelmiştir.
2.2. Serbest Bölge Şirketleri
Dubai’de yatırımcılar için en cazip seçeneklerden biri Free Zone (Serbest Bölge) şirketleridir.
-
Vergi avantajı (%0 kurumlar vergisi, %0 gelir vergisi)
-
100% yabancı mülkiyet hakkı
-
Kar ve sermayenin serbestçe transferi
-
Gelişmiş altyapı ve lojistik imkânlar
Öne çıkan serbest bölgeler:
-
Dubai International Financial Centre (DIFC) → Finans ve tahkim merkezi
-
Dubai Multi Commodities Centre (DMCC) → Altın, elmas, enerji ve emtia ticareti
-
Jebel Ali Free Zone (JAFZA) → Lojistik ve üretim yatırımları
-
Dubai Internet City (DIC) → Teknoloji ve inovasyon
2.3. Offshore Şirketler
Dubai’de RAK Offshore veya JAFZA Offshore şirketleri kurulabilir. Bu yapılar daha çok vergi planlaması ve uluslararası ticaret için tercih edilir. Ancak Dubai’de fiili faaliyet yürütmek isteyen yatırımcıların “mainland” veya “free zone” şirketi kurması gerekir.
3. Yatırımcılar İçin Hukuki Düzenlemeler
3.1. Şirketler Hukuku
-
Federal Commercial Companies Law (2015, değişiklik 2020), şirket türlerini ve ortaklık yapısını düzenler.
-
Limited şirketler (LLC), anonim şirketler (PJSC) ve ortaklık modelleri mevcuttur.
3.2. Gayrimenkul Yatırımları
-
Yabancılar, belirli bölgelerde doğrudan mülkiyet (freehold) hakkına sahiptir.
-
Gayrimenkul işlemleri Dubai Land Department (DLD) tarafından denetlenir.
3.3. İş Hukuku ve Çalışma İzinleri
-
Dubai’de faaliyet gösterecek şirketlerin çalışanlarına çalışma vizesi ve oturum izni çıkarması gerekir.
-
İşveren-işçi ilişkileri UAE Labour Law kapsamında düzenlenmiştir.
3.4. Tahkim ve Uyuşmazlık Çözümü
-
Dubai, uluslararası tahkimde önemli bir merkezdir.
-
DIFC-LCIA Arbitration Centre ve Dubai International Arbitration Centre (DIAC) aktif olarak hizmet vermektedir.
-
Dubai, New York Konvansiyonu (1958)’na taraf olduğu için yabancı tahkim kararları tanınmaktadır.
4. Vergi ve Finansal Avantajlar
-
Dubai, 2023 yılı itibarıyla %9 oranında sınırlı kurumlar vergisi uygulamaya başlamış, ancak birçok serbest bölge bu vergiden muaf tutulmuştur.
-
KDV oranı %5 olup, serbest bölgelerde farklı istisnalar bulunmaktadır.
-
Yabancı yatırımcılar için kar transferinde herhangi bir kısıtlama yoktur.
5. Yatırım Alanları
-
Enerji ve Yenilenebilir Enerji → Dubai Clean Energy Strategy 2050 kapsamında destekleniyor.
-
Gayrimenkul ve İnşaat → Dünyanın en büyük projelerine ev sahipliği yapıyor (örneğin Expo 2020 sonrası projeler).
-
Teknoloji ve FinTech → DIFC, start-up ve fintech şirketleri için teşvikler sunuyor.
-
Lojistik ve Ticaret → Jebel Ali Limanı, Ortadoğu’nun en büyük ticaret merkezi konumunda.
6. Yatırımcıların Dikkat Etmesi Gereken Hukuki Riskler
-
Yatırım sektörüne göre farklı lisans türleri zorunludur.
-
Yerel mevzuat değişiklikleri yakından takip edilmelidir.
-
Ticari sözleşmelerde tahkim şartı mutlaka düzenlenmelidir.
-
Gayrimenkul yatırımlarında freehold bölgeler dışında mülkiyet sınırlıdır.
-
Bankacılık işlemlerinde MASAK ve FATF standartlarına uyum önemlidir.
Dubai, yabancı yatırımcılar için hem ekonomik hem hukuki açıdan cazip bir merkezdir. Vergi avantajları, serbest bölgeleri, tahkim dostu hukuk sistemi ve modern altyapısıyla Dubai, küresel yatırımcıların güvenle yatırım yapabileceği bir ortam sunmaktadır. Ancak yatırım sürecinde, doğru hukuki danışmanlık alınmadan atılacak adımlar ciddi riskler doğurabilir. Bu nedenle her yatırımcı, şirket kuruluşundan sözleşme düzenlemelerine, lisans başvurularından tahkim şartlarına kadar süreci profesyonel destekle yürütmelidir.