Arap Ülkelerinde Şirket Kurmak: Dubai, Katar ve Suudi Arabistan Karşılaştırmalı Rehber

Giriş
Katar, Birleşik Arap Emirlikleri (özellikle Dubai) ve Suudi Arabistan, Orta Doğu’nun yatırım açısından en cazip pazarları arasında yer almaktadır. Stratejik konumları, vergi avantajları, gelişmiş altyapıları ve yatırım teşvikleriyle dünyanın dört bir yanından girişimcileri kendilerine çekmektedir. Ancak hangi ülkenin hangi iş modeli için daha uygun olduğu, yatırımcılar açısından kritik bir karardır. Bu makalede, her üç ülkenin şirket kurulum şartlarını, vergi avantajlarını, serbest bölge yapılarını ve Yargıtay kararları yerine geçebilecek uluslararası hukuki düzenlemeler çerçevesinde yatırımcı profillerine göre karşılaştırmasını bulabilirsiniz.

---

1. Yabancı Mülkiyet ve Kurulum Kolaylığı

• Dubai (BAE): Serbest bölgelerde ve çoğu mainland sektöründe %100 yabancı mülkiyet hakkı vardır. Free Zone’larda şirket kurulum süresi genellikle 1-2 hafta gibi kısa bir süre içinde tamamlanır.

• Katar: 2019 Yatırım Yasası ile birçok sektörde %100 yabancı mülkiyet imkanı sağlanmıştır. Serbest bölgelerde şirket kuruluşu ortalama 2-4 hafta sürer.

• Suudi Arabistan: 2030 Vizyonu çerçevesinde %100 yabancı mülkiyet hakkı tanınmıştır. Kurulum süresi 2-6 hafta arasında değişir.

---

2. Vergi ve Finansal Avantajlar

---

3. Serbest Bölgeler ve Hukuki Altyapı

• Dubai: JAFZA, DMCC, DAFZA, IFZA, Meydan, Dubai South gibi çok sayıda Free Zone mevcuttur. DIFC mahkemeleri ve uluslararası tahkim mekanizmaları yatırımcılar için güvence sağlar.

• Katar: QFZA, QFC ve Manateq gibi bölgeler, vergi muafiyetleri ve uluslararası mahkeme (QICDRC) imkanı sunar.

• Suudi Arabistan: KAEC, KAFD ve çeşitli sanayi bölgeleri ile yatırımcıları çeker. SCCA tahkim merkezi ticari uyuşmazlıklarda çözüm sunar.

---

4. Ülkelere Göre Uygun Yatırımcı Profilleri

• Dubai: E-ticaret, SaaS, fintech, uluslararası ticaret ve lojistik alanlarında faaliyet göstermek isteyen, hızlı kurulum ve düşük vergi isteyen yatırımcılar için idealdir.

• Katar: Enerji, inşaat, altyapı, spor ve lojistik sektörlerinde, devlet destekli projelere dahil olmak isteyen girişimciler için uygundur.

• Suudi Arabistan: Büyük ölçekli perakende, üretim, madencilik ve mega projelere girmek isteyen yatırımcılar için avantajlıdır.

---

5. Kurulum Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Ortak Adımlar:

1. Faaliyet kodu ve iş modeli belirleme

2. Ticaret unvanı seçimi (İngilizce/Arapça uyumlu)

3. Ortaklık yapısı ve sermaye planlaması

4. Ofis/adres gerekliliklerini netleştirme

5. Lisans başvurusu ve gerekli belgelerin hazırlanması

6. Banka hesabı açılışı için KYC belgelerinin tamamlanması

7. Vize ve ikamet süreçlerinin planlanması

Dubai İpuçları: Free Zone seçimi, sektörünüzün faaliyet koduna göre avantaj sağlar. DMCC ticaret, DIFC finans sektörü için uygundur.
Katar İpuçları: QFZA ve QFC, finans ve profesyonel hizmetler için en prestijli bölgelerden biridir.
Suudi Arabistan İpuçları: MISA yatırım lisansı süreci, faaliyet koduna göre farklı belgeler gerektirebilir.

---

6. Karar Matrisi

---

7. Sık Yapılan Hatalar

1. Yanlış serbest bölge seçimi

2. Banka hesabı açılış sürecinde yetersiz KYC hazırlığı

3. Ofis adresi gerekliliğinin göz ardı edilmesi

4. Vergi ve KDV planlamasının geç yapılması

5. Vize kotası planlamasının ihmal edilmesi

---

Sonuç
Hangi ülkenin sizin için en uygun olduğunu belirlemek, yatırım hedefiniz, sektörünüz, müşteri pazarınız ve vergi avantajlarına verdiğiniz öncelik ile doğrudan bağlantılıdır. Dubai, hız ve uluslararası erişim açısından öne çıkarken; Katar, istikrarlı ve yüksek gelirli pazar imkanı sunar; Suudi Arabistan ise devasa iç pazarı ve mega projeleriyle büyük ölçekli yatırımlar için cazip bir seçenek oluşturur.