DENİZ KAZALARI VE SİGORTA TÜRLERİ: TÜM DETAYLAR VE KORUMA YÖNTEMLERİ

Deniz Kazalarında Sigorta Türleri:
Deniz kazaları, TTK’ da gemi olarak kabul edilen vasıtaların; çatma, batma, karaya
oturma gibi olaylarını kapsar. Deniz kazaları hem can hem de mal bakımından çok
büyük ölçekli zararlara sebebiyet verebilmektedir. Dünya ticaretinin büyük bir
çoğunluğu deniz üzerinde gerçekleştiğinden deniz üzerinde meydana gelebilecek
kazalar uluslararası boyutta zararların doğmasına sebebiyet verebilir. Deniz kazaları;
insan hayatına, taşınan mallara ve denizlere çok büyük ölçeklerde zarar
verebildiğinden, bu tür kazaların yol açtığı maddi ve manevi zararları karşılamak
amacıyla deniz sigortaları devreye girer. Deniz Sigortası Çeşitleri; tekne sigortası,
yük sigortası, kulüp sigortası ve zorunlu mali sorumluluk sigortasıdır.
1. Tekne Sigortası: Tekne sigortası, denizde veya karada bağlama yerlerinde
teknenizin maruz kalabileceği pek çok riske karşı güvence sunan bir sigorta türüdür.
Teknenizin büyüklüğü, kullanım amacı ve seyir alanına göre farklılık gösteren bu
sigorta, yatırımınızı korumak için önemli bir araçtır.

Tekne Sigortası Neden Önemli?
Beklenmedik Olaylara Karşı Koruma: Çarpışma, karaya oturma, yangın, hırsızlık,
doğal afetler gibi beklenmedik olaylarda ortaya çıkabilecek maddi zararları karşılar.
Sorumluluk Koruma: Teknenizin neden olduğu üçüncü şahısların malvarlığına veya
bedenine zarar verme durumlarında ortaya çıkabilecek tazminat yükümlülüklerinizi
karşılar.
Huzurlu Bir Deniz Deneyimi: Teknenizi gönül rahatlığıyla kullanabilmenizi sağlar.
Tekne Sigortası Neleri Kapsar?
 Gövde hasarları: Çarpışma, karaya oturma, yangın, patlama gibi nedenlerle
oluşan gövde hasarları.
 Makine arızaları: Motor, pervane, direksiyon sistemi gibi makine
aksamlarında meydana gelen arızalar.
 Hırsızlık: Teknenizin veya üzerindeki eşyaların çalınması.
 Doğal afetler: Fırtına, tsunami, deprem gibi doğal afetler sonucu oluşan
hasarlar.
 Üçüncü şahıslara verilen zararlar: Teknenizin neden olduğu bedensel
yaralanmalar veya mal varlığı zararları.
Tekne Sigortası Zorunlu mu?
Türkiye'de tekne sigortası zorunlu değildir. Ancak, teknenizi korumak ve olası risklere
karşı önlem almak için sigorta yaptırmanız oldukça önemlidir.

2.Yük Sigortası: Yük sigortası, taşıma sırasında yükün zarar görmesi,
kaybolması veya çalınması gibi risklere karşı maddi bakımdan koruma sağlar.
Bu sigorta, yükün taşınması sırasında meydana gelebilecek zararlarda yük
sahibinin zararını tazmin eder.
Sigorta Kapsamı:
Fiziksel Hasar:
 Kapsam: Yükün fiziksel olarak hasar görmesi durumunda sigorta ödemesi
yapılır. Örneğin, kırılma, delinme veya başka bir hasar.
 Riskler: Yükün düşmesi, çarpışma, su basması.
Kayıp:
 Kapsam: Yükün tamamen kaybolması durumunda tazminat ödenir. Bu, kargo
kaybolduğunda veya çalındığında geçerlidir.
 Riskler: Hırsızlık, kaza sonucu yükün kaybolması.
Çalınma:
 Kapsam: Yükün çalınması durumunda finansal koruma sağlar.
 Riskler: Kargo çalınması veya kaybolması.
Yük Sigortasının Önemi:
 Maddi kayıpların önlenmesi: Yük sigortası, taşıma sırasında meydana
gelebilecek beklenmedik olaylar sonucu ortaya çıkabilecek maddi kayıpları
minimize eder.
 Ticari faaliyetlerin devamlılığı: Sigorta sayesinde işletmeler, yaşanabilecek
olumsuz durumlara karşı finansal olarak korunur ve ticari faaliyetlerine
kesintisiz devam edebilir.
 Sorumlulukların karşılanması: Taşıma sırasında malda meydana gelen
zararlar nedeniyle üçüncü kişilere karşı ortaya çıkabilecek tazminat
yükümlülükleri sigorta tarafından karşılanır.

3. Kulüp Sigortası: Kulüp sigortası veya daha yaygın adıyla P&I (Protection and
Indemnity) kulübü sigortası, deniz taşımacılığında gemi sahiplerinin karşılıklı
yardımlaşma prensibiyle oluşturdukları bir sigorta sistemidir. Gemi sahipleri,
oluşabilecek çeşitli risklere karşı kendilerini güvence altına almak için bu kulüplere
üye olurlar. Bu sigorta vasıtasıyla donatanlar; tekne sigortası teminatının dışında
kalan zararlarını, tek başlarına değil de birlikte üstlenmektedirler.
Kulüp Sigortasının Avantajları:
 Gövde ve makine sigortalarının kapsamadığı riskler: Çarpışma, karaya
oturma gibi olaylarda üçüncü şahıslara verilen zararlar, deniz kirliliği,
mürettebat yaralanmaları gibi riskler, genellikle gövde ve makine sigortaları
tarafından karşılanmaz. İşte bu noktada P&I kulüpleri devreye girer.

 Risk paylaşımı: Kulüp üyeleri, karşılıklı olarak risklerini paylaşarak, tek bir
gemi sahibinin büyük bir zararla karşı karşıya kalmasını engeller.
 Uluslararası standartlar: P&I kulüpleri, uluslararası deniz hukuku ve deniz
sigortası uygulamalarına uygun olarak faaliyet gösterirler.
 Geniş kapsamlı koruma: P&I kulüpleri, deniz taşımacılığıyla ilgili birçok riski
kapsayan geniş bir teminat sağlar.
 Risk paylaşımı: Bireysel risklerin dağıtılması sayesinde sigorta primleri daha
uygun olabilir.
 Uluslararası kabul: P&I kulüpleri, uluslararası deniz ticaretinde kabul gören
ve güvenilir kuruluşlardır.
 Bilirkişi hizmetleri: Kulüpler, üyelerine hukuki ve teknik konularda
danışmanlık ve bilirkişi hizmetleri verir.

Kulüp Sigortasının Kapsamı:
P&I kulüpleri, genellikle aşağıdaki riskleri kapsar:
 Üçüncü şahıslara verilen zararlar: Çarpışma, karaya oturma, yük kayıpları,
deniz kirliliği gibi nedenlerle üçüncü şahıslara verilen maddi ve manevi
zararlar.
 Mürettebat yaralanmaları ve ölümleri: Gemi mürettebatının yani gemi
çalışanlarının; iş kazaları, hastalık veya ölüm durumlarında ortaya çıkan
zararlarını tazminat yükümlülükleri.
 Çatma: İki veya daha fazla geminin birbirine çarpması sonucu oluşan
zararlar.
 Kurtarma masrafları: Geminin veya yükün denizde veya karada kurtarılması
için yapılan masraflar.
 Cezalar ve para cezaları: Deniz hukukuna aykırı davranışlardan dolayı gemi
sahibinin ödemek zorunda kaldığı cezalar ve para cezaları.
Kulüp sigortası, deniz taşımacılığında gemi sahiplerinin karşılaşabileceği birçok
riski kapsayan önemli bir sigorta türüdür. Bu sigorta sayesinde gemi sahipleri,
oluşabilecek büyük maddi kayıplardan korunur ve işlerini güvence altına alır. Ve
ayrıca ulaştırma ve altyapı bakanlığı tarafından 12 ve daha fazla yolcu taşıyan bütün
deniz vasıtalarına kulüp sigortası (P&I) yaptırma zorunluluğu getirilmiştir.
1. Deniz araçları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası: Deniz araçları zorunlu
mali sorumluluk sigortası, bir deniz aracının işletilmesi sırasında meydana
gelebilecek kazalar sonucu yolculara veya üçüncü şahıslara verilen zararların
karşılanması amacıyla yaptırılması zorunlu olan bir sigorta türüdür. Bu sigorta,
denizde gerçekleşen kazalarda oluşabilecek maddi ve manevi zararların
tazmin edilmesini sağlar. Bu sigortanın zorunlu olmasının temel nedeni, deniz
trafiğinde oluşabilecek kazaların hem insan hayatını hem de çevreyi tehdit

etmesi ve bu tür kazalarda zarar gören kişilerin haklarının korunmasıdır.
Sigorta, mağdurların ekonomik kayıplarını en aza indirerek sosyal adaleti
sağlama amacı taşır.
Kapsamı Nedir?
Genel olarak bu sigorta, aşağıdaki durumları kapsar:
 Çarpışma sonucu oluşan zararlar: Kendi aracınızın başka bir gemiye
çarpması sonucu oluşan maddi hasarlar ve yaralanmalar.
 Karaya oturma sonucu oluşan zararlar: Kendi aracınızın karaya oturması
sonucu oluşan maddi hasarlar ve çevreye verilen zararlar.
 Yük hasarları: Geminizde taşınan yüklerin hasar görmesi veya kaybolması
durumunda yük sahibine karşı sorumluluğunuz.
 Deniz kirliliği: Geminizden kaynaklanan deniz kirliliği sebebiyle meydana
gelen zararlardan doğan sorumluluğunuz.
 Mürettebat yaralanmaları: Geminizde çalışan mürettebatın iş kazaları veya
hastalık durumlarında ortaya çıkan zararlarını tazminat yükümlülükleri.
Deniz araçları zorunlu mali sorumluluk sigortası, denizde faaliyet gösteren tüm
araç sahipleri için büyük önem taşıyan bir sigorta türüdür. Bu sigorta, hem deniz
trafiğinin güvenliğini artırır hem de olası kazalarda ortaya çıkabilecek maddi
zararların karşılanmasını sağlar.

Hukuk Öğrenci Stajyeri Nursena İbanoğlu