Deneme (Trial) Sürümü Süresi Bitmiş Programları Kullanmanın Cezası Var mı?-İstanbul Bilişim Avukatı

GİRİŞ

Dijital çağda birçok yazılım üreticisi, potansiyel kullanıcıların ürünü satın almadan önce deneyimlemesine imkân tanımak amacıyla belirli bir süreliğine deneme (trial) sürümü sunmaktadır. Bu sürümler genellikle 7, 14 veya 30 gün gibi kısıtlı bir zaman dilimi için geçerlidir ve sürenin dolmasıyla birlikte yazılımın çalışması durdurulur veya kısıtlanır.

Ancak bazı kullanıcılar, yazılımın deneme süresi sona erdikten sonra bu kısıtlamaları teknik yollarla aşarak yazılımı kullanmaya devam eder. Bu noktada devreye hukuki sorular girer: Süresi bitmiş bir deneme sürümünü kullanmak suç mudur? Kullanıcı cezai veya hukuki bir sorumluluk altına girer mi?

Bu yazıda, trial süresi sona ermiş yazılımların hukuki durumu, bu yazılımları kullanmaya devam etmenin cezai ve tazminî sonuçları, Yargıtay kararları ve önleyici öneriler kapsamlı şekilde ele alınacaktır.

I. TRIAL SÜRÜMÜN HUKUKİ STATÜSÜ

🔹 Deneme Sürümü Ne Anlama Gelir?

Trial sürüm; yazılımın üreticisi tarafından belirli bir süre veya sınırlı fonksiyonlarla ücretsiz kullanıma sunulan lisanslı bir kullanım hakkıdır. Kullanıcının bu süre zarfında yazılımın özelliklerini test etmesi amaçlanır. Süre dolduğunda kullanıcı yazılımı satın almak zorundadır.

🔹 Süresi Dolmuş Trial Sürüm Kullanımı Ne Anlama Gelir?

Yazılım üreticisinin açıkça tanıdığı sürenin aşılması ve yazılımın crack, patch, keygen veya sistem saatini geri alma gibi yöntemlerle yeniden çalıştırılması, yazılımın izinsiz olarak kullanılması anlamına gelir. Bu kullanım, Türk hukukuna göre telif hakkı ihlali ve yazılım korsanlığıdır.

II. TÜRK HUKUKUNDA YAZILIMLARIN KORUNMASI

✔️ 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK)

Madde 2: Bilgisayar programları ilim ve edebiyat eseri olarak kabul edilir.
Madde 71: Eseri sahibinin izni olmadan yapılan çoğaltma, işleme ve yayma fiilleri 2 yıldan 4 yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır.
Madde 68: Yazılım sahibinin uğradığı zarar yerine, yazılımın piyasa değeri üzerinden 3 kat tazminat istenebilir.

III. SÜRESİ BİTMİŞ YAZILIM KULLANMANIN HUKUKİ DEĞERLENDİRMESİ

🔍 Kullanım Süresinin Sona Ermesi Ne İfade Eder?

Sürenin sona ermesiyle birlikte yazılımın lisans sözleşmesi sona erer. Yazılım üreticisinin izni kalktığı için programı kullanmaya devam etmek, artık hukuki zemini olmayan bir eylem haline gelir.

🔍 Crack ve Reset Dosyaları Ne Anlama Gelir?

Crack: Yazılımın lisans kontrol sistemini devre dışı bırakır.
Trial Reset: Süreyi sıfırlayıp yeniden başlatır.
Keygen: Sahte lisans anahtarı üretir.

Bu dosyaların kullanımı, FSEK kapsamında izinsiz çoğaltma ve işleme fiili oluşturur.

IV. YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA UYGULAMA

🔹 Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, 2022/7705 K.

Tekla yazılımının deneme sürümü, sistem saatinin geri alınması yoluyla tekrar tekrar kullanılmıştır. Bilirkişi raporuyla ihlal sabit görülmüş, yazılımın değerinin 3 katı oranında 91.225 TL tazminata hükmedilmiştir.

V. KİMLER SORUMLU TUTULUR?

Bireysel Kullanıcılar: Kendi bilgisayarına crack yükleyen kişiler.
Şirket Yöneticileri: Trial süresi dolmuş yazılımı personeline kullandıranlar.
BT Personeli: Yazılımı illegal yollarla çalıştıran teknik çalışanlar.

VI. CEZAİ VE HUKUKİ SONUÇLAR

Eylem	Cezai Karşılığı	Ek Sonuçlar
Süresi bitmiş yazılımı kullanmak	FSEK m.71 – 2–4 yıl hapis	Adli para cezası
Crack veya trial reset kullanmak	FSEK + TCK m.244	Bilişim sistemine müdahale
Sahte lisans göstermek	TCK m.157 – dolandırıcılık	3–7 yıl hapis
Tazminat yükümlülüğü	FSEK m.68	3 kat yazılım bedeli
Müsadere (el koyma)	Mahkeme kararıyla	Bilgisayar ve cihazlara el konulabilir

VII. CEZADAN KURTULMA VE RİSK AZALTMA YOLLARI

✅ Yazılımın Kullanımına Son Verin

İhlal fark edildiğinde yazılımı sistemden kaldırmak, iyi niyet göstergesidir.

✅ Lisans Satın Alın

Yazılımı derhal lisanslayarak geçmişteki ihlalin etkisini azaltabilirsiniz.

✅ Yazılım Sahibine Uzlaşma Teklifi Sunun

Tazminat talebi gelmeden yazılım sahibine ulaşıp makul bir ödeme teklifiyle ceza sürecinden kurtulabilirsiniz.

✅ BT Personelinizi Eğitin

Trial süresi dolmuş yazılımların yasal sonuçlarını anlatan kurum içi eğitimler yapılmalıdır.

VIII. ALTERNATİF YAZILIMLAR VE YASAL KULLANIM ÖNERİLERİ

Yazılım Türü	Alternatif	Lisans Durumu
Grafik tasarım	GIMP	Ücretsiz, açık kaynak
Ofis uygulamaları	LibreOffice	Ücretsiz
CAD yazılımları	FreeCAD	Ücretsiz

SONUÇ

Deneme süresi sona ermiş yazılımların kullanılmaya devam edilmesi, kullanıcıların düşündüğünün aksine “basit bir kural ihlali” değil; açıkça suç teşkil eden bir eylemdir. Türk hukukunda bu tür kullanım, hem hapis cezası, hem adli para cezası, hem de yüksek tazminatlar ile sonuçlanabilmektedir.

Süresi bitmiş yazılımları sisteminizden derhal kaldırmak, lisans satın almak ve kurumsal düzeyde yazılım envanteri yönetmek, bu riskleri ortadan kaldırmak için en etkili yöntemdir. Kullanıcıların bilinçli olması, hem şirketleri hem de bireyleri ciddi hukuki yaptırımlardan koruyacaktır.

Single Blog Title