Danimarka’da Süresiz (DAİMİ) Oturum İzni Alma Koşulları Nelerdir ?
GİRİŞ
Danimarka Krallığı, Avrupa’daki gelişmiş refah devleti yapısı, güvenli yaşam koşulları ve sürdürülebilir sosyal sistemleri ile uzun dönemli yerleşim için yabancı uyruklu bireylerin en çok tercih ettiği ülkelerden biridir. Ancak Danimarka, oturum ve göçmenlik politikaları açısından katı ve denetimli bir yaklaşım benimsemektedir. Bu durum özellikle süresiz (daimi) oturum izni kazanmak isteyen yabancılar için çok yönlü bir değerlendirme ve hazırlık süreci anlamına gelir.
Bu makalede, Danimarka’da süresiz oturum izni alma şartları, hukuki dayanakları, başvuru prosedürleri, ret nedenleri ve Türk vatandaşları için özel değerlendirme alanları sistematik biçimde incelenecektir.
1. Süresiz Oturum İzninin Tanımı ve Önemi
a) Tanım
Süresiz oturum izni (Daimi oturum izni – Permanent Residence Permit / Tidsubegrænset opholdstilladelse) Danimarka’da belirli bir süre yasal olarak yaşayan ve bazı koşulları sağlayan kişilere verilen, süresi sınırsız ama koşullu bir ikamet hakkıdır.
b) Geçici Oturumdan Farkı
Geçici oturum izinleri belirli bir süre için geçerlidir ve genellikle çalışma, eğitim, aile birleşimi gibi nedenlere dayanır. Süresiz oturum izni ise kişinin artık uzun vadeli olarak Danimarka’da kalma, çalışma ve sosyal haklardan yararlanma hakkını verir.
2. Hukuki Dayanak
Danimarka’da oturma izinleri, temel olarak şu mevzuat çerçevesinde düzenlenir:
-
Udlændingeloven (Yabancılar Yasası)
-
Bekendtgørelse om opholdstilladelse til udlændinge (Yabancıların Oturma İzinlerine İlişkin Yönetmelik)
-
Danimarka Göçmenlik Ajansı (Udlændingestyrelsen) ve SIRI (Styrelsen for International Rekruttering og Integration) uygulamaları
3. Süresiz Oturum İzni Almanın Genel Koşulları
2024 itibarıyla süresiz oturum izni başvurusunda bulunabilmek için aşağıdaki genel koşulların sağlanması gerekmektedir:
a) Yasal ve Kesintisiz İkamet Süresi
-
Başvuru sahibinin Danimarka’da en az 8 yıl yasal ve kesintisiz olarak ikamet etmiş olması gerekir.
-
Bazı istisnai durumlarda bu süre 4 yıla düşürülebilir (örneğin çalışma izni sahipleri, mülteciler için entegrasyon başarısı gösterildiğinde).
b) Geçerli Oturum İznine Sahip Olmak
Başvuru anında kişinin hâlihazırda geçerli bir oturum izni bulunmalıdır. Oturum izni süresi sona ermiş kişilerin başvuruları kabul edilmez.
c) Suç Kaydının Olmaması
-
Başvuru sahibinin ağır suçlardan mahkûm edilmemiş olması gerekir.
-
Hafif suçlarda bile başvuruya ret verilebilir veya başvuru belli süre ertelenebilir.
d) Çalışma ve Gelir Şartı
-
Son 4 yılın en az 3 yıl 6 ayında Danimarka’da çalışmış olmak gerekir.
-
İşveren tarafından sosyal güvenlik sistemine bildirilen bir işte çalışılmış olması aranır.
-
Kamu yardımlarına bağımlılık, başvuruya ret sebebidir.
e) Danca Dil Bilgisi
-
En az Danskprøve 2 (DP2) seviyesinde Danca dil belgesi istenmektedir.
-
Eğer başvuru sahibi Danskprøve 3 seviyesine sahipse, bazı ek avantajlar (erken başvuru) sağlanabilir.
f) Vatandaşlık Bilgisi ve Entegrasyon
-
Başvuru sahibinin Danimarka toplumu, hukuku ve değerlerine dair temel bilgiye sahip olduğunu kanıtlaması gerekir.
-
Bu kapsamda entegrasyon kursları ve vatandaşlık sınavı benzeri testlere katılım aranır.
g) Yeterli Gelir ve Kendi Geçimini Sağlama
-
Son 3 yıldır sürekli olarak kendi geçimini sağlayan, kamu yardımından yararlanmamış kişilere öncelik verilir.
4. Ek Puan Sistemi: Alternatif Hak Kazanma Yolları
Danimarka, başvuruculara alternatif yollar sunmak amacıyla puan sistemine dayalı süresiz oturum izni sistemini de benimsemiştir. Adaylar bazı olumlu kriterleri sağlayarak başvurularını güçlendirebilir:
a) Ek Puan Kazandıran Unsurlar:
-
Danskprøve 3 veya üzeri seviyede dil yeterliliği
-
Yüksek öğrenim diploması (Danimarka’dan alınmış olması tercih edilir)
-
Sivil toplum kuruluşlarında gönüllü faaliyetler
-
Danimarka vatandaşı eş ile 2 yıldan uzun süre evli olma
-
Yüksek gelir seviyesi
-
Danimarka’da eğitim alma
Bu sistem, başvurunun kabulünü garanti etmese de ret riskini düşürür.
5. Başvuru Süreci
a) Nereye Başvurulur?
-
Başvurular genellikle SIRI (Styrelsen for International Rekruttering og Integration) üzerinden yapılır.
-
Online başvuru sistemi aktif olarak kullanılmaktadır.
-
Türkiye’den başvuru yapılamaz; başvuru sırasında Danimarka’da bulunmak gerekir.
b) Gerekli Belgeler
-
Pasaport ve ikamet izni belgeleri
-
Maaş bordroları ve SGK dökümleri
-
İşveren yazısı
-
Danca dil belgesi
-
Sabıka kaydı
-
Entegrasyon faaliyet belgeleri
c) Başvuru Ücreti
2024 itibarıyla süresiz oturum başvurusu ücreti yaklaşık 5.000-6.000 DKK civarındadır.
6. Başvurunun Reddi ve İtiraz Süreci
Red kararları yazılı olarak bildirilir ve gerekçesi detaylı şekilde açıklanır. Ret kararına karşı şu yollar izlenebilir:
-
8 hafta içinde itiraz: Göçmenlik Temyiz Kurulu (Udlændingenævnet) nezdinde
-
İtirazın reddi halinde yerel idare mahkemesine başvuru yapılabilir.
-
AİHM’ye bireysel başvuru yalnızca temel insan hakları ihlalleri durumunda mümkündür.
7. Türk Vatandaşları Açısından Değerlendirme
a) Ankara Anlaşması ve Uygulaması
Danimarka, Ankara Anlaşması’nın doğrudan tarafı olsa da, serbest dolaşım hükümleri bakımından bazı muafiyetlere sahiptir. Dolayısıyla, süresiz oturum izni konusunda Türk vatandaşlarına yönelik otomatik bir kolaylık bulunmamaktadır.
b) Pratik Farklar
-
Türk vatandaşlarının aile birleşimi ya da çalışma izniyle geldikleri durumlarda, entegrasyon koşulları iyi sağlanırsa 4 yıl içinde süresiz oturuma geçilebilir.
-
Danca bilgisi ve istikrarlı çalışma hayatı, Danimarka makamları açısından en belirleyici faktörlerdendir.
8. Süresiz Oturumun Sağladığı Haklar
Süresiz oturum izni, kişiye önemli hukuki ve sosyal haklar kazandırır:
-
Danimarka’da süresiz ikamet hakkı
-
İş kurma ve değiştirme hakkı
-
Aile birleşimi konusunda kolaylaştırıcı uygulamalar
-
Vatandaşlık başvurusu için ön koşulun sağlanması
-
Sosyal haklar ve yardım programlarına başvuru
-
Danimarka’da eğitim alma ve devlet destekli projelere katılım
Sonuç
Danimarka’da süresiz oturum izni, bireyin sadece hukuki statüsünü değil, topluma entegrasyon derecesini de ölçen çok yönlü bir süreçtir. Danca dilinde yeterlilik, çalışma sürekliliği, kamu yardımlarından uzak durma ve suç kaydının olmaması gibi unsurlar, başvurunun en kritik parçalarıdır.
Türk vatandaşları açısından bu sürecin titizlikle planlanması, Danimarka’ya kalıcı olarak yerleşme ve ileride vatandaşlık kazanma amacını taşıyan bireyler için hayati öneme sahiptir. Bu nedenle hukuki danışmanlık alınması, belge hazırlıklarının doğru yapılması ve sürecin dikkatle takibi, başvurunun başarı şansını önemli ölçüde artıracaktır.
About Post Author
