Danimarka’da Çalışma İzni ile Diğer AB Ülkelerine Geçiş Hakkı: Hukuki Çerçeve ve Uygulamalar

Giriş

Danimarka, Avrupa Birliği’ne (AB) üye olmasına rağmen, bazı alanlarda farklı hukuki düzenlemelere sahip bir ülkedir. AB üyesi olmasına rağmen, Schengen Bölgesi içinde yer almakla birlikte, AB’nin ortak göç ve sığınma politikalarına tam olarak katılmamaktadır. Bu nedenle, Danimarka’da çalışma izni almış bir yabancı uyruklu kişi için diğer AB ülkelerine geçiş hakkı, doğrudan AB mevzuatına değil, Danimarka’nın ikili anlaşmalarına ve ulusal düzenlemelerine bağlıdır.

Bu makalede, Danimarka’da çalışma izni ile diğer AB ülkelerine geçiş hakkının hukuki çerçevesi ele alınacak ve uygulamada karşılaşılan durumlar analiz edilecektir.

---

1. Danimarka’da Çalışma İzni Türleri

Danimarka’da yabancı uyruklu kişilere yönelik çeşitli çalışma izinleri bulunmaktadır. En yaygın çalışma izinleri şunlardır:

• Fast Track Scheme (Hızlı İşlem Programı)
• Pay Limit Scheme (Maaş Sınırı Programı)
• Positive List Scheme (Pozitif Liste Programı)
• Green Card Scheme (Yeşil Kart Programı) – [Bu program kaldırılmıştır]
• Startup Denmark Scheme (Girişimcilik Programı)

Bu çalışma izinleri genellikle Danimarka sınırları içinde geçerlidir ve doğrudan diğer AB ülkelerine geçiş hakkı sağlamaz. Ancak, belirli durumlarda, AB içindeki serbest dolaşım haklarından faydalanılabilir.

---

2. Danimarka’da Çalışma İzni ile AB Ülkelerine Geçiş Hakkı

Danimarka’dan alınan çalışma izni, doğrudan diğer AB ülkelerinde çalışma veya oturma hakkı sağlamaz. Ancak, aşağıdaki durumlar söz konusu olduğunda AB içindeki serbest dolaşım hakları devreye girebilir:

2.1. Danimarka’dan Schengen Bölgesi’ne Geçiş

Danimarka, Schengen Bölgesi üyesidir. Dolayısıyla, geçerli bir D tipi vize veya oturma izni bulunan kişiler, turistik veya iş amaçlı olmak üzere 90 güne kadar diğer Schengen ülkelerine vizesiz seyahat edebilirler. Ancak bu hak, başka bir AB ülkesinde çalışmayı veya uzun süreli ikamet etmeyi kapsamaz.

2.2. AB Mavi Kart Sahipleri

AB Mavi Kartı (EU Blue Card), yüksek vasıflı göçmenlere yönelik bir çalışma iznidir. Danimarka, AB Mavi Kart sistemine dahil olmakla birlikte, diğer AB ülkelerinden farklı şartlar uygulamaktadır.

• Danimarka’dan alınan Mavi Kart, sadece Danimarka’da çalışma ve ikamet hakkı tanır.
• Ancak, Mavi Kart’ın alındığı ülkede en az 18 ay ikamet ettikten sonra diğer AB ülkelerine geçiş ve çalışma başvurusu yapmak mümkündür.

2.3. Aile Birleşimi Kapsamında Serbest Dolaşım

Danimarka’da oturum ve çalışma izni almış kişilerin AB vatandaşı bir eşi veya ailesi varsa, AB serbest dolaşım hakları kapsamında diğer AB ülkelerine daha kolay geçiş yapabilirler. Ancak bu durum, bireyin kendi başına serbest dolaşım hakkına sahip olduğu anlamına gelmez.

2.4. AB Vatandaşlarının Çalışma Hakları

AB vatandaşları Danimarka’da çalışma hakkına sahiptir. Ancak, Danimarka’da çalışma izni almış bir üçüncü ülke vatandaşı iseniz, diğer AB ülkelerinde doğrudan çalışma hakkına sahip olamazsınız. Her ülkenin kendi göç ve çalışma izni prosedürlerine tabi olmanız gerekir.

---

3. Diğer AB Ülkelerine Geçiş İçin Alternatif Yollar

Danimarka’da çalışan yabancılar için diğer AB ülkelerine geçiş ve çalışma hakkı elde etmek isteyenlerin aşağıdaki yolları değerlendirmesi mümkündür:

3.1. AB Mavi Kart ile Geçiş

Danimarka’da AB Mavi Kartı ile en az 18 ay çalışmış olanlar, diğer AB ülkelerine doğrudan geçiş ve çalışma başvurusu yapabilirler. Örneğin, Almanya veya Hollanda gibi ülkeler, AB Mavi Kart sahiplerine kolaylık sağlayabilir.

3.2. Yeni Çalışma İzni Başvurusu

Danimarka’da çalışan ancak AB Mavi Kart sahibi olmayan bireyler, çalışmak istedikleri ülkeye özel bir çalışma izni başvurusu yapmak zorundadır. Her ülkenin farklı başvuru kriterleri bulunmaktadır.

3.3. Şirket İçi Transfer (Intra-Corporate Transfer – ICT)

Eğer kişi uluslararası bir şirkette çalışıyorsa, şirket içi transfer prosedürlerinden (ICT) yararlanarak başka bir AB ülkesinde çalışmak için başvurabilir. Ancak bu, bireyin çalıştığı şirketin politikalarına bağlıdır.

3.4. Serbest Meslek Sahipleri İçin Alternatifler

Danimarka’da girişimci veya serbest meslek sahibi olarak oturum izni bulunan bireyler, AB içinde şirket kurarak veya yatırım yaparak oturum ve çalışma hakkı kazanabilirler. Örneğin, Almanya’da Freelancer (Freiberufler) vizesi, Fransa’da Entrepreneur Vizesi gibi programlar değerlendirilebilir.

---

4. Hukuki Zorluklar ve Uygulamadaki Sorunlar

Danimarka’da çalışma izni almış kişilerin diğer AB ülkelerine geçişinde bazı hukuki engeller ve uygulama zorlukları ile karşılaşılabilir:

• AB içindeki serbest dolaşım hakkı, AB vatandaşı olmayan kişiler için sınırlıdır.
• Danimarka’daki çalışma izni, diğer AB ülkelerinde doğrudan geçerli değildir.
• Danimarka’da uzun süreli ikamet sonrası dahi, her AB ülkesi kendi göçmenlik politikalarına sahiptir.
• Her ülkenin kendi çalışma izni prosedürleri farklılık göstermektedir.

Bu nedenle, Danimarka’da çalışma izni olan bireylerin diğer AB ülkelerine geçiş yapmadan önce detaylı bir hukuki araştırma yapmaları ve gerekli başvuruları eksiksiz tamamlamaları gerekmektedir.

---

Sonuç

Danimarka’da çalışma izni almış bireyler, doğrudan diğer AB ülkelerinde çalışamazlar. Ancak, AB Mavi Kartı, şirket içi transfer programları ve bireysel çalışma izni başvuruları gibi yollar ile diğer AB ülkelerine geçiş yapmak mümkündür.

Her ne kadar Danimarka, AB üyesi bir ülke olsa da, çalışma izni açısından diğer AB ülkeleri ile tam entegrasyon içinde değildir. Bu nedenle, Danimarka’da uzun süre çalışan bireylerin diğer AB ülkelerine geçiş yapmadan önce her ülkenin göçmenlik ve çalışma politikalarını detaylı incelemesi önemlidir.