Danimarka’da Çalışma İzni Almış Yabancıların Çalışma Saatleri ve İş Güvencesi
1. Giriş
Danimarka, yabancı çalışanlar için cazip bir istihdam piyasasına sahip olup, özellikle nitelikli göçmenlerin çalışma izni alarak ekonomiye katkıda bulunmasını desteklemektedir. Ancak, çalışma saatleri ve iş güvencesi konusunda özel hukuki düzenlemeler mevcuttur. Bu makalede, Danimarka’da çalışma izni alarak istihdam edilen yabancıların çalışma saatleri ve iş güvencesine ilişkin temel hukuki çerçeve incelenecektir.
2. Çalışma Saatleri
Danimarka’da çalışma saatleri İstihdam Yasası (Arbejdstidsloven) ve toplu işsözleşmeleri ile belirlenmektedir. Ana hatlarıyla:
- Haftalık maksimum çalışma süreleri 48 saat ile sınırlandırılmıştır.
- Standart tam zamanlı çalışma süreleri genellikle haftada 37 saat olarak belirlenmiştir.
- Fazla mesai, toplu işsözleşmelerine bağlı olup, genellikle %50 veya daha yüksek oranlarda ek ücretle ödenmektedir.
- Gece çalışması, belirli sektörlerde sınırlandırılmış olup, sağlık ve güvenlik koşullarına tabiidir.
- Tatil ve izin hakları da yasal düzenlemeler ile koruma altına alınmıştır. Örneğin, tam zamanlı çalışanlar yılda en az 5 hafta ödenekli tatil hakkına sahiptir.
3. İş Güvencesi ve Hukuki Koruma
Danimarka’da çalışanların iş güvencesi Danimarka İş Hukuku (Dansk Arbejdsret) ve toplu işsözleşmeleriyle korunmaktadır.
a) Sözleşme ve İşten Çıkarma
- Yabancı çalışanlar için işsözleşmesi zorunludur ve bu sözleşmede çalışma koşulları, süreleri ve ücretler net bir şekilde belirtilmelidir.
- Keyfi işten çıkarma yasaktır ve işveren tarafından haklı bir sebep gösterilmesi gerekmektedir.
- Toplu işsçi çıkartmaları önlemek amacıyla belirli büyük işletmelerde çalışanların bilgilendirilmesi ve sendikaların görüşleri alınmalıdır.
b) Sendikal Haklar
- Çalışanların sendikalara üye olma hakkı vardır ve sendikalar toplu sözleşme yapma yetkisine sahiptir.
- Sendika üyeliği veya sendikal faaliyetlerden dolayı işten çıkarma yasa dır.
c) Ayrımcılık Yasağı
- Eşit Muamele Yasası (Ligebehandlingsloven), yabancı çalışanların dil, din, etnik köken veya cinsiyet nedeniyle ayrımcılığa uğramamasını garanti altına almaktadır.
- Ayrımcılığa uğrayan çalışanlar, Eşit Muamele Konseyi (Ligebehandlingsnævnet)‘ne şikayette bulunabilir.
4. Sonuç
Danimarka’da çalışma izni alan yabancılar, Avrupa Birliği standartlarına uygun bir çalışma ortamına sahip olup, yasal haklarla korunmaktadır. İş güvencesi, ayrımcılık yasağı ve sendikal haklar gibi düzenlemeler, yabancı çalışanların istihdam edilmesini ve iş yerinde adil koşullar altında çalışmasını teminat altına almaktadır. Ancak, bu haklardan tam anlamıyla faydalanmak için yabancı çalışanların hukuki düzenlemeleri iyi bilmesi ve gerektiğinde ilgili kurumlara başvurması büyük önem taşımaktadır.