Bilişim Suçları Mahkemesi

Giriş

Teknolojik gelişmeler bireysel iletişimden kamu hizmetlerine kadar pek çok alanı dönüştürürken, suçların işlenme yöntemlerini de dijital ortama taşımıştır. Bu dönüşümle birlikte bilişim yoluyla işlenen suçlar hızla artmakta; veri ihlali, sistem kırma, kimlik hırsızlığı gibi eylemler gündelik hayatın bir parçası haline gelmektedir. Artan vaka sayısı ve dijital delil karmaşası karşısında yargının daha hızlı ve doğru karar verebilmesi için bilişim suçlarına özgü uzmanlaşma ihtiyacı doğmuştur. Bu ihtiyaç doğrultusunda, kamuoyunda sıkça anılan ancak teknik olarak “özel mahkeme” statüsünde olmayan Bilişim Suçları Mahkemeleri gündeme gelmektedir.

---

Bilişim Suçları Nelerdir?

Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) bilişim suçları, 243. ila 245. maddeler arasında düzenlenmiştir. Temel bilişim suçları şunlardır:

• TCK 243 – Bilişim sistemine girme

• TCK 244 – Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme

• TCK 245 – Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması

Bu maddeler dışında da dolandırıcılık, hakaret, tehdit, özel hayatın gizliliğinin ihlali gibi bazı suçlar bilişim sistemleri üzerinden işlendiğinde nitelikli bilişim suçu olarak değerlendirilmektedir.

---

Bilişim Suçları Mahkemesi Var mı?

Türk yargı sisteminde “Bilişim Suçları Mahkemesi” adını taşıyan özel ve ayrı bir mahkeme bulunmamaktadır. Ancak uygulamada, ağır ceza mahkemeleri ve asliye ceza mahkemeleri bünyesinde bilişim suçlarına bakmakta uzmanlaşmış hâkimler ve savcılar bulunmaktadır.

Adalet Bakanlığı, büyük şehirlerde ve yoğun dijital suç vakası yaşanan illerde, bu tür davalara bakan yargı mensuplarını eğitmekte ve görevlendirmektedir. Bu kapsamda Ankara, İstanbul, İzmir gibi şehirlerde bilişim suçlarına özgü birikim kazanmış mahkeme heyetleri ve savcılıklar oluşturulmuştur.

Bu uygulama, mahkemelerin isimlerinde değil, iş bölümü ve ihtisaslaşma esaslarında karşılığını bulur.

---

Yargılama Sürecinde Görevli ve Yetkili Mahkeme

Hangi mahkemenin bilişim suçlarına bakacağı, suçun türüne ve cezanın ağırlığına göre belirlenir:

• 3 yıla kadar hapis cezası gerektiren bilişim suçlarında genellikle asliye ceza mahkemeleri görevlidir.

• 3 yılı aşan cezalar öngörülüyorsa, dava ağır ceza mahkemesinde görülür.

• Çocuklar tarafından işlenen bilişim suçlarında, görevli mahkeme çocuk ceza mahkemesi olur.

• Suçun işlendiği yer mahkemesi yetkilidir. Ancak mağdurun yerleşim yeri veya dijital izlerin bulunduğu yer mahkemeleri de yetki açısından değerlendirilebilir.

---

Neden Uzmanlaşmaya İhtiyaç Var?

Bilişim suçları klasik suçlardan farklı olarak:

• Teknik bilgi ve altyapı gerektirir.

• Deliller çoğunlukla dijital ortamda bulunur.

• Siber izler karmaşık yapılar içerir ve hızlı değişebilir.

• Uluslararası bağlantı içerebilir (örneğin IP adresi yurt dışına aitse).

Bu nedenle hem savcıların hem de hâkimlerin dosyaları sağlıklı değerlendirebilmesi için teknik altyapıya ve güncel bilişim bilgisine sahip olmaları gerekir. Bu uzmanlık sayesinde hatalı yargılamalar önlenebilir, süreç hızlanabilir ve delillerin etkin değerlendirilmesi sağlanabilir.

---

Soruşturma Aşamasında Neler Olur?

Bilişim suçlarında delil toplamak, fiziksel suçlardan çok daha teknik bir süreçtir. Savcılık ve kolluk birimleri:

• Bilgisayarlara, telefonlara veya sunuculara el koyabilir.

• İnternet servis sağlayıcılarından IP ve log kayıtlarını talep eder.

• Uzman bilirkişiler aracılığıyla cihazlardan delil çıkarımı yapar.

Ancak bu işlemler hukuka uygun yapılmalıdır. Örneğin, arama kararı olmadan yapılan veri toplama işlemleri delil niteliği taşımaz.

Bilişim suçlarında müdafiin erken sürece katılması, hem müvekkilin haklarının korunması hem de hukuka aykırı delillerin engellenmesi açısından kritik öneme sahiptir.

---

Dijital Delillerin Önemi

Bilişim suçlarının yargılamasında en önemli unsurlardan biri dijital delillerdir. Bunlar:

• Bilgisayar kayıtları,

• Mobil cihazlardan elde edilen veri kayıtları,

• IP ve log kayıtları,

• E-posta yazışmaları,

• Sosyal medya içerikleri olabilir.

Dijital delillerin geçerli sayılabilmesi için zincirleme delil bütünlüğünün korunması gerekir. Yani delilin elde edildiği andan sunulduğu ana kadar değişmediğinin ispatı gerekir. Bu da ancak uzman adli bilişim ekipleri ile mümkündür.

---

Uzman Avukatın Rolü

Bilişim suçları teknik yönü ağır bastığı için, savunma sürecinde mutlaka bu alanda deneyimli bir avukatla çalışılması önerilir. Alanında uzman bir avukat:

• Dijital delillerin geçerliliğini sorgular,

• Hukuka aykırı işlemleri tespit eder,

• Teknik bilirkişi raporlarını değerlendirebilir,

• Müvekkilinin haklarını en etkin şekilde savunabilir.

---

Sık Görülen Bilişim Suçları Örnekleri

• Başkasının sosyal medya hesabına izinsiz girmek (TCK 243)

• E-devlet şifresi ele geçirmek ve sistemden veri indirmek (TCK 244)

• Kredi kartı bilgilerini kopyalayarak alışveriş yapmak (TCK 245)

• WhatsApp üzerinden tehdit veya hakaret

• Sahte e-posta ile dolandırıcılık

Bu örnekler, bilişim suçlarının sadece teknik değil, kişisel haklara da doğrudan müdahale eden yönleri olduğunu gösterir.

---

Bilişim Suçlarında Uluslararası İş Birliği

Pek çok bilişim suçu, sınır ötesi etkilere sahiptir. Örneğin IP adresi yurt dışındaysa veya suçun faili başka bir ülkedeyse Adalet Bakanlığı ve Interpol üzerinden uluslararası adli yardımlaşma yapılır.

Bununla birlikte Avrupa Konseyi Siber Suçlar Sözleşmesi (Budapeşte Sözleşmesi), bu tür suçlarla mücadelede ortak hareket alanı sunar.

---

Sonuç

Bilişim suçlarının hızla arttığı bir çağda, klasik ceza yargılaması yöntemleri tek başına yeterli değildir. Bu nedenle yargı sisteminde uzmanlaşmaya dayalı, teknik bilgiye açık bir yaklaşımın benimsenmesi şarttır. Her ne kadar “Bilişim Suçları Mahkemesi” isminde ayrı bir mahkeme mevcut olmasa da, Türkiye’de özellikle büyük şehirlerde görev yapan bilişim konusunda uzmanlaşmış ceza mahkemeleri fiilen bu işlevi görmektedir.

Dijital delillerin yönetimi, teknik bilirkişilik, uluslararası iş birliği gibi unsurlar düşünüldüğünde bu alanda hukuki savunma stratejisinin bilişim altyapısıyla desteklenmesi büyük önem taşımaktadır. Bilişim suçlarıyla karşı karşıya kalan kişilerin, sürecin başından itibaren alanında yetkin bir avukatla çalışması hak kayıplarını önlemenin en etkili yoludur.