Bilişim Sistemine Girme Suçu (TCK 243) – Güncel Hukuki İnceleme
1. Giriş: Dijital Çağ ve Bilişim Suçları
Teknolojinin hızlı gelişimiyle birlikte bilişim sistemleri hayatın her alanına girmiştir. Bankacılık işlemleri, sosyal medya, e-ticaret ve devlet hizmetleri çoğunlukla dijital platformlar üzerinden yürütülmektedir. Ancak bu dijitalleşme, yetkisiz erişim ve veri ihlali gibi suçların artmasına neden olmuştur. Bu noktada Türk Ceza Kanunu’nun 243. maddesi, bilişim sistemine hukuka aykırı giriş ve bu sistemde izinsiz kalma fiillerini suç sayarak bilişim güvenliğini sağlamayı amaçlamaktadır.
2. Suçun Tanımı – TCK 243
TCK 243, bilişim sistemine izinsiz giriş ve sistemde yetkisiz kalma fiillerini üç farklı fıkra üzerinden düzenler:
-
243/1: Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına hukuka aykırı olarak giren ve orada kalmaya devam eden kimse, bir yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır.
-
243/2: Bedeli karşılığında yararlanılabilen sistemlerde bu fiilin işlenmesi hâlinde ceza altı aydan iki yıla kadar hapis ve adli para cezasına çıkar.
-
243/3: Sistemdeki verilerin yok edilmesi veya değiştirilmesi hâlinde ceza bir yıldan beş yıla kadar hapis cezasına yükselir.
3. Suçun Unsurları
a. Fail ve Mağdur
Bu suçun faili herkes olabilir. Failin bilişim uzmanı olması şart değildir. Mağdur ise, sistem sahibi gerçek veya tüzel kişidir.
b. Hukuka Aykırılık
Bilişim sistemine sahibinin rızası olmadan girilmesi veya sistemde izinsiz kalınması hukuka aykırıdır. Sistem sahibinin izni varsa suç oluşmaz.
c. Kast Unsuru
Bilişim sistemine girme suçu yalnızca kasten işlenebilir. Failin bilerek ve isteyerek sisteme izinsiz erişim sağlaması gerekir.
4. Bilişim Sistemi Kavramı
Bilişim sistemi, verileri toplayan, işleyen, depolayan ve ileten cihaz ve yazılımlar bütünüdür. Bilgisayarlar, sunucular, internet ağları, cep telefonları ve hatta akıllı cihazlar bu kapsamda değerlendirilir. Yargıtay kararlarına göre, sosyal medya hesapları da bilişim sistemi olarak kabul edilmektedir.
5. Yargıtay Kararları
-
Yargıtay 11. Ceza Dairesi, 2019/3456 E., 2020/2375 K.: Sanığın eski eşinin sosyal medya hesabına şifre kırarak girmesi TCK 243/1 kapsamında bilişim sistemine girme suçu sayılmıştır.
-
Yargıtay 12. CD, 2018/2147 E., 2019/3958 K.: Bir işletmenin bilgisayarına izinsiz girerek müşteri verilerini kopyalayan kişinin eylemi TCK 243/3 uyarınca cezalandırılmıştır.
-
Yargıtay CGK 2021/325 E., 2022/47 K.: Sistemde kısa süreli kalma bile suçu oluşturur; önemli olan hukuka aykırı girişin gerçekleşmesidir.
6. Ceza Miktarları ve Adli Para Cezası
-
Basit hal (243/1): 1 yıla kadar hapis veya adli para cezası.
-
Bedeli karşılığında kullanılan sistem (243/2): 6 ay – 2 yıl hapis + adli para cezası.
-
Veri yok etme veya değiştirme (243/3): 1 – 5 yıl hapis.
Adli para cezasının bir gün karşılığı 100 TL ile 500 TL arasında belirlenir ve toplam para cezası ciddi rakamlara ulaşabilir.
7. Diğer Suçlarla İlişkisi
Bilişim sistemine girme suçu, bazı durumlarda diğer suçlarla bağlantılı olabilir:
-
Kişisel verileri hukuka aykırı ele geçirme (TCK 136).
-
Bilişim yoluyla dolandırıcılık (TCK 158/1-f).
-
Verileri yok etme (TCK 244/2).
Örneğin, bir banka sistemine izinsiz girilerek para transferi yapılması, hem TCK 243 hem de TCK 158 hükümleri uyarınca cezalandırılır.
8. Şikayet ve Zamanaşımı
Bu suçlar şikâyete tabi değildir. Savcılık, suç ihbarını aldıktan sonra resen soruşturma açar. Zamanaşımı süresi 8 yıldır (TCK m.66/1-e).
9. Savunma Stratejileri
Bir müvekkil için savunma hazırlanırken şu hususlara dikkat edilmelidir:
-
Kastın yokluğu: Erişimin yanlışlıkla veya otomatik sistemler aracılığıyla yapıldığı ispatlanabilir.
-
Rıza: Sistem sahibinin izni, suçun oluşumunu engeller.
-
Delillerin hukuka aykırılığı: CMK uyarınca elde edilen dijital deliller hukuka aykırı ise geçerli sayılmaz.
-
Zararın giderilmesi: Fail, zarar oluşmadan sistemden çıkmışsa cezada indirim yapılabilir.
10. Bilişim Sistemine Girmeyi Önleyici Tedbirler
-
Güçlü şifre politikaları uygulanmalı.
-
İki faktörlü kimlik doğrulama (2FA) kullanılmalı.
-
Düzenli olarak güvenlik yazılımları güncellenmeli.
-
Kamu kurumları ve şirketler, Siber Güvenlik Kanunu (2025) ile uyumlu güvenlik protokolleri geliştirmeli.
11. Etkin Pişmanlık ve HAGB Uygulaması
-
Etkin pişmanlık: Fail, sisteme girdiğini fark ederek veri silmeden çıkarsa cezada indirim uygulanabilir.
-
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB): 2 yıl ve altında ceza alan sabıkasız kişiler için HAGB kararı mümkündür.
12. Uluslararası Boyut ve Avrupa Siber Suç Sözleşmesi
Türkiye, Budapeşte Siber Suç Sözleşmesi’ne taraf olarak uluslararası standartlarla uyumlu düzenlemeler yapmaktadır. TCK 243 ve ilgili hükümler, bu sözleşmenin öngördüğü koruma ilkelerine paralel olarak hazırlanmıştır.
13. Sonuç ve Değerlendirme
Bilişim sistemine girme suçu, dijital çağda veri güvenliğini korumak açısından kritik öneme sahiptir. Hem bireylerin özel hayatını hem de kurumsal bilgi güvenliğini ihlal eden bu fiiller, TCK 243 hükümleri kapsamında ağır yaptırımlarla cezalandırılmaktadır. Uygulamada, Yargıtay kararları ve dijital delil yönetimi savunma stratejileri açısından belirleyici rol oynamaktadır.