BAE’de İş Kurmak İsteyen Yabancı Girişimcilerin Vergi Avantajları ve Hukuki Yükümlülükleri Nelerdir?

Giriş

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), son yıllarda yabancı yatırımcılar için cazibe merkezi haline gelmiştir. Özellikle Dubai ve Abu Dhabi gibi emirliklerde iş kurmak, girişimciler açısından hem stratejik konum avantajı hem de vergi teşvikleri nedeniyle büyük fırsatlar barındırmaktadır. Ancak iş kurma süreci yalnızca ekonomik kazanç perspektifinden değerlendirilmemeli, aynı zamanda hukuki yükümlülükler de titizlikle incelenmelidir.

Bu makalede, BAE’de iş kurmak isteyen yabancı girişimcilerin vergi avantajları ve hukuki yükümlülükleri ayrıntılı biçimde ele alınacak, ayrıca kurgusal bir olay üzerinden somutlaştırılacaktır.

BAE’de Yabancı Yatırımcılara Sunulan Vergi Avantajları

1. Kurumlar Vergisi Avantajı

   • 2023 yılı itibariyle BAE’de federal düzeyde kurumlar vergisi %9 oranında uygulanmaktadır. Ancak, yıllık kârı 375.000 AED’nin (yaklaşık 100.000 USD) altında olan şirketler için vergi oranı %0’dır. Bu durum küçük ve orta ölçekli yabancı girişimciler için büyük bir avantaj sağlamaktadır.

2. Serbest Bölgelerde Vergi Muafiyeti

   • BAE’de bulunan free zone (serbest bölge) şirketleri, çoğu durumda kurumlar vergisinden muaf tutulmaktadır. Ayrıca, serbest bölgelerde kurulan şirketlerin kârlarını ülke dışına %100 oranında transfer etmesi mümkündür.

3. KDV (Katma Değer Vergisi) Uygulaması

   • 2018 yılında yürürlüğe giren KDV oranı %5’tir. Ancak serbest bölgelerde yürütülen bazı işlemler KDV’den muaf tutulmaktadır.

4. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları

   • BAE, 100’den fazla ülke ile çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması yapmıştır. Bu sayede girişimciler, hem kendi ülkelerinde hem de BAE’de aynı gelir üzerinden ikinci kez vergilendirilmezler.

Hukuki Yükümlülükler

1. Şirket Kuruluş Süreci

   • Yabancı girişimciler, iş kurarken şirket türü seçmek zorundadır. En çok tercih edilen türler:

     • Limited Liability Company (LLC)

     • Free Zone Company

     • Branch Office

2. Lisans Alma Zorunluluğu

   • Her şirket faaliyet gösterebilmek için ilgili emirlikteki Department of Economic Development (DED) veya serbest bölge otoritelerinden lisans almak zorundadır. Lisans türleri; ticari, endüstriyel ve profesyonel lisans olarak sınıflandırılır.

3. Yabancı Ortaklık Şartları

   • Serbest bölgelerde %100 yabancı mülkiyet mümkünken, anakara şirketlerinde genellikle %51 oranında yerel ortaklık (Emirati vatandaş) şartı aranabilmektedir. Ancak son yıllarda bazı sektörlerde bu zorunluluk esnetilmiştir.

4. Çalışma İzinleri ve Göç Hukuku

   • Yabancı girişimciler ve çalışanları için oturma ve çalışma izinleri alınması gerekir. Göç hukuku açısından bu süreç dikkatle takip edilmezse cezai yaptırımlar söz konusu olabilir.

5. Muhasebe ve Raporlama Yükümlülükleri

   • BAE’de faaliyet gösteren şirketler, yıllık mali tablolarını Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (IFRS) çerçevesinde hazırlamak zorundadır.

6. Uyum ve Denetim

   • Kara para aklamanın önlenmesi (AML) ve terörizmin finansmanı ile mücadele kapsamında şirketler, compliance (uyum) prosedürlerini yerine getirmekle yükümlüdür.

Kurgusal Olay Örneği

X Ltd. Şti. (Yabancı girişimci A tarafından Dubai’de kurulan bir teknoloji şirketi)

• Girişimci A, Türkiye’den Dubai’ye gelerek bir yazılım geliştirme şirketi kurmaya karar vermiştir.

• A, Dubai Internet City Free Zone’da şirketini kurarak %100 yabancı mülkiyet hakkından faydalanmıştır.

• Şirketin ilk yılında elde ettiği kâr 300.000 AED olmuştur. Bu miktar, kurumlar vergisi için belirlenen 375.000 AED sınırının altında kaldığı için vergiden muafiyet sağlamıştır.

• Ancak A, çalışanlarının çalışma vizelerini yenilemediği için göçmenlik otoritesinden uyarı almış ve para cezasına maruz kalmıştır.

• Ayrıca, yıllık finansal raporlarını zamanında sunmadığı için free zone otoritesi tarafından idari para cezası kesilmiştir.

Bu olay, girişimcilerin yalnızca vergi avantajlarına odaklanmaması, hukuki yükümlülükleri de yerine getirmesi gerektiğini göstermektedir.

Sonuç

Birleşik Arap Emirlikleri, yabancı girişimcilere vergi avantajları ve esnek ticari ortamı ile cazip bir yatırım merkezi sunmaktadır. Ancak şirket kurarken yalnızca ekonomik kazançlar değil, aynı zamanda hukuki yükümlülükler de dikkate alınmalıdır. Vergi muafiyetleri, çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları ve serbest bölge teşvikleri, girişimcilere büyük kolaylıklar sağlasa da, lisans alma, göçmenlik kurallarına uyma ve mali raporlama gibi yükümlülüklerin ihlali ciddi yaptırımlara neden olabilir.

Hukuk Fakültesi Öğrencisi Gamze Akbulut