BAE’de Göçmen İşçilerin Hukuki Hakları Nelerdir, İşveren Yükümlülükleri Neler?
Giriş
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), dünya genelinde milyonlarca göçmen işçiyi barındıran ve iş gücünün yaklaşık %80’ini yabancıların oluşturduğu bir ülkedir. Özellikle inşaat, hizmet, petrol ve finans sektörlerinde çalışan göçmen işçilerin hukuki statüsü, hem işçi haklarının korunması hem de işverenlerin sorumlulukları açısından önem arz etmektedir. Bu makalede, BAE’de göçmen işçilerin sahip olduğu temel haklar ve işverenlerin yerine getirmesi gereken yükümlülükler ayrıntılı biçimde ele alınacaktır.
Hukuki Çerçeve
BAE’de işçi haklarını düzenleyen en temel mevzuat Federal İş Kanunu (Federal Decree-Law No. 33 of 2021) olup, bu yasa göçmen işçileri de kapsamaktadır. Ayrıca, serbest bölgelerde faaliyet gösteren şirketler için özel iş düzenlemeleri bulunmakta, ancak işçilerin temel hakları anayasa ve uluslararası sözleşmeler çerçevesinde güvence altına alınmaktadır.
Göçmen İşçilerin Temel Hakları
1. Çalışma Sözleşmesi Hakkı
-
Her işçi ile işveren arasında yazılı iş sözleşmesi yapılması zorunludur.
-
Sözleşmede çalışma süresi, ücret, izinler ve fesih koşulları açıkça belirtilmelidir.
2. Ücret Hakkı
-
Göçmen işçiler maaşlarını Wage Protection System (WPS) üzerinden almak zorundadır.
-
Maaşların geç ödenmesi veya ödenmemesi halinde işçi hukuki yollara başvurabilir.
3. Çalışma Saatleri ve Fazla Mesai
-
Günlük çalışma süresi genellikle 8 saat, haftalık ise 48 saat ile sınırlandırılmıştır.
-
Fazla mesai ücreti işçiye ek ödeme olarak yapılmalıdır.
4. Yıllık İzin ve Resmi Tatiller
-
İşçilere en az 30 gün yıllık ücretli izin hakkı tanınır.
-
Resmi tatillerde çalışılması halinde ek ücret ödenir.
5. Sağlık ve Güvenlik Hakkı
-
İşveren, işçilerin sağlığını korumak için gerekli güvenlik önlemlerini almakla yükümlüdür.
-
İş kazalarında işçinin tedavi giderleri işveren tarafından karşılanmalıdır.
6. Ayrımcılığa Karşı Koruma
-
İşçiler, ırk, din, cinsiyet veya milliyet temelinde ayrımcılığa maruz bırakılamaz.
İşverenlerin Yükümlülükleri
-
Çalışma İzni ve İkamet Vizesi:
İşveren, yabancı işçiler için gerekli vize ve çalışma izinlerini almak zorundadır. -
Ücretlerin Zamanında Ödenmesi:
Maaşların düzenli ödenmemesi işverene ağır para cezaları doğurabilir. -
Sağlık Sigortası Sağlama:
İşveren, işçilerin sağlık sigortasını yaptırmakla yükümlüdür. -
İşçi Konaklaması:
Özellikle düşük gelirli işçiler için işveren, insani koşullara uygun konaklama sağlamak zorundadır. -
İşten Çıkarma Prosedürü:
İşçilerin işten çıkarılması halinde ihbar süreleri ve kıdem tazminatları gözetilmelidir.
Örnek Kurgusal Olay
A. adlı yabancı uyruklu işçi, Dubai’de bir inşaat şirketinde çalışmaktadır. İşveren B. Ltd. ile yaptığı sözleşmede maaşını her ayın başında alacağı kararlaştırılmıştır. Ancak son üç ay boyunca maaş ödemeleri sürekli gecikmiş, ayrıca işçiye yeterli güvenlik ekipmanları sağlanmamıştır.
Bu durumda A., öncelikle şirket içi şikâyet mekanizmasını kullanabilir. Sorun çözülmezse, Çalışma Bakanlığı’na başvuru yaparak işverene karşı resmi şikâyet sürecini başlatabilir. Bakanlık, işverene hem maaş ödemeleri hem de iş güvenliği konularında yükümlülüklerini yerine getirmesi için talimat verebilir. Şayet işveren yükümlülüklerini ihlal etmeye devam ederse, A. iş mahkemesine başvurup maaş alacaklarını ve tazminat taleplerini dava yoluyla ileri sürebilir.
Uluslararası Hukuk Perspektifi
BAE, göçmen işçilerin korunmasına ilişkin bazı uluslararası sözleşmelere taraf olmasa da, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) standartlarını dikkate almaktadır. Bu bağlamda, işçilerin temel insan haklarına saygı gösterilmesi uluslararası yükümlülüklerin de bir gereğidir.
Sonuç
Birleşik Arap Emirlikleri’nde göçmen işçilerin hakları, hem yerel mevzuat hem de uluslararası hukuk prensipleriyle güvence altına alınmıştır. İşverenler ise çalışma izni, ücretlerin ödenmesi, sağlık sigortası ve iş güvenliği gibi temel yükümlülükleri yerine getirmek zorundadır. Bu hak ve yükümlülüklerin ihlali halinde işçilerin başvurabileceği hukuki yollar mevcuttur.
Hukuk Fakültesi Öğrencisi Gamze Akbulut
About Post Author
