Araç Değer Kaybı Tazminatı Nedir?

Kaza Sonrası Araç Değer Kaybı Tazminatı: Hangi Şartlarda Talep Edilebilir?

Giriş

Trafik kazaları, yalnızca can güvenliğini değil, aynı zamanda malvarlığını da tehdit eden olaylardır. Kaza sonrası onarımı yapılan araçlar, fiziksel olarak eski haline getirilse dahi, piyasa değerinde bir düşüş meydana gelir. Bu düşüş, “araç değer kaybı” olarak adlandırılır ve hukuki olarak tazminat talep edilebilecek bir zarar türü olarak kabul edilir.

Bu makalede, araç değer kaybı kavramı, hukuki dayanakları, şartları, zarar görenin ve sigorta şirketlerinin konumu ile birlikte örnek olay üzerinden değerlendirilerek detaylı biçimde açıklanacaktır.

1. Araç Değer Kaybı Nedir?

Araç değer kaybı, bir trafik kazasında hasar gören aracın, tamir edilmesine rağmen ikinci el piyasa değerinin düşmesi nedeniyle uğradığı maddi kaybı ifade eder. Özellikle araç satışı sırasında alıcıların kaza geçmişine karşı duyarlı olması nedeniyle, hasar kaydı bulunan araçlar daha düşük fiyatlardan el değiştirir.

Bu kayıp, hasarı verenin kusuru oranında ve kusura dayalı olarak talep edilebilir. Ancak zarar görenin daima bu zararı ispat etme yükümlülüğü vardır.

2. Hukuki Dayanaklar

Türk Borçlar Kanunu (TBK) m.49 ve devamı hükümlerine göre, haksız fiilden doğan zararlar, kusurlu kişinin tazmin sorumluluğuna tabidir. Aracın uğradığı değer kaybı, fiil ile zarar arasında uygun illiyet bağı kurulması halinde haksız fiil hükümlerine dayanılarak tazmin edilir.

Ayrıca, Karayolları Trafik Kanunu ve Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları da bu tür zararların sigorta kapsamında değerlendirilmesine olanak tanımaktadır.

3. Tazminatın Şartları

Araç değer kaybı tazminatının talep edilebilmesi için bazı koşulların varlığı gerekir:

Kaza neticesinde aracın hasar görmüş olması
Hasarın onarılmış olması
Onarımdan sonra aracın ikinci el piyasa değerinin düşmüş olması
Zararın belgelenebilir olması (ekspertiz raporu, trafik tutanağı, fatura vs.)
Kazada karşı tarafın en az %100 veya kısmi kusurlu olması
Tazminat talebinin zaman aşımına uğramamış olması (2 yıl / 10 yıl)

4. Sigorta Şirketine Karşı Talep Hakkı

Zorunlu trafik sigortası, karşı tarafa verilen zararları teminat altına alır. Bu çerçevede, değer kaybı tazminatı da zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamına giren bir zarardır.

Zarar gören, öncelikle karşı tarafın trafik sigortacısına başvurarak değer kaybını talep edebilir. Sigorta şirketi ödeme yapmazsa, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru yapılabilir veya doğrudan dava yoluna gidilebilir.

5. Zararın Tespit Yöntemi

Değer kaybı, genellikle bir oto ekspertiz raporu veya mahkemece atanacak bilirkişi incelemesi ile belirlenir. Hesaplama yapılırken şu kriterler dikkate alınır:

Aracın markası, modeli, üretim yılı
Kilometresi
Hasarın niteliği ve büyüklüğü
Değişen ve boyanan parça sayısı
Piyasa rayiç bedeli

Ağır hasarlı ya da hava yastığı açmış araçlarda, değer kaybı daha fazla olmaktadır.

6. Örnek Olay: Değer Kaybı Talebi

Olay:
Ahmet Bey’in 2022 model bir aracı, trafik ışıklarında durduğu sırada arkadan çarpan bir başka araç nedeniyle hasar gördü. Tampon, bagaj kapağı ve stop lambaları değiştirildi. Kasko sigortasından onarım masrafları karşılandı, ancak araç ikinci el piyasasında 80.000 TL yerine 70.000 TL’ye alıcı bulabildi.

Hukuki Süreç:
Ahmet Bey, kusurlu sürücünün sigorta şirketine 10.000 TL değer kaybı talebiyle başvuruda bulundu. Ekspertiz raporu ile zarar belgelendi. Sigorta şirketi sadece 5.000 TL ödediği için kalan miktar için Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuruldu ve ek ödeme kararı verildi.

7. Değer Kaybı Tazminatında Dikkat Edilmesi Gerekenler

İspat yükü zarar gören kişidedir. Ekspertiz raporu veya bilirkişi raporu bu açıdan önemlidir.
Zamanaşımı süresi dolmadan işlem yapılmalıdır.
Araçta daha önce mevcut hasarlar veya hasar geçmişi tazminat tutarını etkileyebilir.
Kasko poliçeleri genelde değer kaybını karşılamaz; bu nedenle trafik sigortasına başvurulmalıdır.

8. Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar

Sigorta şirketlerinin düşük tazminat teklifleri
Bilirkişi raporlarının hatalı veya eksik olması
Zararın tam ispat edilememesi
Zamanaşımı nedeniyle taleplerin reddedilmesi
Araçta önceden hasar bulunduğu gerekçesiyle reddedilen talepler

Bu sebeplerle hukuki danışmanlık almak süreci doğru yönetmek açısından önemlidir.

9. Sonuç ve Değerlendirme

Araç değer kaybı, kazaya maruz kalan araç sahiplerinin çoğu zaman göz ardı ettiği ancak önemli bir zarar kalemidir. Türk Borçlar Kanunu kapsamında haksız fiil hükümlerine göre tazmin edilebilen bu zarar, karşı tarafın kusur oranına göre belirlenmektedir.

Zarar görenin, zararını zamanında ve doğru biçimde ispat etmesi ve süreci eksiksiz yürütmesi önemlidir. Sigorta şirketlerinin düşük ödeme tekliflerine karşı gerekirse Sigorta Tahkim Komisyonu ya da mahkemeye başvurularak hak arama yolları kullanılmalıdır.

Single Blog Title