APARTMAN İÇERİSİNDE HAYVAN BESLEMEK ve HUKUKİ BOYUTU
APARTMAN İÇERİSİNDE HAYVAN BESLEMENİN HUKUKİ BOYUTLARI
Apartman yaşamı, farklı bireylerin bir arada yaşadığı toplu konut yapısını ifade eder. Bu ortak yaşam alanlarında bireylerin özel hayatlarına saygı gösterilmesi kadar, topluluk düzenine ve diğer maliklerin haklarına da riayet edilmesi gerekmektedir. Apartman içerisinde hayvan beslenmesi konusu da bu bağlamda sıkça karşılaşılan uyuşmazlıklardan biridir. Bu yazıda, apartman içi hayvan beslemenin hukuki niteliği, cezai yaptırımları, Kat Mülkiyeti Kanunu ve diğer ilgili mevzuatlar çerçevesinde ele alınacaktır.
I. KAT MÜLKİYETİ KANUNU ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRME
A. KMK m.18 ve Ortak Yaşam Kuralları
Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 18. maddesi, kat maliklerinin birbirini rahatsız edici şekilde kullanma hakkına sahip olmadığını düzenler:
“Kat malikleri, ana gayrimenkulün bütün bölümlerine, özellikle ortak yerlerine zarar verecek davranışlardan kaçınmak ve birbirini rahatsız etmeyecek şekilde kullanmakla yükümlüdür.”
Bu hüküm, apartman içindeki hayvan beslemenin ancak diğer kat maliklerini rahatsız etmemesi kaydıyla mümkün olabileceğini ifade eder. Buradaki “rahatsızlık” kavramı ise Yargıtay kararları ile somutlaştırılmıştır.
B. Yönetim Planı ve Yasak Hükümleri
Apartman yönetim planı, Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre adeta “anayasa” hükmündedir. Yönetim planında hayvan beslenmesinin yasak olduğuna dair açık hüküm varsa, bu kurala uymamak “yönetim planına aykırılık” teşkil eder.
Ancak Yargıtay içtihatları, yönetim planında yasak olsa dahi, beslenen hayvanın diğer maliklere ciddi bir zarar ya da rahatsızlık vermemesi halinde bu yasağın katı şekilde uygulanmaması gerektiği yönündedir.
🔹 Yargıtay 18. HD, 2010/3545 E., 2010/6361 K.:
“Yönetim planında evcil hayvan beslenmesinin yasaklanmış olması tek başına yeterli değildir. Somut olayda, beslenen hayvanın başkalarını rahatsız ettiği, hijyen sorununa yol açtığı yönünde somut delil bulunmadığından, tahliye kararı verilmesi hukuka aykırıdır.”
II. BORÇLAR HUKUKU BAĞLAMINDA
A. Kiracının Hayvan Beslemesi
Kiracının kiralananda hayvan beslemesi, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu çerçevesinde “sözleşmeye aykırılık” olarak değerlendirilebilir. Özellikle kira sözleşmesinde hayvan beslenmesinin yasaklandığı açıkça yazılmışsa ve kiracı buna rağmen hayvan besliyorsa, ev sahibi sözleşmeyi feshedebilir.
B. Genel Rahatsızlık ve Haksız Fiil
Apartmanda beslenen hayvanın sürekli havlaması, diğer dairelere koku yayması, sağlık riski oluşturması gibi durumlar haksız fiil teşkil edebilir. Türk Borçlar Kanunu’nun 49. maddesi gereği zarar gören kişi, manevi ve maddi tazminat talebinde bulunabilir.
III. CEZAİ BOYUT: TÜRK CEZA KANUNU
Apartman içerisinde hayvan beslemek doğrudan cezai bir suç teşkil etmez. Ancak hayvanın kontrolsüz bırakılması, saldırgan davranışlara neden olması veya çevreyi rahatsız edecek boyutta davranışlarda bulunması durumunda Türk Ceza Kanunu devreye girer.
A. TCK m.177 – Genel Güvenliğin Tehlikeye Sokulması
“Başkasına ait hayvanı serbest bırakmak suretiyle genel güvenliği tehlikeye sokan kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”
Özellikle saldırgan köpeklerin kontrolsüz bırakılması durumunda bu madde kapsamında cezai sorumluluk doğabilir.
B. TCK m.123 – Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma
“Sırf huzur ve sükunu bozmak maksadıyla gürültü yapan kişi hakkında üç aydan bir yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.”
Hayvanın sürekli gürültü yapması, havlaması gibi durumlarda bu madde kapsamında şikayet konusu olabilir. Ancak burada kasıt aranır. Evcil hayvanların doğal davranışları bu kapsamda değerlendirilmez; fakat sürekli ve önlenmeyen bir rahatsızlık halinde farklı değerlendirmelere tabi tutulabilir.
IV. HUKUKİ ÇÖZÜM YOLLARI VE MAHKEME KARARLARI
A. Sulh Hukuk Mahkemesi’nde Müdahalenin Men’i Davası
Apartman sakini, rahatsız olduğu hayvan besleme durumuna karşılık “el atmanın önlenmesi” kapsamında müdahalenin men’i davası açabilir. Bu davada hayvanın rahatsızlık derecesi, yönetim planı hükümleri ve mahalli adetler birlikte değerlendirilir.
B. İdari Yaptırımlar ve Belediyelerin Rolü
Bazı belediyeler, apartman içi hayvan besleme konusunda yönetmelik yayınlamaktadır. Özellikle sağlığa aykırılık teşkil eden durumlarda, çevre sağlığı kapsamında müdahalede bulunabilirler. Ancak evcil hayvanın varlığı tek başına müdahaleyi gerektirmez.
V. HAYVAN SAHİPLERİNİN SORUMLULUĞU
Hayvan besleyen kişi, hem medeni hukuk anlamında hem de ceza hukuku açısından hayvanın verdiği zararlardan doğrudan sorumludur. 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu da hayvanların refahını korumakla birlikte, toplum sağlığını tehlikeye sokacak durumların önlenmesini emreder.
Ayrıca, apartman yönetiminin genel kurul kararı ile bazı hayvan türlerini yasaklaması (örneğin pitbull gibi tehlikeli ırklar) hukuken geçerli olabilir. Ancak bu kararlar da yargı denetimine tabidir.
SONUÇ
Apartman içerisinde hayvan beslemek Türk hukuk sistemine göre mutlak anlamda yasak değildir. Ancak bu özgürlük sınırsız değildir. Kat Mülkiyeti Kanunu, yönetim planı, Borçlar Kanunu ve Ceza Kanunu çerçevesinde belirli sınırlandırmalar getirilmiştir. Hayvanın türü, sayısı, verdiği rahatsızlık, hijyen durumu ve maliklerin ortak yaşam düzenine etkisi mahkeme kararlarında dikkate alınan temel unsurlar arasındadır.
Hayvan besleme hakkı ile komşuların huzur hakkı arasında denge kurulması esastır. Özellikle evcil hayvanlar bir yaşam hakkına sahiptir ve bu hak, bireylerin konut dokunulmazlığı ve yaşam tarzı ile birlikte değerlendirilmelidir. Ancak aynı zamanda toplumsal uyumun sağlanması, apartman hayatında huzurun korunması da bir o kadar önemlidir.
STAJYER HUKUK FAKÜLTESİ ÖĞRENCİSİ
YAĞMUR YORULMAZ
About Post Author
