Anonim Şirketlerde Elektronik Genel Kurul Kararları ve Geleceği
1. Giriş
Anonim şirketlerde genel kurul toplantıları, pay sahiplerinin şirketin yönetimine katılabildiği ve stratejik kararların alındığı en önemli organ toplantılarıdır. Son yıllarda teknolojik gelişmeler, özellikle 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (“TTK”) ve ikincil mevzuatta yapılan değişiklikler ile elektronik genel kurul (“EGK”) sistemi hayata geçirilmiş ve şirketlere fiziki toplantıların yanı sıra elektronik ortamda toplantı ve karar alma imkânı tanınmıştır.
Bu gelişme, yalnızca COVID-19 pandemisi gibi zorunluluk hallerinde değil, ticari hayatın hızlanması, pay sahiplerinin farklı şehir veya ülkelerde bulunması ve karar alma süreçlerinin kolaylaştırılması açısından da büyük önem taşımaktadır.
2. Hukuki Dayanak
Elektronik Genel Kurul sistemi;
-
TTK m. 1527 – Sermaye şirketlerinde elektronik ortamda yönetim kurulu ve genel kurul yapılabileceğini düzenler.
-
Anonim Şirketlerde Elektronik Ortamda Genel Kurullara İlişkin Yönetmelik – Usul ve esasları belirler.
-
MKK (Merkezi Kayıt Kuruluşu) Tebliğleri – EGK sisteminin teknik altyapısı ve uygulama standartlarını ortaya koyar.
Bu mevzuata göre, anonim şirketler esas sözleşmelerine gerekli hükmü eklemek suretiyle elektronik ortamda genel kurul yapma ve karar alma yetkisine sahip olabilir.
3. Elektronik Genel Kurulun Uygulanması
3.1. Esas Sözleşme Düzenlemesi
Elektronik genel kurul yapılabilmesi için esas sözleşmeye, şirketin genel kurul toplantılarına elektronik ortamda katılım ve oy verme sistemini kullanabileceğine dair açık bir madde eklenmelidir.
3.2. MKK Entegrasyonu
Şirketler, MKK Elektronik Genel Kurul Sistemi (e-GKS)’ne entegre olmalı ve pay sahiplerine güvenli elektronik imza ile sisteme giriş imkânı sağlamalıdır.
3.3. Çağrı ve Gündem
Toplantı çağrısı, hem KAP (Kamuoyu Aydınlatma Platformu) hem de şirketin internet sitesi üzerinden ilan edilir. EGK davetinde, elektronik katılımın usul ve esasları ayrıntılı şekilde belirtilmelidir.
3.4. Toplantı ve Karar Alma
-
Pay sahipleri, sisteme güvenli elektronik imza ile giriş yaparak toplantıyı canlı izleyebilir, görüş bildirebilir ve oy kullanabilir.
-
Fiziki ve elektronik katılım eş zamanlı yürütülebilir (hibrit toplantı modeli).
-
Elektronik ortamda verilen oylar, fiziki oylarla eşit hukuki sonuç doğurur.
4. Elektronik Genel Kurulun Avantajları
-
Coğrafi Esneklik – Pay sahipleri dünyanın herhangi bir yerinden toplantıya katılabilir.
-
Maliyet ve Zaman Tasarrufu – Yolculuk, toplantı salonu, ikram gibi giderlerde azalma.
-
Katılım Oranının Artması – Özellikle halka açık şirketlerde daha fazla pay sahibinin katılımı.
-
Kayıt ve Delil Kolaylığı – Toplantı görüntüleri, konuşmalar ve oy kullanma işlemleri dijital ortamda saklanır, ihtilaf halinde güçlü delil oluşturur.
5. Kararların Hukuki Geçerliliği
TTK m. 1527/5’e göre elektronik ortamda yapılan genel kurul toplantılarında alınan kararlar, fiziki toplantıda alınan kararlarla aynı hukuki geçerliliğe sahiptir.
Bununla birlikte, teknik aksaklıkların yaşanması, usule uygun davet yapılmaması veya güvenli elektronik imza şartlarının sağlanmaması durumunda kararlar iptal davasına konu edilebilir (TTK m. 445 vd.).
6. Geleceğe Yönelik Hukuki ve Teknolojik Gelişmeler
Elektronik genel kurul uygulamasının geleceğinde şu eğilimler öngörülmektedir:
6.1. Tamamen Sanal Genel Kurullar
Gelecekte, hibrit modelden ziyade tamamen sanal toplantıların yaygınlaşması beklenmektedir. Bu, esas sözleşmede gerekli düzenlemelerin yapılması ve güvenlik altyapısının güçlendirilmesi ile mümkündür.
6.2. Blokzincir Entegrasyonu
Karar alma süreçlerinin blokzincir tabanlı sistemlerle yürütülmesi, oyların değiştirilemez biçimde kaydedilmesini sağlayarak şeffaflığı artırabilir.
6.3. Yapay Zekâ Destekli Toplantı Yönetimi
Toplantı gündeminin otomatik oluşturulması, katılımcıların konuşma sürelerinin yönetilmesi ve anlık çeviri hizmetleri, yapay zekâ entegrasyonu ile sağlanabilir.
6.4. Uluslararası Uyum
Çok uluslu şirketlerde, farklı ülkelerin elektronik imza ve şirketler hukuku düzenlemelerine uyumlu sistemlerin geliştirilmesi gerekecektir.
7. Sonuç
Elektronik genel kurul sistemi, anonim şirketlerin kurumsal yönetiminde çağdaş, hızlı ve şeffaf bir dönemin kapısını açmıştır. Doğru hukuki altyapı ve teknik güvenlik önlemleri ile bu sistem, sadece bugünün değil, geleceğin şirket yönetim modeli olacaktır.
Özellikle dijitalleşen ticaret dünyasında, EGK uygulamasının standart hale gelmesi; hem pay sahipleri demokrasisini güçlendirecek hem de Türkiye’nin uluslararası yatırım ortamındaki rekabet gücünü artıracaktır.