ANLAŞMALI BOŞANMA

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI

Boşanma davası  Medeni Kanunda iki şekilde düzenlenmiştir . Birincisi anlaşmalı boşanma davası ve ikincisi de çekişmeli boşanma davasıdır . Biz bu yazımızda anlaşmalı boşanma davası üzerinde duracağız .

Anlaşmalı boşanma davası ,  evlilik birliğini sona erdirmek amacıyla her iki tarafın da boşanmasının sonuçlarının tümü üzerinde anlaşarak açtıkları boşanma davası türüdür .

Anlaşmalı boşanma davası Türk Medeni Kanununun 166. Maddesinin 3. Fıkrasında düzenlenmiştir . Buna göre bu tür boşanma davasının açılabilmesi için en az yıl süren bir evlilik olması gerekmektedir . Bu sürenin gerçekleşip gerçekleşmediği hakim tarafından resen araştırılır . Bu süre şartı gerçekleştikten sonra eşlerden birinin boşanma davası açması ve diğer eşin bunu kabul etmesi halinde ya da eşlerin birlikte başvurması durumunda evlilik birliği temelinden sarsılmış olarak kabul edilir . Bu durumda hakim boşanma kararı verebilmesi için taraflardan her ikisini de dinler . Hakimin taraflardan her ikisini de bizzat dinlemesi tarafların iradelerini serbest bir şekilde açıkladığına kanaat getirmesi ve boşanmanın   mali sonuçlarıyla çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek olan düzenlemeyi uygun bulması şartlarının yerine gelip gelmediğini kontrol etmesi önem teşkil etmektedir . Hakim tarafların ve çocuklarının menfaatlerini göz önünde tutar ve bunu yaparken de anlaşmada gerekli gördüğü yerlerde değişiklikler yapabilir . Hakimin yapmış olduğu bu değişikliklerin taraflarca kabul edilmesi halinde boşanmaya hükmolunur .

Anlaşmalı boşanma davasını şartlarını şu şekilde sayabiliriz :

1 – Eşler arasındaki evlilik bir yıl ya da daha fazla sürmüş olmalıdır . Bir yılın altında sürmüş olan evlilikler için anlaşmalı boşanma davası hükümleri uygulanmaz .

2 – Boşanmak isteyen eşler ya mahkemeye birlikte başvurarak boşanma davasını açmalı ya da bir eşin açmış olduğu boşanma davasını diğer eş kabul etmelidir .

2 – Eşler hakim tarafından bizzat dinlenmelidir . Hakim tarafından dinlendikten sonra , hakim eşlerin serbest iradeleriyle açıklamada bulundukları kanaatine varmalıdır .

4 – Eşlerin hazırlamış oldukları anlaşmalı boşanma protokolü hakim tarafından uygun bulunmalıdır .

DAVA NERDE AÇILIR ?

Aile hukukundan doğan uyuşmazlıklarda görevli mahkeme aile mahkemedir . Aile mahkemesinin olmadığı yerlerde is görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir . Yetkili mahkeme ise eşlerden birinin yerleşim yeri ya da davadan önce eşlerin son altı ay birlikte oturdukları  yer mahkemesidir .

DAVA NASIL AÇILIR ?

Anlaşmalı boşanma davası taraflar tarafından hazırlanan anlaşmalı boşanma protokolü dilekçeye eklenerek yetkili aile mahkemesine sunulan dilekçeyle dava açılır . Davanın açılmasıyla birlikte mahkemece Tensip Zaptı hazırlanır . Bu zaptın hazırlanmasıyla birlikte duruşma günü taraflara tebliğ edilir .  Davanın açılmış olduğu tarihten itibaren en geç bir ay içerisinde duruşma günü alınarak davanın tek celsede ve en erken şekilde sonuçlanması için boşanma avukatıyla başvuru yapılır.

 

Anlaşmalı boşanma protokolü mahkemeye yazılı bir şekilde sunulmasının haricinde sözlü olarak sunulması da mümkündür . Mahkemeye sunulacak olan bu protokolde bulunması gereken zorunlu unsurlar vardır . Bunlar :

• Boşanmanın mali , ekonomik sonuçları ( Tazminat , nafaka ve mal rejiminin tasfiyesi )
• Müşterek ( ortak ) çocukların durumu yani velayet

MÜŞTEREK ÇOCUKLARIN DURUMU

Çocukların velayeti kendisine bırakılan eş ergin olmayan çocuğun eğitimi , bakımı ve terbiyesi gibi hususlar üzerinde yükümlüdür . Ve bu yükümlülüklerini yerine getirirken diğer eşin rızasını almasına gerek yoktur , eşin rızası olmadan da yapabilir .

Anlaşmalı boşanma protokolünde velayet üzerinde düzenlenmesi gereken bir diğer husus da çocuğun velayetine sahip olmayan eşin çocukla gerçekleştireceği kişisel görüşmeleridir . Bu görüşmenin ne zaman olacağı , nasıl olacağı , nerede olacağı gibi hususları düzenlenmelidir .

Çocuğun velayeti kendisine bırakılmayan eş ergin olmayan çocuğun giderlerine katkıda bulunması gerekmektedir .  Bu husus da Türk Medeni Kanunu madde 188\2 de düzenlenmiş olan iştirak nafakasıdır . Bu nafakanın miktarı ve ne zaman ödeneceği anlaşmalı boşanma davası protokolünde belirtilmesi gerekmektedir . Hakim bu hususların taraflarca netleştirilmesini istemektedir . Eğer taraflar bu noktalarda tam olarak uzlaşamazlarsa hakim bu hususlarda kendisi bir düzenleme yapar ve eşlerin onayına sunar .

Burada üzerinde durulması gereken önemli bir husus da müşterek çocuğun velayetini alan eşin çocuğun menfaatlerine uygun bir şekilde hareket etmesi gerekmektedir . Bunun aksi bir durum yaşandığı zaman velayete ilişkin yeni bir karar verilir ve mahkeme tarafında çocuğa temsil kayyımı atanır .

BOŞANMANIN MALİ VE EKONOMİK SONUÇLARI

Bu başlık altında da yoksulluk nafakası , maddi ve manevi tazminat ve mal rejim tasfiyesi yapılmaktadır .

Anlaşmalı boşanma protokolünde maddi ve \ veya manevi tazminatın istenmesi zorunlu değildir . Aynı şekilde mal rejimi tasfiyesinin de düzenlenmesi zorunluluk teşkil etmez .

Tazminat ve mal rejimi gibi zorunlu olmayan unsurlar hakimin değerlendirilmesine tabi kılınmıştır .

ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜNÜNDE ZORUNLU OLAN UNSURLARIN GERÇEKLEŞMEMESİ DURUMUNDA NE OLUR ?

Yargılama yapılırken mahkeme tarafından  anlaşmalı boşanma protokolü ile ilgili hususlar değerlendirilir . Eğer koşulların sağlanmadığı anlaşılırsa açılmış olan davalar reddedilmez onun yerine çekişmeli boşanma davasına evrilir ve çekişmeli yargıya taşınır .