Almanya’da Doğum Yoluyla Vatandaşlık (Jus Soli ve Jus Sanguinis İlkeleri)
Giriş
Almanya’da vatandaşlık kazanımı, hem doğum yeri ilkesi (Jus Soli) hem de soy bağı ilkesi (Jus Sanguinis) çerçevesinde düzenlenmektedir. Ancak Almanya, geleneksel olarak Jus Sanguinis ilkesini esas almakta olup, belirli şartlar altında Jus Soli (toprak esası) ilkesine de yer vermektedir. Bu makalede, Almanya’da doğum yoluyla vatandaşlık kazanmanın hukuki çerçevesini, tarihsel gelişimini ve uygulamadaki önemli detayları ele alacağız.
1. Jus Sanguinis (Soy Bağı İlkesi) ve Almanya’da Uygulanışı
Almanya vatandaşlık hukuku, ağırlıklı olarak Jus Sanguinis ilkesine dayanır. Alman Vatandaşlık Kanunu’na (Staatsangehörigkeitsgesetz – StAG) göre, Alman anne veya babadan doğan çocuklar, nerede doğduklarına bakılmaksızın doğuştan Alman vatandaşı kabul edilirler.
- 1983 Öncesi Durum: Önceden sadece babanın Alman vatandaşı olması durumunda çocuklar Alman vatandaşlığı alabiliyordu. Ancak 1983 yılında yapılan değişiklik ile Alman anneler de çocuklarına vatandaşlık aktarabilmeye başladı.
- Şu Anki Uygulama: 1 Ocak 2000 itibarıyla Alman ebeveynlerden doğan çocuklar, anne veya babanın Alman vatandaşı olması halinde otomatik olarak Alman vatandaşlığını kazanır.
Önemli Hususlar:
- Eğer ebeveynlerden biri Alman vatandaşlığını sonradan kazanmış ve çocuk, bu kazanımdan önce doğmuşsa, çocuk otomatik olarak Alman vatandaşı olmaz.
- Evli olmayan çiftlerde, yalnızca annenin Alman olması halinde çocuk doğrudan Alman vatandaşı olur. Eğer yalnızca baba Alman ise, çocuğun vatandaşlığı için babalık tanımasının resmi olarak yapılması gerekmektedir.
2. Jus Soli (Toprak İlkesi) ve Almanya’da Uygulanışı
Almanya’da Jus Soli ilkesi (doğum yeri esasına göre vatandaşlık), 1 Ocak 2000’den itibaren belirli koşullara bağlı olarak uygulanmaktadır. Bu, özellikle Almanya’da doğan ancak ebeveynleri Alman vatandaşı olmayan çocukların vatandaşlık kazanabilmesi için düzenlenmiştir.
Şartlar:
- Çocuğun ebeveynlerinden biri doğum anında en az sekiz yıldır yasal olarak Almanya’da ikamet ediyor olmalıdır.
- Ebeveynlerden birinin süresiz oturma iznine (Niederlassungserlaubnis) sahip olması gerekmektedir.
- Çocuk bu şartları sağlıyorsa, doğumla birlikte otomatik olarak Alman vatandaşı olur.
İki Vatandaşlık ve Seçim Zorunluluğu (Optionspflicht)
- 2014 yılına kadar Jus Soli ilkesine göre Alman vatandaşlığı alan çocukların, 18 ila 23 yaşları arasında Alman vatandaşlığı ile ebeveynlerinin vatandaşlığı arasında bir seçim yapmaları gerekiyordu. Ancak 2014 yılında yapılan değişiklikle, uzun süre Almanya’da yaşayan kişilerin iki vatandaşlığı korumasına izin verildi.
- Eğer kişi 21 yaşına kadar en az 8 yıl Almanya’da yaşamışsa veya 6 yıl burada eğitim görmüşse, iki vatandaşlığı birden koruyabilir.
3. Doğum Yoluyla Alman Vatandaşlığı Kazanamayanlar İçin Alternatifler
Bazı durumlarda Almanya’da doğan çocuklar doğrudan vatandaşlık kazanamazlar. Bu gibi durumlarda aşağıdaki yollarla vatandaşlık kazanımı mümkündür:
a) Erken Vatandaşlık Başvurusu
Eğer çocuk, ebeveynlerinin Almanya’da uzun süreli yaşaması nedeniyle doğumla vatandaşlık kazanamıyorsa, bazı durumlarda erken vatandaşlık başvurusu yapılabilir. Bu başvurular genellikle Alman vatandaşı biriyle evlilik veya eğitim gibi istisnai durumları içeren özel süreçlere dayanır.
b) Sonradan Vatandaşlığa Kabul (Einbürgerung)
Çocuk, doğumla vatandaşlık kazanamamışsa, sekiz yıl Almanya’da ikamet ettikten sonra vatandaşlığa kabul başvurusu yapabilir. Bu süreçte:
- Almanca dil bilgisi,
- kendi geçimini sağlayacak ekonomik durum,
- Alman toplumuna entegrasyon gibi kriterler değerlendirilir.
4. Çifte Vatandaşlık ve Almanya’nın Yaklaşımı
- Almanya genel olarak çifte vatandaşlığa sıcak bakmamaktadır ve Alman vatandaşlığına geçen kişilerin önceki vatandaşlıklarını bırakmasını zorunlu kılmaktadır.
- Ancak Jus Soli kapsamında doğan ve çifte vatandaş olan bireyler, belirli şartları yerine getirmeleri halinde iki vatandaşlıklarını koruyabilirler.
- AB vatandaşları ve İsviçre vatandaşları için çifte vatandaşlık daha kolay bir şekilde korunabilmektedir.
Sonuç
Almanya’da doğum yoluyla vatandaşlık, Jus Sanguinis (soy bağı) ve Jus Soli (toprak esaslı vatandaşlık) ilkeleriyle düzenlenmiştir. Jus Sanguinis ilkesi ağırlıklı olarak uygulanırken, Jus Soli yalnızca belirli şartları sağlayan kişilere tanınmaktadır. Doğumla vatandaşlık kazanamayan bireyler ise belirli süre Almanya’da ikamet ettikten sonra vatandaşlığa başvurabilmektedir.
About Post Author
