Almanya Oturum İzni Olanların Türkiye’deki Hakları ve Yükümlülükleri

Giriş

Almanya’da oturum izni sahibi olan Türk vatandaşları veya yabancılar, Türkiye’de belirli haklara sahip olmakla birlikte çeşitli yükümlülüklere de tabidirler. Bu makalede, Almanya oturum izni bulunan bireylerin Türkiye’deki hukuki statüsü, ikamet, çalışma, vergi yükümlülükleri ve diğer yasal sorumlulukları ele alınacaktır.

---

1. Almanya Oturum İzninin Türkiye’deki Geçerliliği

Almanya’dan alınan oturum izni, yalnızca Almanya sınırları içerisinde geçerlidir. Ancak, bu kişilerin Türkiye’deki hukuki durumu, sahip oldukları vatandaşlık veya ikamet statüsüne göre farklılık gösterir:

• Türk Vatandaşları: Almanya’da oturum izni sahibi Türk vatandaşları, Türkiye’de ikamet etmekte özgürdürler ve herhangi bir ek izne ihtiyaç duymadan ülkeye giriş-çıkış yapabilirler. Ancak, uzun süre yurtdışında bulunmaları durumunda adres kayıt sistemine bildirimde bulunmaları gerekir.
• Çifte Vatandaşlar: Hem Türk hem de Alman vatandaşlığına sahip bireyler, Türkiye’de çifte vatandaş olarak kabul edilirler ve herhangi bir yabancı muamelesi görmezler.
• Yabancı Uyruklular: Almanya’da oturum izni olan ancak Türkiye’de yabancı statüsünde bulunan kişiler, Türkiye’ye girişlerinde vize kurallarına tabi olabilirler.

---

2. Türkiye’de İkamet Hakları

Almanya oturum izni olan bireylerin Türkiye’de uzun süreli kalmaları belirli prosedürlere tabidir.

• Türk Vatandaşları: Türkiye’de ikamet etmek için herhangi bir özel izne gerek duymazlar, ancak yurtdışında uzun süre kalanların Türkiye’de ikamet adreslerini güncellemeleri gerekmektedir.
• Yabancı Uyruklular: Türkiye’de 90 günden fazla kalmayı planlayan yabancılar, ikamet izni almak zorundadırlar. Türkiye’de kısa dönem ikamet izni, çalışma izni veya öğrenci ikameti gibi çeşitli ikamet türleri bulunmaktadır.

---

3. Türkiye’de Çalışma ve İş Kurma Hakları

Türkiye’de çalışma hakları, bireyin vatandaşlığına ve Türkiye’deki ikamet statüsüne bağlı olarak değişir.

• Türk Vatandaşları: Almanya’da oturum iznine sahip olmaları, Türkiye’de çalışma haklarını kısıtlamaz.
• Almanya’da Çalışma İzni Olan Yabancılar: Türkiye’de çalışmak istediklerinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan çalışma izni almaları gerekmektedir. Almanya’da çalışma iznine sahip olmak, Türkiye’de otomatik olarak çalışma hakkı sağlamaz.
• İş Kurma: Türkiye’de şirket kurmak isteyen Almanya oturum izni sahipleri, Ticaret Kanunu ve Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kapsamında belirlenen şartları yerine getirmelidir.

---

4. Vergi Yükümlülükleri ve Çifte Vergilendirme

Almanya’da oturum izni bulunan bireyler, Türkiye’de elde ettikleri gelir üzerinden vergi mükellefi olabilirler.

• Türkiye’de Gelir Vergisi: Türkiye’de taşınmazı bulunan veya ticari faaliyette bulunan bireyler, Türkiye’de gelir vergisi ödemek zorundadırlar.
• Çifte Vergilendirme Anlaşması: Almanya ve Türkiye arasında imzalanan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması gereği, bireylerin aynı kazanç üzerinden iki ülkede birden vergi ödemesini engelleyen hükümler bulunmaktadır.

---

5. Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinden Yararlanma Hakları

Sağlık hizmetlerinden yararlanma durumu, bireyin Türkiye’deki sigorta statüsüne göre değişiklik gösterir.

• SGK Kaydı Olanlar: Türkiye’de aktif sosyal güvenlik kaydı bulunanlar, Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanabilirler.
• Yabancı Uyruklular: Türkiye’de uzun süreli kalacak yabancıların, özel sağlık sigortası yaptırmaları zorunludur. Almanya’daki sigorta poliçeleri Türkiye’de doğrudan geçerli olmayabilir.

---

6. Türkiye’de Gayrimenkul Edinme Hakkı

Almanya oturum izni bulunan bireyler, Türkiye’de taşınmaz satın alabilirler. Ancak bu süreç vatandaşlık durumlarına göre değişir.

• Türk Vatandaşları: Türkiye’de taşınmaz edinmeleri konusunda hiçbir sınırlama bulunmamaktadır.
• Yabancılar: Türkiye’de belirli bölgelerde gayrimenkul satın alma konusunda kısıtlamalar olabilir. Tapu Kanunu kapsamında belirlenen prosedürlerin yerine getirilmesi gerekmektedir.

---

7. Türkiye’de Miras ve Hukuki Haklar

Almanya oturum izni olan bireylerin Türkiye’de miras hakları, Türkiye’deki Miras Hukuku çerçevesinde değerlendirilir.

• Türk Vatandaşları: Türkiye’de taşınmazları veya mal varlıkları olması durumunda, Türk Medeni Kanunu çerçevesinde mirasçılarına intikal eder.
• Yabancı Uyruklular: Almanya vatandaşı olan veya çifte vatandaş olan bireylerin miras hakları, uluslararası özel hukuk kurallarına göre belirlenebilir.

---

Sonuç

Almanya’da oturum izni sahibi bireylerin Türkiye’de çeşitli hakları ve yükümlülükleri bulunmaktadır. Türkiye’de uzun süreli kalmak, çalışma, vergi ödeme, sağlık hizmetlerinden yararlanma gibi konular, bireylerin vatandaşlık ve ikamet durumlarına göre farklılık göstermektedir. Türkiye’de bulunmayı planlayan bireylerin, ikamet ve çalışma izinleri gibi yasal süreçleri dikkatlice takip etmeleri önerilmektedir.