Aile Birleşimi Hakkı: Hollanda’da Eş ve Çocuklar İçin Yasal Koşullar

Giriş
Aile birleşimi hakkı, Avrupa Birliği (AB) müktesebatı ve uluslararası koruma rejimlerinin temelinde yer alan vazgeçilmez bir haktır. Hollanda’da, bu hak “Gezinshereniging” olarak adlandırılır ve ulusal uygulama, hem AB’nin 2003/86/EC sayılı Aile Birleşimi Direktifi hem de Hollanda İçişleri ve Kraliyet İşleri Bakanlığı’na bağlı Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) düzenlemeleri çerçevesinde yürütülür. Bu makalede, eş ve çocuklar için geçerli temel yasal koşullar ayrıntılı şekilde ele alınacaktır.

Yasal Çerçeve

AB Aile Birleşimi Direktifi (2003/86/EC), üye devletlerin üçüncü ülke vatandaşlarının aile üyelerinin kendi topraklarına katılma hakkını düzenler. Direktif; aile bağının ispatı, başvuru usulleri, reddetme nedenleri ve itiraz hakları gibi temel kuralları belirler. Hollanda ise bu Direktifi, Uluslararası Koruma Başvurusu Sahiplerine yönelik ayrı düzenlemeler hariç olmak üzere, ulusal mevzuata doğrudan uyarlamıştır. IND’nin “Verblijfsvergunning voor partner aanvragen” başlıklı kılavuzunda, izin türleri ve değerlendirme kriterleri ayrıntılı olarak yer alır.

Eş için Başvuru Koşulları

1. Yaş Şartı: Hem referent (Hollanda’da oturum izni sahibi kişi) hem de başvuruda bulunacak eş en az 21 yaşında olmalıdır. Eğer evlilik veya kayıtlı partnerlik, her iki taraf da 18 yaşındayken yapılmışsa, 18 yaş şartı geçerli olur.

2. Geçerli Seyahat Belgesi: Başvuru sahibinin, kitabına uygun ve geçerlilik süresi izin alacağı dönemi kapsayan bir pasaportu veya Schengen yeterliliği bulunan bir seyahat belgesi olmalıdır.

3. İlişki Kanıtı: Evlilik cüzdanı, resmi partnerlik kaydı veya iki tarafın birlikte en az 1,5 yıldır süren süreklilik arz eden ilişkisini belgeleyen dokümanlar sunulmalıdır. Bekâr çiftler için “Bijlage Relatieverklaring” ve ayrıntılı ilişki soruları doldurulur.

4. Birlikte Yaşama Niyeti: Başvuruda bulunan çift, Hollanda’da aynı adrese kayıt yaptırıp fiilen birlikte ikamet edeceklerini beyan eder ve bu niyet sözleşme örnekleriyle pekiştirilir.

5. Kamu Düzeni ve Güvenliği: Başvuru sahibi, başka bir AB ülkesinde yasadışı faaliyet veya suça karışma geçmişi bulunmamalıdır. 12 yaş üzerindeki kişiler “Antecedentenverklaring” formuyla sabıka durumlarını beyan eder.

Çocuklar için Koşullar

1. Yaş Sınırı: Çocuklar, başvuru tarihindeki yaşları itibarıyla reşit (18 yaş) olmamalıdır; 18 yaşını aşan ancak bağımlı ve evlenmemiş çocuklar da istisnai olarak değerlendirilebilir.

2. Aile Bağı Kanıtı: Nüfus kayıt örneği, doğum belgesi veya mahkeme kararı ile çocuğun başvuruda bulunan kişiyle kan bağı net şekilde gösterilmelidir. Velayet konularında mahkeme kararı ve karşı ebeveynin muvafakati önem arz eder.

3. Mali Sorumluluk: Referent, çocuğun bakım ve geçimini sağlayacağını taahhüt eder; gelir ve konaklama şartları çocuğu da kapsar (bkz. “Gelir ve Konaklama Şartları” bölümü).

4. Tıbbi ve Eğitim Hizmetleri: Çocukların sağlık ve eğitim haklarını ihlal etmeyecek yeterli altyapıya sahip barınma sunulmalıdır.

Gelir ve Konaklama Şartları

Gelir: Referentin geliri, “zelfstandig, duurzaam en voldoende” (bağımsız, sürekli ve yeterli) ölçütlerine göre değerlendirilir; net gelirin, IND’nin belirlediği normbedrag’a eşit veya üzerinde olması zorunludur. 2025 itibarıyla eş için brüt minimum ~€2.191,80; çocuklar için ek normlar yürürlüktedir. Kamu kaynaklarından (sosyal yardım) elde edilen gelir kabul edilmez.
Konaklama: İkamet edilecek konutun oda sayısı, metrekare ve temel yaşam standartlarına uygunluğu “geschikt woonruimte” kriterleriyle belirlenir. Yerel belediyeden alınacak yasal konut uygunluk raporu başvuru dosyasına eklenir.

İntegrasyon Şartları

Hollanda’ya uzun süreli göçün bir parçası olarak, eş ve çocukların temel düzeyde Hollanda dil ve toplum bilgisi edindiklerini belgelemeleri gerekir. MVV (Machtiging tot Voorlopig Verblijf) başvurularında, 18–65 yaş arasındaki başvuru sahipleri “Basisexamen Inburgering Buitenland” sınavını geçmek zorundadır. Sınav; konuşma, okuma ve “Kennis Nederlandse Samenleving” bölümlerinden oluşur. Sınav ücreti €150 olup, sertifika 1 yıl geçerlidir. Bazı durumlarda (mülteci statüsü, AB vatandaşı eşler vb.) sınav muafiyeti veya erteleme uygulanabilir.

Başvuru Süreci

1. MVV veya Doğrudan İzin Başvurusu: Ülke dışından gelecekler MVV, Hollanda içinden başvuranlar doğrudan İzin (verblijfsvergunning) için IND portalı üzerinden başvurur.

2. Belgelerin Teslimi: Pasaport, kimlik, gelir belgeleri, konut uygunluk raporu, ilişki ve aile bağına dair evraklar eksiksiz sunulur.

3. Süre: Başvurunun işlenmesi genellikle 90–180 gün sürer; çocuklu ve basit vakalarda 90 gün, karmaşık veya ek belge talep edilenlerde 180 güne kadar çıkabilir.

4. Karar ve Bildirim: IND kararı yazılı bildirir; olumluysa MVV etiketi veya izin kartı düzenlenir, olumsuzsa itiraz ve hukuk yolları talimatı eklenir.

İtiraz ve Hukuki Yollar

Reddedilen başvurular için IND kararı tebliğ tarihinden itibaren 4 hafta içinde bezwaar (idarî itiraz) yapılabilir; süreç içinde Hollanda’da kalma hakkı veren “verblijfsaantekening” alınabilir. İtiraz reddedilirse, 4 hafta içinde beroep (yargı yolu) için bölge mahkemesine başvurulur; mahkeme kararı 3–6 ay içinde sonuçlanır ve gerekirse bir üst merci olan Raad van State’ye temyiz yolu açıktır.

Sonuç

Hollanda’da aile birleşimi hakkı, hem AB mevzuatı hem de ulusal düzenlemelerle sıkı koruma altındadır. Başvuru sahiplerinin; yaş, ilişki, gelir, barınma ve entegrasyon şartlarına tam uyum göstermesi; mülakat ve belge süreçlerinde şeffaf olması; gerektiğinde deneyimli bir göç hukuku avukatından destek alması lehte sonuç şansını artırır. Reddedilme halinde hızlı itiraz ve yargı yolu başvuruları, ailenin bir arada yaşama hakkının korunmasında kritik rol oynar.