ABD’de Yatırımcı Olmak için Gerekli Sermaye Ne Kadar?
GİRİŞ
Amerika Birleşik Devletleri, dünyanın en büyük ve en dinamik ekonomilerinden biri olarak, yatırımcılar ve girişimciler için cazip fırsatlar sunar. ABD’de yatırımcı olarak oturum (veya Green Card) almak ya da bir iş kurmak isteyen yabancılar için ise çeşitli vize programları ve farklı yasal seçenekler vardır. Ancak yatırım yoluyla ABD’de iş kurmak veya göçmenlik hakkı elde etmek için belirli bir sermaye tutarına sahip olunması zorunludur.
Bu makalede, ABD’de yatırımcı olmak için gereken asgari sermaye tutarları, EB-5 yatırımcı vizesi ve E-2 yatırımcı vizesi başta olmak üzere mevcut yasal yollar, yatırım türleri, mali kriterler, güncel mevzuat, ABD federal ve eyalet bazlı uygulama farklılıkları ayrıntılı olarak ele alınacaktır.
1. ABD’de Yatırımcı Olmanın Hukuki Çerçevesi
ABD’de yatırımcı olarak oturum izni veya vize almanın en bilinen iki ana hukuki yolu şunlardır:
-
EB-5 Göçmen Yatırımcı Programı (Immigrant Investor Program – Green Card)
-
E-2 Yatırımcı (Ticari) Vizesi (Nonimmigrant – Geçici Vize)
Bunların dışında L-1 (şirket içi transfer), L-1A (yönetici/yönetici adayı transferi) gibi şirket kurmaya dayalı alternatif yollar da bulunur. Ancak doğrudan yatırımcı vizesi ve oturum hakkı için EB-5 ve E-2, en çok başvurulan programlardır.
2. EB-5 Yatırımcı Vizesi: Green Card Karşılığı Yatırım
A. EB-5 Vizesinin Temel Şartları
EB-5 programı, 1990 yılında yürürlüğe girmiş ve ABD’de istihdam yaratarak yatırım yapan yabancıların daimi oturum izni (Green Card) almasını amaçlamıştır.
EB-5 ile Green Card almak için başvuru sahibinin:
-
ABD’de onaylı bir işletmeye yatırım yapması
-
En az 10 tam zamanlı ABD vatandaşı veya yasal oturum sahibine istihdam yaratması
-
Yatırılan sermayenin meşru ve izlenebilir kaynaktan olması gereklidir.
B. EB-5 İçin Asgari Yatırım Tutarı
EB-5 yatırımcı vizesi için gereken asgari sermaye, 2019 ve 2022’de yapılan düzenlemelerle güncellenmiştir:
-
Hedeflenen İstihdam Alanları (TEA – Targeted Employment Area):
Eğer yatırım, işsizliğin yüksek olduğu veya kırsal bir bölgede ise:
En az 800.000 ABD Doları -
TEA dışındaki alanlarda:
En az 1.050.000 ABD Doları
Bu tutarlar ana başvuru sahibinin (ve varsa ailesinin) Green Card alması için gereklidir. Yatırım doğrudan yeni bir işletmeye veya onaylı bir “Regional Center” (bölgesel yatırım merkezi) projesine yapılabilir.
C. EB-5 Yatırımında Diğer Yasal ve Mali Kriterler
-
Yatırılan paranın kaynağı yasal olmalı ve belgelenmelidir (banka kayıtları, satış sözleşmeleri, miras belgeleri vb.).
-
Yatırımın “aktif” olması gerekir; yani pasif olarak bankada tutmak değil, işletmede kullanılmak zorundadır.
-
10 kişilik tam zamanlı istihdam şartı, yalnızca ABD vatandaşları veya yasal oturum sahipleri için geçerlidir.
-
Yatırımcı ve ailesi, 2 yıl boyunca “koşullu” Green Card aldıktan sonra, şartların yerine getirildiği kanıtlanırsa “koşulsuz” Green Card alır.
D. EB-5’in Avantajları ve Riskleri
-
Tüm aileye (eş ve 21 yaş altı çocuklara) Green Card sağlar.
-
ABD genelinde istediğiniz eyalette yaşayabilir ve çalışabilirsiniz.
-
Ancak yatırımın başarısız olması halinde Green Card kaybedilebilir; sermaye riski yatırımcıya aittir.
-
EB-5 süreci karmaşık ve uzun olabilir; başvuru ve onay süreçleri 2-5 yıl arasında değişmektedir.
3. E-2 Yatırımcı Vizesi: ABD ile Anlaşmalı Ülkelerin Vatandaşları için
A. E-2 Vizesinin Temel Şartları
E-2 vizesi, ABD ile “ticaret ve seyrüsefer anlaşması” olan ülkelerin vatandaşlarına açıktır (Türkiye bu ülkelerden biridir). E-2, Green Card değil; uzun süreli (genellikle 2-5 yıl, yenilenebilir) çalışma ve oturma hakkı verir.
-
Başvuru sahibinin ABD’de gerçek, aktif ve faal bir ticari işletmeye yatırım yapması gerekir.
-
Yatırımın, işletmeyi başarıyla yönetmeye ve ABD ekonomisine katkı sağlamaya yeterli büyüklükte olması şarttır.
-
Başvuru sahibinin şirketin yönetiminde etkin rolü olmalı, pasif yatırımcı olunamaz.
B. E-2 İçin Asgari Yatırım Tutarı
E-2 vizesinde yasal olarak belirlenmiş net bir asgari yatırım tutarı yoktur. Ancak konsolosluk uygulamalarında şu kriterler önemlidir:
-
Genel olarak 100.000 ABD Doları ve üzeri bir yatırım, E-2 vizesi için asgari makul seviye olarak kabul edilir.
-
Bazı sektörlerde (teknoloji, hizmet, danışmanlık gibi) daha düşük yatırım da kabul edilebilir; ancak sermaye işletmenin ölçeğine uygun olmalıdır.
-
Yatırımcı, işin açılış giderleri, ekipman, kira, stok, pazarlama gibi masrafları karşılayacak finansal kaynağı göstermelidir.
C. E-2 Vizesi ile Gelen Haklar ve Sınırlamalar
-
Yatırımcı, eşi ve 21 yaş altı çocukları ABD’de yaşayabilir.
-
Eş, ayrıca çalışma izni (EAD) alarak ABD’de serbestçe çalışabilir.
-
Çocuklar devlet okullarına gidebilir.
-
E-2 vizesi “daimi” oturum hakkı sağlamaz; vize süresi işletme faaliyeti devam ettikçe yenilenebilir.
-
ABD vatandaşlığı veya Green Card’a doğrudan yol açmaz, ancak başka vize türlerine geçiş yapılabilir.
4. Diğer Alternatif Yatırım ve Şirket Kuruluş Yolları
-
L-1 Vizesi:
ABD dışında en az 1 yıl çalıştığınız bir şirketin ABD’de şube veya bağlı şirketini kurarak yönetici veya uzman transferi yoluyla L-1 vizesi alınabilir. Yatırım miktarı sektör ve iş planına bağlıdır; genellikle en az 100.000-200.000 USD arasında başlangıç sermayesi önerilir. -
Franchise Yatırımları:
ABD’de bilinen bir markadan franchise almak, konsolosluğun onay verdiği asgari sermaye ile mümkündür. Franchise ücretleri ve işletme masrafları dahil toplam maliyet 100.000-500.000 USD arasında değişir. -
Start-up ve Teknoloji Yatırımları:
Yenilikçi girişimler ve start-up projelerinde, yatırım tutarı daha düşük olabilir; ancak iş planının sağlamlığı ve büyüme potansiyeli konsoloslukça dikkatle incelenir.
5. Yatırımın Kaynağı ve Belgelendirilmesi
ABD göçmenlik makamları, yatırılan sermayenin kaynağının yasal, temiz ve izlenebilir olmasını zorunlu tutar:
-
Banka transferleri, satış sözleşmeleri, miras belgeleri, borç sözleşmeleriyle sermayenin kaynağı ayrıntılı gösterilmelidir.
-
Kredi veya borç alınarak yapılan yatırımlar ancak teminatı başvuru sahibinin kişisel varlıkları ise kabul edilir.
-
Paranın ABD’ye transferi ve işletmede kullanılması aşamasında resmi belge istenmektedir.
6. Sıkça Sorulan Sorular
EB-5’te yatırılan paranın hepsi iade edilir mi?
Hayır. Yatırım riski yatırımcıya aittir; işletme başarısız olursa hem sermaye kaybedilebilir hem de Green Card iptal olabilir.
E-2 ile Green Card almak mümkün mü?
E-2 doğrudan Green Card vermez, ancak vize süresi içinde başka bir göçmenlik programına (ör. EB-5, EB-2 NIW) geçiş yapılabilir.
Aile bireyleri de Green Card veya oturum hakkı alabilir mi?
EB-5’te başvuranın eşi ve 21 yaş altı çocukları Green Card alır. E-2’de de aile bireyleri ABD’de yaşayabilir.
Yatırımı tek başıma mı yapmalıyım, ortaklık mümkün mü?
Her iki programda da ortaklık mümkündür; ancak yatırılan sermaye ve aktif yönetim rolü orantılı olmalıdır.
7. Yargıtay, ABD Federal ve AİHM Kararları Bağlamında
Türkiye’de Yargıtay, ABD’de yatırım yoluyla oturum veya şirket kuruluşu yapanların malvarlığı, velayet, miras ve ortaklık davalarında yatırımın yasal ve gerçekliğini dikkate alır.
ABD federal mahkemeleri, yatırımcı vizesi ve Green Card başvurularında yasal sermaye, istihdam ve iş planı şartlarını titizlikle denetler.
AİHM ise, mülkiyet hakkı, aile birliği ve ayrımcılık yasağı ilkelerini ön plana çıkarır.
8. Sonuç ve Hukuki Değerlendirme
ABD’de yatırımcı olarak oturum veya vize almak için gereken sermaye, başvurulan programa ve yatırım türüne göre değişir. EB-5 programında asgari 800.000-1.050.000 USD, E-2’de ise sektör ve iş planına bağlı olarak en az 100.000 USD ve üzeri yatırım gerekmektedir.
Her iki programda da yatırımın yasal kaynağının ve işletmenin sürdürülebilirliğinin belgelenmesi şarttır. Yatırım yoluyla ABD’de yaşamak ve iş kurmak isteyenlerin, uzman hukuki ve mali danışmanlık alması hak kayıplarını ve ret riskini en aza indirecektir.
About Post Author
