ABD’de Yatırım ve Girişimcilik için En Uygun Eyaletler Hangileridir?
GİRİŞ
Amerika Birleşik Devletleri, iş yapmak ve girişimcilik için dünyanın en cazip pazarlarından biridir. ABD’de her eyaletin şirket kurma, vergi, iş gücü, pazar büyüklüğü ve yatırımcıya sunduğu avantajlar bakımından kendine özgü bir hukuk sistemi ve ekonomik yapısı vardır. Bu nedenle, yatırımcıların veya girişimcilerin ABD’de hangi eyalette iş kuracağı kararı, uzun vadeli başarı ve kârlılık açısından kritik önemdedir.
Bu makalede, ABD’de yatırım ve girişimcilik için en uygun eyaletler hukuki, ekonomik ve pratik açılardan değerlendirilecek; şirket kuruluşu, vergi mevzuatı, teşvikler, sektörel avantajlar ve eyaletler arası farklılıklar ayrıntılı şekilde ele alınacaktır.
1. ABD’de Şirket Kurma ve Yatırım Hukukunun Temel Dinamikleri
ABD’de şirket kuruluşu federal hukuk yerine eyalet hukuku tarafından düzenlenir. Her eyaletin ticaret sicili, şirket türleri (LLC, Corporation, Sole Proprietorship vb.), vergi rejimi, raporlama yükümlülükleri ve işgücü mevzuatı farklıdır.
ABD’de şirket kurmak isteyen yabancıların da ABD vatandaşı olma zorunluluğu yoktur; eyaletlerin çoğunda uzaktan şirket kuruluşu mümkündür.
2. Vergi Rejimi ve Yatırım Teşvikleri Açısından Eyalet Seçimi
Amerika’da federal düzeyde kurumlar vergisi ve kişisel gelir vergisi alınırken, eyaletlerin çoğu kendi kurumlar vergisi ve gelir vergisini ayrıca uygular. Bazı eyaletlerde ise hiç eyalet gelir vergisi yoktur ya da çok düşük oranlar uygulanır.
Yatırımcı ve girişimciler için en uygun eyaletler şu hukuki ve mali kriterlere göre değerlendirilmelidir:
-
Kurumlar vergisi oranı ve istisnalar
-
Yıllık raporlama ve ticari lisans maliyetleri
-
İşgücü maliyetleri ve sendika yoğunluğu
-
Pazar büyüklüğü ve sektör altyapısı
-
Yabancı girişimciye yönelik özel teşvik ve kolaylıklar
-
Gayrimenkul ve kira maliyetleri
-
Yerel idarelerin iş kurma prosedürleri ve bürokrasi seviyesi
3. Yatırımcılar ve Girişimciler için En Uygun Eyaletler
Aşağıda, ABD’de en çok tercih edilen ve yatırımcı dostu olarak öne çıkan başlıca eyaletler değerlendirilmiştir:
Delaware
ABD’de şirket kuruluşu ve uluslararası yatırımcılar için en popüler eyalettir. Delaware’in bu popülerliği, şirket hukukunun esnekliği, mahkemelerin iş dostu tutumu ve asgari bürokrasi ile ilgilidir.
-
Yabancılar için hızlı ve online şirket kuruluşu mümkündür.
-
Vergi avantajları: Geliri Delaware dışından elde eden şirketlerden kurumlar vergisi alınmaz.
-
Gizlilik: Şirket ortaklarının isimleri kamuya açıklanmaz.
-
Delaware Chancery Court (Ticaret Mahkemesi), şirketler için hızlı ve uzmanlaşmış hukuki çözüm sağlar.
Dezavantajı, fiziksel ofis gerektirmesi ve Delaware’de iş yapmayan şirketlerin başka eyaletlerde “foreign entity” kaydı yaptırma zorunluluğudur.
Nevada
Nevada, düşük kurumlar vergisi ve işletmeler için sunduğu gizlilik nedeniyle sıklıkla tercih edilir.
-
Kurumlar vergisi ve kişisel gelir vergisi yoktur.
-
Gizlilik yüksek; şirket ortakları kamuya açıklanmaz.
-
Yıllık raporlama maliyetleri ve kuruluş ücretleri düşüktür.
-
Fakat, ciddi iş yapmak isteyenler için yerel ofis ve çalışan bulundurma zorunluluğu olabilir.
Wyoming
Wyoming, yeni girişimciler ve küçük işletmeler için düşük maliyetli ve hızlı bir alternatif sunar.
-
Kurumlar vergisi ve eyalet gelir vergisi yoktur.
-
Yıllık masraflar en düşük eyaletlerden biridir.
-
Uzaktan şirket kuruluşu ve yönetimi mümkündür.
-
Gizlilik seviyesi yüksektir.
-
Başta teknoloji, fintech ve start-up girişimleri için uygundur.
Texas
Texas, ABD’nin en büyük ekonomilerinden biri olup, sanayi, enerji, teknoloji ve tarım alanlarında güçlüdür.
-
Kurumlar vergisi yerine “franchise tax” alınır ve çoğu işletme için düşük maliyetlidir.
-
Eyalet gelir vergisi yoktur.
-
Büyük ve çeşitli bir işgücü piyasası mevcuttur.
-
Houston, Dallas, Austin gibi büyük şehirler yatırımcılar için cazip fırsatlar sunar.
Florida
Florida, turizm, gayrimenkul ve e-ticaret sektörlerinde öne çıkar.
-
Eyalet gelir vergisi yoktur.
-
Yatırım ve ihracata yönelik teşvikler sunar.
-
Miami, Latin Amerika ve Karayipler ile ticaretin merkezidir.
-
Lojistik, liman ve ulaşım altyapısı gelişmiştir.
California
Teknoloji ve yenilikçilik alanında önde gelen, dünyanın en büyük start-up ekosistemine sahip eyalettir.
-
Silikon Vadisi başta olmak üzere teknoloji ve Ar-Ge şirketleri için ideal bir ekosistem sunar.
-
Büyük ve yüksek eğitimli işgücü piyasası vardır.
-
Eyalet gelir ve kurumlar vergisi yüksektir, maliyetler diğer eyaletlere göre daha fazladır.
-
Yüksek kira ve yaşam giderleri dezavantaj olarak görülmelidir.
-
Yatırım almak ve küresel pazarlara erişim için ideal bir ortamdır.
New York
Finans, medya, moda ve ticaretin merkezi olan New York, özellikle büyük ölçekli girişimler için caziptir.
-
Finansal hizmetler ve yatırım bankacılığı sektöründe en gelişmiş eyalettir.
-
Pazar büyüklüğü ve iş bağlantılarına erişim çok yüksektir.
-
Eyalet ve şehir vergileri, yaşam ve işyeri maliyetleri ABD ortalamasının çok üzerindedir.
-
Yatırımcılar için pazarın büyüklüğü avantaj sunar.
Massachusetts
İnovasyon, yüksek teknoloji ve sağlık sektörü ile tanınır.
-
Boston ve çevresi, biyoteknoloji ve sağlık alanında dünya lideridir.
-
Üniversite ve araştırma merkezleriyle işbirliği imkânı yüksektir.
-
Eyalet vergi oranları ve maliyetler görece yüksektir.
-
Yüksek eğitimli işgücü ve girişimci ekosistemi açısından avantajlıdır.
4. Yabancı Yatırımcılar ve Göçmen Girişimciler için Eyalet Seçerken Dikkat Edilecek Hususlar
ABD’de yatırım yapacak veya girişim kuracak yabancılar için şirketin kurulacağı eyaletin önemi kadar, yatırımcı vizesi (E-2, L-1, EB-5 gibi) süreçlerinde de uygunluk önemlidir.
Eyaletlerin göçmenlik işlemlerine yaklaşımı, istihdam teşvikleri, yatırımcılara tanıdığı kolaylıklar, şirket kurma hız ve maliyetleri, iş yapma ortamı ile birlikte değerlendirilmelidir.
-
Şirketin yalnızca kaydının yapıldığı değil, fiili olarak faaliyet gösterdiği eyalet önemlidir.
-
Bazı sektörlerde (teknoloji, sağlık, finans) eyaletler arası rekabet ve bölgesel teşvikler farklılık gösterir.
-
Eyaletlerin iş hukuku, sendika düzeni, vergi inceleme pratiği, işçi hakları uygulamaları iyi analiz edilmelidir.
5. Sıkça Sorulan Sorular
Hangi eyalette şirket kurmak oturum izni sağlar?
Tek başına eyalet seçimi, oturum izni (Green Card) sağlamaz. Ancak E-2, L-1 veya EB-5 gibi yatırımcı vizesi başvurularında yatırım yapılan eyaletin ve sektörün uygunluğu önem taşır.
Yabancı olarak online şirket kurabilir miyim?
Birçok eyalette uzaktan, online şirket kuruluşu mümkündür. Ancak banka hesabı açmak, iş lisansları almak ve vergi numarası almak için ABD’de fiziksel adres ve registered agent gereklidir.
En düşük maliyetli eyaletler hangileridir?
Wyoming, Nevada ve Delaware, yıllık masraflar ve vergi oranları açısından en uygun eyaletlerdir. Ancak işin fiili olarak yapılacağı yer de önemlidir.
California ve New York neden tercih ediliyor?
Bu eyaletler yüksek maliyetlerine rağmen, dev pazarları, iş bağlantıları, teknoloji ve finans ekosistemi, yatırımcıların ve start-up’ların ilgisini çekmektedir.
6. Yargıtay, ABD Federal ve AİHM Kararları Bağlamında
Türkiye’de Yargıtay, ABD’de kurulu şirketlerin ortaklık, ticari alacak ve iş hukuku davalarında şirketin bulunduğu eyalet hukukunu dikkate alır.
ABD federal mahkemeleri, şirket kuruluşu, vergi, istihdam ve yatırımcı uyuşmazlıklarında eyalet yasalarını titizlikle uygular.
AİHM, mülkiyet hakkı, ticari faaliyette bulunma özgürlüğü ve ayrımcılık yasağı ilkelerini ön plana çıkarır.
7. Sonuç ve Hukuki Değerlendirme
ABD’de yatırım ve girişimcilik için eyalet seçimi, şirketin uzun vadeli başarısı ve hukuki güvenliği açısından stratejik bir adımdır.
Her eyaletin farklı hukuki, mali, idari avantaj ve dezavantajları bulunur. Delaware, Nevada, Wyoming gibi eyaletler düşük maliyetli şirket kuruluşu ve vergi avantajı sunarken; California, New York, Texas, Massachusetts gibi büyük pazarlar, yatırımcılar ve start-up’lar için güçlü bir ekosistem oluşturur.
Yabancı yatırımcı ve girişimcilerin, şirket türü, sektör ve pazar hedefi doğrultusunda; vergi, teşvik, mevzuat ve maliyet analizlerini titizlikle yapmaları gerekir. Profesyonel hukuki ve mali danışmanlık almak, potansiyel risklerin önüne geçmek için en doğru adımdır.
About Post Author
