ABD’de Sponsorluk Yoluyla Oturum ve Çalışma İzni Almak Mümkün mü?
Giriş
Amerika Birleşik Devletleri, yabancı uyrukluların göçmenlik ve çalışma hakkı elde etmesinde dünyanın en karmaşık ve gelişmiş sistemlerinden birine sahiptir. Bu sistemde “sponsorluk” kavramı, oturum izni (Green Card) ve çalışma izni başvurularının temel taşlarından biridir. Aile üyeleri, işverenler ve hatta bazı özel durumlarda devlet destekli programlar üzerinden yapılan sponsorluklarla, binlerce kişi her yıl ABD’de yasal olarak yaşama ve çalışma hakkı kazanmaktadır. Ancak sponsorluk mekanizması, karmaşık hukuki prosedürler, detaylı şartlar ve çeşitli istisnalar içermektedir. Peki, ABD’de sponsorluk yoluyla oturum ve çalışma izni almak gerçekten mümkün mü, süreçler nasıl işler, kimler sponsor olabilir ve hangi tür sponsorluklar mevcuttur? Tüm bu soruların yanıtlarını, mevzuat, güncel uygulama ve yargı kararları ışığında bu makalede ayrıntılı olarak bulacaksınız.
1. Sponsorluk Nedir? ABD Hukukunda Sponsorluk Kavramı
ABD göçmenlik hukukunda sponsorluk; bir kişinin (veya kurumun), yabancı uyruklu bir kişi adına ABD’de yaşama veya çalışma izni alabilmesi için maddi, idari ve hukuki sorumluluğu üstlenmesidir. Sponsor, başvuru sahibinin ABD’ye gelmesinin ve ülkede kalmasının, belirli koşullar altında topluma veya devlete yük olmayacağını taahhüt eder.
Sponsorluk;
-
Aile temelli sponsorluk
-
İşveren temelli sponsorluk
-
Özel programlar/sığınmacı destekli sponsorluk
şeklinde başlıca üç kategoride ele alınır.
2. Aile Temelli Sponsorlukla Oturum ve Çalışma İzni
ABD’de aile birleşimi, göçmenlik başvurularında en sık kullanılan yollardan biridir. ABD vatandaşı veya yasal daimi oturum sahibi olan bir kişi, belirli akrabalarını ABD’ye getirmek ve onlar için Green Card başvurusu yapmak üzere sponsor olabilir.
2.1. Kimler Sponsor Olabilir?
-
ABD vatandaşı olanlar: Eş, çocuk, anne-baba ve kardeşler için sponsor olabilir.
-
Green Card sahipleri: Eş ve bekar çocuklar için sponsor olabilir.
2.2. Süreç ve Prosedür
-
Form I-130 (Aile İlişkisi Başvuru Formu) ile akrabalık bağı ispat edilir.
-
Form I-864 (Affidavit of Support – Mali Taahhüt) ile sponsor, başvuru sahibinin maddi ihtiyaçlarını karşılayacağını ve kamuya yük olmayacağını taahhüt eder.
-
Başvuru onaylanırsa, yabancı kişi göçmen vizesi alır veya statü değişikliği başlatır.
-
Green Card aldıktan sonra, kişi çalışma iznine de sahip olur.
2.3. Mali Sorumluluk ve Şartlar
-
Sponsorun yıllık geliri, ABD federal yoksulluk seviyesinin %125’i üzerinde olmalıdır.
-
Sponsorluk, genellikle Green Card sahibi kişi ABD vatandaşı olana veya 10 yıl çalışana kadar sürer.
-
Aile temelli sponsorlukta, kamuya yük olma (public charge) kuralı titizlikle uygulanır.
3. İşveren Sponsorluklu Oturum ve Çalışma İzni
ABD’de işverenler de, nitelikli iş gücüne erişim sağlamak amacıyla yabancı çalışanlar için sponsorluk yapabilir. Bu yöntem hem geçici çalışma vizelerinde (H-1B, L-1, O-1, vb.) hem de daimi oturum izninde (EB-2, EB-3 vb.) kullanılmaktadır.
3.1. Geçici Çalışma Vizeleri (Nonimmigrant)
-
H-1B Vizesi: Özel meslekler ve nitelikli işgücü için.
-
L-1 Vizesi: Çok uluslu şirketlerin ABD içi transferleri için.
-
O-1 Vizesi: Bilim, sanat, eğitim, iş dünyası veya sporda olağanüstü yetenekli kişiler için.
Başvuru sürecinde, işveren ABD Çalışma Bakanlığı’ndan (Department of Labor – DOL) onay almalı, ardından USCIS’e başvuru yapmalıdır.
3.2. Daimi Oturum (Green Card) ve İşveren Sponsoru
-
PERM (Labor Certification): İşveren, pozisyon için ABD’de uygun bir aday bulunamadığını ispatlar.
-
EB-2, EB-3 kategorileri: Nitelikli profesyoneller, işçiler ve bazı özel meslek grupları için işveren sponsorluğu ile Green Card imkanı sunar.
-
Form I-140 (Immigrant Petition for Alien Worker): İşveren, yabancı işçi için daimi göçmenlik başvurusu yapar.
Çalışan Green Card başvurusunu alır almaz, ABD’de daimi oturum ve çalışma hakkı elde eder.
3.3. Sponsorlukta Sorumluluklar
-
İşveren, pozisyonun gerçekliğini ve ücretin ABD standartlarına uygunluğunu garanti eder.
-
Çalışan ABD’de işini kaybederse, statü riske girebilir.
-
Sahte veya usulsüz sponsorluk durumlarında ağır cezalar ve vize iptali uygulanır.
4. Özel Programlar ve Sığınmacı/İnsani Sponsorluk
ABD’de çeşitli insani göçmenlik programlarında (ör. mülteci kabulü, insani koruma, af programları) da sponsorluk mekanizması uygulanır.
4.1. Mülteci ve Sığınmacı Sponsoru
-
ABD’de yasal ikamet eden bireyler veya kurumlar, mülteci ve sığınmacıların ABD’de entegrasyonuna yardımcı olmak için sponsor olabilir.
-
Sponsor Circle Programı gibi yenilikçi topluluk sponsorluğu projeleri yürürlüktedir.
4.2. Özel Durumlar
-
Çocuklar için vasi sponsorluğu (Unaccompanied Minor Sponsorship)
-
Dini kurumlar veya STK’lar aracılığıyla sponsorluk
Bu tür sponsorluklar genellikle kalıcı statü sağlamaz, ancak geçici oturum ve çalışma hakkı verebilir.
5. Sponsorluk Yoluyla Alınan Oturum ve Çalışma İzninin Takibi ve Yasal Statü
5.1. Statü Takibi
-
Sponsorlukla alınan statülerde, USCIS’in “case status” platformu üzerinden başvuruların ilerleyişi izlenebilir.
-
Green Card ve çalışma izni süresi, kart üzerinde açıkça belirtilir.
5.2. Yenileme ve Statü Değişikliği
-
Geçici vizeler, sponsorluk sürdüğü sürece uzatılabilir; statü değişikliği başvurusu için de işveren veya aile sponsorunun desteği gerekir.
-
Daimi oturum izninde, Green Card yenileme başvuruları (Form I-90) bireysel olarak yapılır.
6. Sponsorlukta Sıkça Karşılaşılan Hukuki Sorunlar ve İpuçları
-
Gelir Yetersizliği: Sponsorun mali gücü yeterli değilse, ortak sponsor (joint sponsor) gösterilebilir.
-
Evlenme ve Boşanma: Aile sponsorluklarında, Green Card alınmadan önce boşanma olursa başvuru düşer.
-
İş Kaybı: İşveren sponsorluğunda, çalışan işten ayrılırsa yeni sponsor bulamazsa statü kaybolabilir.
-
Sahtecilik ve Suistimal: ABD makamları, sahte sponsorlukları ağır biçimde cezalandırır. Usulsüzlük tespit edilirse, hem başvuru sahibi hem de sponsor kalıcı hak kaybına uğrar.
7. Sponsorluk ve Kamu Yükü (Public Charge) Kuralı
ABD, sponsor olunan kişinin kamu yardımlarına muhtaç hale gelmesini istemez.
-
Sponsor, Form I-864 ile “public charge” kuralına uygunluğunu taahhüt eder.
-
Başvuru sahibi, kamu yardımından yararlanırsa, devlete sponsor üzerinden rücu edilebilir.
8. Yargı Kararları ve Güncel Uygulama
ABD federal mahkemeleri, sponsorluk sözleşmelerini bağlayıcı bir hukuki taahhüt olarak görür. Özellikle aile birleşimi ve işveren sponsorluğunda, sponsorun yükümlülüklerini yerine getirip getirmediği yakından denetlenir. Son yıllarda, Trump ve Biden yönetimleri dönemlerinde kamu yükü kurallarında farklılıklar görülmüş, mahkemeler kamu yararı ve bireysel haklar dengesini gözeten kararlar vermiştir.
Sonuç
ABD’de sponsorluk yoluyla oturum ve çalışma izni almak mümkündür ve uygulamada aile birleşimi ile işveren sponsorluğu en sık kullanılan yöntemlerdir. Her iki yolun da kendine özgü prosedürleri, mali yükümlülükleri ve hukuki riskleri bulunur. Sponsorluk sistemi, ABD göçmenlik hukukunun temel taşlarından biri olup, dikkatli hazırlık ve profesyonel destekle, yasal oturum ve çalışma hakkı elde etmek mümkündür. Ancak başvuru sahipleri ve sponsorlar, süreç boyunca her adımda doğru bilgiye ulaşmalı, usulsüzlük ve sahtecilikten uzak durmalı ve sürecin tüm hukuki sonuçlarının farkında olmalıdır.
About Post Author
