ABD’de Şirket Satın Alarak Oturum İzni Almak Mümkün mü?
Giriş
Amerika Birleşik Devletleri, dünya genelinde yatırımcılar ve girişimciler için büyük fırsatlar sunan bir ülke olarak öne çıkmaktadır. Özellikle birçok kişi, ABD’de şirket kurma ya da mevcut bir şirketi satın alma yoluyla oturum izni (green card) alıp alamayacağını merak etmektedir. Yatırımcı vizesi (E-2, EB-5 gibi) programları, son yıllarda Türk yatırımcılar dahil olmak üzere pek çok yabancı iş insanı için cazip seçenekler haline gelmiştir. Ancak, “ABD’de bir şirket satın almak doğrudan oturum izni sağlar mı?” sorusu, hem göçmenlik hukuku hem de ticaret hukuku açısından dikkatlice ele alınması gereken bir konudur. Bu makalede, ABD’de şirket satın alma yoluyla oturum izni alma süreçleri, yasal dayanaklar, başvuru şartları ve pratikte karşılaşılan sorunlar kapsamlı şekilde incelenecektir.
1. ABD’de Yatırımcılar İçin Oturum İzni Türleri
ABD’de yatırımcılar için oturum izni sağlayan başlıca iki yol öne çıkmaktadır:
-
EB-5 Yatırımcı Programı (Immigrant Investor Program)
-
E-2 Sözleşmeli Ülke Yatırımcı Vizesi (Treaty Investor Visa)
Her iki program da ABD’de bir iş kurmayı veya bir işletmeye ciddi miktarda yatırım yapmayı zorunlu kılar. Ancak doğrudan “şirket satın almak” kavramı ile “oturum izni almak” kavramı birbirine karıştırılmamalıdır; çünkü ABD göçmenlik mevzuatı, yatırımın niteliğine ve yatırımcının statüsüne göre farklı kurallar uygulamaktadır.
1.1. EB-5 Yatırımcı Programı ile Oturum (Green Card)
EB-5 vizesi, yabancı yatırımcıların ABD’de belirli bir miktarda yatırım yapması ve istihdam yaratması karşılığında doğrudan daimi oturum izni (green card) elde edebileceği tek yatırımcı göçmenlik programıdır.
-
Gerekli Minimum Yatırım:
2024 yılı itibariyle en az 1.050.000 USD doğrudan yatırım veya ekonomik olarak dezavantajlı kabul edilen “hedeflenen istihdam alanlarında” (Targeted Employment Area – TEA) en az 800.000 USD yatırım şartı vardır. -
İstihdam Şartı:
Yatırım yapılan işletme en az 10 tam zamanlı ABD vatandaşı veya yasal daimi oturum sahibine istihdam yaratmalıdır. -
Yatırımın Niteliği:
Yatırımcı, yeni bir şirket kurabileceği gibi mevcut bir Amerikan şirketini satın alabilir veya şirketin hisselerini devralabilir. Ancak, satın alınan şirketin istihdam kapasitesinin artırılması veya mevcut çalışanların işinin korunması zorunludur. -
Green Card Süreci:
EB-5 başvurusu onaylandığında, yatırımcıya ve ailesine önce iki yıllık şartlı oturum izni (conditional green card) verilir. Bu sürede şartlar sağlanırsa koşulsuz (permanent) green card’a geçiş yapılır.
Şirket Satın Alma EB-5’e Uygun mu?
Mevcut bir şirketin tamamının veya bir kısmının satın alınması EB-5 kapsamında mümkündür. Ancak, şirketin 1990’dan önce kurulmuş olması ve iş hacminin/yapısının önemli ölçüde değiştirilmesi, yeniden yapılandırılması veya büyütülmesi gerekmektedir. Sadece bir şirketin hisselerini devralmak ve hiçbir yenilik veya ek istihdam yaratmamak EB-5 için yeterli değildir.
1.2. E-2 Sözleşmeli Ülke Yatırımcı Vizesi
E-2 vizesi, ABD ile “yatırım anlaşması” olan ülkelerin vatandaşlarına tanınan bir imkandır. Türkiye, E-2 anlaşmasına taraf bir ülkedir.
E-2 vizesi göçmen olmayan (nonimmigrant) bir vizedir; doğrudan green card sağlamaz, ancak uzun süreli ABD’de yaşama ve çalışma imkanı sunar.
-
Yatırım Şartı:
“Önemli” (substantial) olarak nitelendirilecek bir tutarda, aktif ve gerçek bir işletmeye yatırım yapılmalıdır. ABD mevzuatında net bir asgari tutar yoktur; ancak pratikte 100.000 USD ve üzeri yatırım tavsiye edilmektedir. -
İşletmenin Kontrolü:
Yatırımcı, şirketin en az %50’sine sahip olmalı ve aktif şekilde yönetmelidir. -
Şirket Satın Alınabilir mi?
Evet, ABD’deki mevcut bir şirketin tamamı veya hissesi satın alınarak da E-2 vizesine başvurmak mümkündür. -
Vize Süresi ve Uzatmalar:
E-2 vizesi genellikle iki yıl süreyle verilir ve yatırım sürdüğü sürece sınırsız şekilde uzatılabilir.
E-2 ile Green Card’a Geçiş Mümkün mü?
E-2 doğrudan green card sağlamaz. Ancak E-2 vizesiyle ABD’de yasal olarak bulunurken başka yollarla (ör. EB-5 veya aile birleşimi gibi) göçmenlik başvurusu yapılabilir.
2. ABD’de Şirket Satın Almanın Hukuki ve Pratik Aşamaları
2.1. Şirketin Seçimi ve Due Diligence Süreci
ABD’de mevcut bir şirketi satın almak isteyen yatırımcıların ilk yapması gereken işlem, satın alınacak şirketin finansal, hukuki ve operasyonel açıdan kapsamlı incelemesini (due diligence) gerçekleştirmektir.
Bu süreçte:
-
Şirketin gelir-gider tabloları,
-
Vergi borcu, SGK yükümlülükleri,
-
Çalışan durumu ve sözleşmeleri,
-
Ticari marka ve patent hakları,
-
Yasal davalar veya riskler,
detaylıca incelenir. ABD’de şirket devralma süreçlerinde uzman avukat ve mali müşavirle çalışmak zorunlu olmasa da şiddetle tavsiye edilir.
2.2. Satın Alma Sözleşmeleri ve Yatırımın ABD’ye Aktarılması
-
Şirketin hisse devir sözleşmeleri, varlık alım sözleşmeleri veya ortaklık anlaşmaları hazırlanır.
-
Yatırım tutarı ABD’deki banka hesaplarına transfer edilmelidir. Transferin yasal yollarla ve banka kayıtları ile ispatlanabilir olması gerekir.
-
Şirketin satın alınmasından sonra yatırımcı, başvuruya esas tüm belgelerle birlikte ABD Konsolosluğu’na veya USCIS’e başvuru yapar.
3. Şirket Satın Alımında Oturum İzni Almanın Sıkça Sorulan Soruları
Sadece Şirket Satın Alarak Green Card Alınabilir mi?
Hayır. ABD’de sırf bir şirketi satın almak, tek başına daimi oturum izni hakkı tanımaz. Yatırım tutarı, istihdam şartları ve başvuru sahibinin aktif katılımı gibi EB-5 veya E-2 vizesi kriterlerinin tamamı sağlanmalıdır.
Şirketin Hangi Türü Satın Alınabilir?
ABD’de LLC, Corporation (C-Corp, S-Corp), Sole Proprietorship gibi farklı şirket türleri vardır. Yatırım için en sık tercih edilenler LLC ve Corporation türleridir.
Franchise Satın Alımı ile Oturum İzni Alınabilir mi?
Evet, ABD’deki ulusal veya uluslararası franchise zincirlerinin satın alınması veya yeni bir franchise kurulması da EB-5 ve E-2 için uygundur. Ancak yatırım ve istihdam kriterleri yine aranır.
Pasif Yatırım Geçerli midir?
Hayır. Özellikle E-2’de yatırımcının aktif yönetici olması, EB-5’te ise yatırımın şirketin büyümesine ve yeni istihdam yaratılmasına doğrudan katkı sağlaması beklenir.
Aile Bireyleri de Oturum Hakkı Alır mı?
Evet. EB-5 ve E-2 başvurularında yatırımcının eşi ve 21 yaş altı evlenmemiş çocukları da oturum hakkı elde eder.
4. Güncel Uygulamalar ve Pratikte Karşılaşılan Zorluklar
ABD’de göçmenlik başvuruları son yıllarda daha titiz incelemelere tabi tutulmaktadır. Şirketin piyasa değeri, yatırımın gerçekliği ve istihdamın sürdürülebilirliği başvuru dosyasında detaylıca belgelenmelidir. Ayrıca, EB-5 başvurularında bazı bölgesel merkezlerin (regional center) faaliyet izni iptal edilmiş veya ek incelemelere tabi tutulmuştur.
E-2 vizelerinde ise, yatırımcının şirketteki aktif rolü ve yatırımın büyüklüğü en kritik inceleme noktalarıdır.
5. Yargı Kararları ve ABD Göçmenlik Dairesi Uygulamaları
ABD Göçmenlik ve Vatandaşlık Hizmetleri (USCIS), yatırımcı vizesi başvurularında “güvenilir yatırım”, “işletmenin aktifliği” ve “istihdam yaratma” kriterlerine vurgu yapar. Federal mahkemelerde ise, başvurunun şekli ve yatırımın gerçekliğiyle ilgili uyuşmazlıklarda genellikle idarenin yorum yetkisi geniştir.
Sonuç
ABD’de şirket satın alarak oturum izni almak mümkündür ancak belirli şartlara bağlıdır. Satın alınan şirketin, EB-5 veya E-2 gibi yatırımcı vizelerine uygun şekilde yatırım tutarı ve istihdam kriterlerini karşılaması gerekir. Sırf bir işletme devralmak, ABD göçmenlik hukuku açısından tek başına yeterli değildir. Uzman avukat ve mali danışman desteğiyle hazırlanan dosyalarla, başarılı başvuru şansı artacaktır.
Amerikan rüyasını yatırımcı olarak yaşamak isteyenlerin, süreçteki hukuki, mali ve ticari tüm detaylara dikkat etmesi; sahte ya da riskli yatırım tekliflerinden kaçınması hayati önem taşır.
About Post Author
