“ABD’de Şirket Kurarken Hangi Eyalet Tercih Edilmeli?
Amerika Birleşik Devletleri (ABD), 50 eyaletten oluşan federal bir devlettir ve her eyaletin şirketler hukuku, vergi oranları ve idari uygulamaları farklıdır. Bu nedenle bir yabancı yatırımcı ya da girişimci, ABD’de iş kurma kararı verdiğinde karşılaştığı ilk hukuki soru şudur: “Hangi eyalette şirket kurmalıyım?”
Bu makalede, Türk yatırımcılar ve girişimciler başta olmak üzere ABD’de şirket kurmak isteyen tüm yabancı kişilere rehber olması amacıyla;
-
Eyalet bazlı hukuki sistem farklılıkları,
-
Vergi avantajları,
-
Yabancı yatırımcı dostu uygulamalar,
-
Yönetim kolaylığı ve mahkeme sistemleri,
-
LLC ve C-Corp yapılarına göre değişkenlikler
ayrıntılı şekilde ele alınacaktır.
I. ABD’de Şirket Kurmak İçin Temel Hukuki Gereklilikler
ABD vatandaşı olmayan kişiler de ABD’de şirket kurabilir. En yaygın tercih edilen iki şirket türü:
-
LLC (Limited Liability Company): Esnek yapılı, ortakların şahsi sorumluluğunu sınırlayan bir model
-
C-Corp (Corporation): Özellikle büyümeyi ve yatırım almayı hedefleyen şirketler için uygundur
Şirket Kurulumunda Ortak Aşamalar:
-
Eyalet seçimi
-
Registered Agent belirlenmesi
-
Articles of Organization/Incorporation belgelerinin hazırlanması
-
EIN (Employer Identification Number) başvurusu
-
Banka hesabı ve lisans süreçlerinin yürütülmesi
📌 Ancak her eyaletin bu sürece dair uygulama, harç, vergi ve muhasebe yükümlülükleri farklıdır.
II. Şirket Kurmak İçin En Çok Tercih Edilen 5 Eyalet ve Özellikleri
1. Delaware – Şirketler Hukukunun Başkenti
Özellikleri:
-
Ülke genelindeki halka açık şirketlerin %60’tan fazlası burada kurulu
-
Gelişmiş ve uzmanlaşmış “Chancery Court” (şirket mahkemesi)
-
Hızlı, öngörülebilir ve şirket lehine kararlar
-
Gizlilik yüksek (ortakların ismi kamuya açık değil)
Vergi Yapısı:
-
Gelir vergisi yok, yalnızca franchise tax ödeniyor
-
Delaware dışındaki eyaletlerde iş yapıldığında o eyalette de vergi doğabiliyor
Kimler İçin Uygun?
-
Büyümeyi hedefleyen teknoloji firmaları
-
Yatırım almayı planlayan girişimler (start-up’lar)
-
ABD dışında faaliyet gösterip Delaware’de merkez kurmak isteyenler
2. Wyoming – Vergi Avantajı ve Mahremiyet
Özellikleri:
-
Delaware kadar prestijli olmasa da, gizliliği ve ucuzluğu ile öne çıkar
-
Ortakların ismi kamu kayıtlarında görünmez
-
Düşük yıllık masraf, bürokrasi minimum düzeyde
Vergi Yapısı:
-
Kurumsal gelir vergisi yok
-
Franchise tax son derece düşüktür
-
Şirket yıllık raporu basit ve ucuzdur
Kimler İçin Uygun?
-
Pasif yatırımcılar, küçük çaplı e-ticaret girişimleri
-
Gizliliğe önem veren uluslararası yatırımcılar
3. Florida – Yerel Tüketim ve Yatırım Potansiyeli Yüksek
Özellikleri:
-
ABD’nin en büyük dördüncü ekonomisi
-
Türk toplumunun ve iş çevresinin yoğun olduğu eyaletlerden biri
-
Gayrimenkul ve turizm sektörleri son derece güçlü
Vergi Yapısı:
-
%5.5 kurumsal gelir vergisi
-
Satış vergisi %6-7 arasında
-
Şirket kurulum maliyetleri uygun
Kimler İçin Uygun?
-
ABD pazarına fiziki olarak giriş yapmak isteyenler
-
Turizm, hizmet ve gayrimenkul alanlarında faaliyet gösterenler
-
Miami gibi şehirlerde iş yapmak isteyen Türk yatırımcılar
4. Texas – Vergisiz Girişimcilik
Özellikleri:
-
ABD’nin en büyük ikinci ekonomisi
-
Petrol, enerji, teknoloji, imalat ve lojistik sektörlerinde gelişmiş
-
Geniş tüketici pazarı ve uygun lojistik altyapı
Vergi Yapısı:
-
Federal kurumlar vergisi hariç, eyalet gelir vergisi yok
-
Ancak brüt gelir üzerinden “Franchise Tax” alınır (LLC’ler dâhil)
Kimler İçin Uygun?
-
Operasyonel faaliyetler yürütecek firmalar
-
Teksas merkezli çalışan ve fiziksel mağaza açacak girişimler
5. California – Yüksek Pazar, Yüksek Vergi
Özellikleri:
-
ABD’nin en büyük ve en zengin ekonomisi
-
Silikon Vadisi burada; teknoloji girişimleri için cazibe merkezi
-
Gelişmiş tüketici pazarı ama yüksek rekabet
Vergi Yapısı:
-
%8.84 kurumsal gelir vergisi
-
LLC’ler için yıllık minimum 800 USD franchise tax
-
Karmaşık vergi yapısı ve yüksek maliyet
Kimler İçin Uygun?
-
Teknoloji ve yazılım firmaları
-
ABD pazarı için agresif büyüme hedefleyen start-up’lar
III. Eyalet Seçiminin Göçmenlik Hukukuna Etkisi
ABD’de şirket kurmak, oturum hakkı vermez. Ancak uygun şirket yapısı ve yatırım tutarıyla;
-
E-2 Yatırımcı Vizesi
-
L-1 Şirket İçi Transfer Vizesi
-
EB-5 Green Card
gibi programlara başvurulabilir.
Eyalet seçimi, iş planının “gerçeklik ve sürdürülebilirlik” kriterleri açısından önem taşır. Örneğin E-2 için Miami, L-1 için Delaware veya Teksas avantajlı olabilir.
📊 IV. Karşılaştırmalı Tablo: En Uygun Eyaletler
Kriter | Delaware | Wyoming | Florida | Texas | California |
---|---|---|---|---|---|
Gelir Vergisi | ❌ | ❌ | ✔️ %5.5 | ❌ | ✔️ %8.84 |
Franchise Tax | ✔️ Orta | ✔️ Düşük | ✔️ Orta | ✔️ Düşük | ✔️ Yüksek |
Gizlilik | ✔️ | ✔️ | ❌ | ❌ | ❌ |
Mahkeme Sistemi | ✔️ Uzman | ❌ | Orta | Orta | ✔️ Gelişmiş |
Türk Topluluğu | Orta | Az | ✔️ | ✔️ | ✔️ |
Vize Uyumu | ✔️ | Orta | ✔️ | ✔️ | ✔️ |
V. Uygulamada Stratejik Tavsiyeler
-
Operasyonel faaliyetiniz olacaksa Florida veya Texas tercih edin
-
Yalnızca yatırım veya oturum amacıyla şirket kuruyorsanız Delaware veya Wyoming mantıklıdır
-
Yatırım almayı hedefleyen start-up iseniz Delaware C-Corp yapısı uygundur
-
Yalnızca marka koruması ve online satış için Wyoming LLC en ekonomik seçenektir
-
Franchise sistemine girecekseniz lokasyonun ticari potansiyeli öne çıkar (ör. Florida)
Sonuç
ABD’de şirket kurmak isteyen Türk girişimciler için “eyalet seçimi”, şirketin başarısını doğrudan etkileyecek kritik bir karardır. Bu seçim:
-
Vergi yükümlülüğünüzü,
-
Yönetim kolaylığınızı,
-
Maliyet yapınızı,
-
Vize ve oturum planlarınızı,
-
Ticari görünürlüğünüzü
belirler.
Doğru seçim, yalnızca maliyet değil; hukuki risklerden korunma ve yatırımınızın güvenliği açısından da önemlidir.