ABD’de Oturma İzni Olanların Sağlık Sigortası Zorunlu mu?
GİRİŞ
ABD, sağlık sigortası sisteminin karmaşıklığı ve yüksek maliyetleriyle bilinen bir ülkedir. Amerika’da yaşayan yabancılar, özellikle oturma izni (Green Card veya geçici statüler) sahipleri için sağlık sigortası konusu hayati öneme sahiptir. Hem yasal düzenlemeler hem de pratik gereklilikler, ABD’de ikamet edenlerin sağlık güvencesi olmadan ciddi mali ve hukuki risklerle karşılaşmasına yol açabilir.
Bu makalede, ABD’de oturma izni (Green Card veya geçici statü) olanlar için sağlık sigortasının zorunluluğu, federal ve eyalet bazlı mevzuat, uygulamadaki güncel değişiklikler, sigortasız yaşamanın sonuçları, hukuki yaptırımlar ve Green Card başvurularında sağlık sigortasının rolü ayrıntılı olarak incelenecektir.
1. ABD Sağlık Sigortası Sisteminin Temelleri
ABD’de sağlık sigortası özel sektör ağırlıklıdır ve devlet destekli (Medicare, Medicaid, CHIP, VA) programlar sadece belirli gruplar için geçerlidir.
Oturma izni olanlar, temel olarak iki kategoriye ayrılır:
-
Green Card sahipleri (Lawful Permanent Residents)
-
Geçici oturum/çalışma/staj vizeleriyle ABD’de bulunanlar
Her iki grup için sağlık sigortası yükümlülükleri, bulundukları eyalete ve statülerine göre değişir.
2. Federal Düzeyde Sağlık Sigortası Zorunluluğu
2010 yılında kabul edilen Affordable Care Act (ACA – “Obamacare”), ABD’de yaşayan herkesin sağlık sigortası yaptırmasını zorunlu kılmıştır. 2014-2018 arası, federal vergi beyannamesi üzerinden sigortasız kalanlara yıllık ceza uygulanmıştır. Ancak 2019’dan itibaren federal düzeyde bireysel sigorta zorunluluğu ve para cezası kaldırılmıştır.
Sonuç:
Federal kanun kapsamında Green Card sahipleri veya geçici oturum izni olanlar için ülke genelinde sağlık sigortası yaptırma zorunluluğu YOKTUR. Ancak sigortasız kalmak pratikte risklidir.
3. Eyalet Bazında Sigorta Zorunluluğu
Bazı eyaletler, federal zorunluluk kalkmasına rağmen sağlık sigortasını eyalet kanunuyla zorunlu tutmaya devam etmektedir:
-
Kaliforniya, Massachusetts, New Jersey, Rhode Island, Vermont ve District of Columbia gibi eyaletlerde oturma izni olanlar dahil herkes için bireysel sağlık sigortası zorunluluğu ve para cezası uygulanmaktadır.
-
Diğer eyaletlerde ise böyle bir zorunluluk yoktur; ancak sağlık giderleri çok yüksektir.
Oturma izni olanlar, bulundukları eyaletin “Health Marketplace” sitesinden uygun poliçe aramalı ve yerel mevzuatı kontrol etmelidir.
4. Green Card ve Sağlık Sigortası: Yasal ve Pratik Durum
A. Green Card Başvurusunda Sağlık Sigortası Şartı
2019’da Trump yönetimi, göçmenlerin Green Card alırken özel sağlık sigortası yaptırmasını veya ABD’de kamuya yük olmayacaklarını kanıtlamasını şart koşmuştu.
2021’de Biden yönetimi bu düzenlemeyi iptal etti. Güncel durumda:
-
Green Card başvurusu için sağlık sigortası zorunlu değildir.
-
Ancak göçmen adayının sağlık giderlerini karşılayacak mali kaynağa sahip olması, başvurunun olumlu sonuçlanmasını kolaylaştırır.
B. Green Card Sahiplerinin Sağlık Sigortası Yükümlülüğü
Green Card sahipleri, ABD’de yasal oturum süresi başladığında ACA kapsamında “qualified resident” sayılır. Çoğu eyalette kamu veya özel sigorta başvurusu yapabilirler.
-
ABD’de 5 yıl ve üzeri Green Card sahipleri, Medicaid gibi devlet destekli sigortalardan yararlanabilir.
-
5 yıl altı Green Card sahipleri, “marketplace”ten (özel sigorta platformu) poliçe satın alabilir veya işverenin sigortasından yararlanabilir.
C. Eyalet Cezaları ve Sonuçları
Yukarıda sayılan eyaletlerde (örn. Kaliforniya) yıllık gelir üzerinden değişen miktarlarda ceza uygulanır. Diğer eyaletlerde sigortasız kalmak hukuki değil, mali risktir.
5. Geçici Oturma/Çalışma Vizeleri Olanların Sağlık Sigortası Durumu
-
F-1, J-1, H-1B, O-1, L-1 gibi vizelerle ABD’de bulunanlar için federal düzeyde zorunlu sigorta yoktur.
-
Ancak birçok üniversite ve işveren, öğrenci/çalışan için sağlık sigortasını zorunlu tutar. Okul veya iş yeri sigortası sunmuyor ise özel poliçe yaptırmak önerilir.
-
J-1 değişim programlarında asgari sağlık sigortası şartı vardır; kapsam dışı kalanlar vize kaybı riskiyle karşılaşır.
6. Sigortasız Kalmanın Pratik ve Hukuki Sonuçları
-
Acil sağlık giderleri çok yüksektir: ABD’de basit bir acil servis ziyareti dahi binlerce dolara mal olabilir.
-
Kamuya yük olma (“public charge”) riski: Uzun süreli ücretsiz sağlık yardımı almak, gelecekte Green Card veya vatandaşlık başvurusunda engel oluşturabilir.
-
Vize ve statü kaybı: J-1 ve bazı vizelerde sigortasızlık vize ihlali anlamına gelebilir.
-
Devlet yardımlarında sınırlamalar: 5 yıldan az Green Card sahipleri Medicaid gibi programlardan genellikle yararlanamazlar.
7. ABD’de Oturma İzni Olanlar için Sigorta Seçenekleri
-
İşveren Sağlık Sigortası: Çoğu tam zamanlı çalışanın işvereni grup sigortası sunar.
-
Marketplace (Health Insurance Exchange): Özel sigorta şirketlerinden ACA uyumlu poliçeler satın alınabilir. Gelire göre devlet katkısı (subsidy) alınabilir.
-
Medicaid ve CHIP: ABD’de 5 yıl ikamet etmiş Green Card sahipleri gelir ve varlık şartı uygunsa devlet sigortasından yararlanabilir.
-
Kısa Süreli ve Seyahat Sigortaları: Yeni gelen Green Card sahipleri için kısa süreli özel poliçeler mevcuttur.
-
Üniversite ve Okul Sigortaları: F-1/J-1 öğrencileri için okul temelli sigorta seçenekleri zorunludur.
8. Sıkça Sorulan Sorular
ABD’de Green Card sahibiyim, sigorta yaptırmazsam ne olur?
Çoğu eyalette ceza yoktur; ancak sağlık giderlerini kendiniz ödemek zorunda kalırsınız. Bazı eyaletlerde ise ceza uygulanır.
ABD’ye yeni taşındım, ne kadar sürede sağlık sigortası almalıyım?
Gelir gelmez başvuru yapılmalıdır. “Open Enrollment” dönemleri dışında, yeni gelenler için “Special Enrollment” hakkı tanınır.
Acil durumda sigortasız tedavi olursam kamuya yük olur muyum?
Uzun süreli, kamu destekli sağlık yardımları ileride “public charge” engeline sebep olabilir.
Devlet yardımı almak Green Card’ı veya vatandaşlığı riske atar mı?
Medicaid ve benzeri yardımlar, sadece “public charge” uygulamasında uzun vadede sorun teşkil edebilir. Ancak yaşlı, engelli ve çocuklar için istisnalar vardır.
9. Yargıtay, ABD Federal ve AİHM Kararları Bağlamında
Türkiye’de Yargıtay, ABD’de yaşayanların sağlık giderleri, nafaka, aile ve sosyal hak davalarında ABD’deki sigorta statüsünü dikkate alır.
ABD federal mahkemeleri, ACA ve eyalet sigorta yasalarını göçmenler açısından titizlikle denetler.
AİHM, sağlık hakkı, ayrımcılık yasağı ve kamuya yük olma ilkelerine vurgu yapar.
10. Sonuç ve Hukuki Değerlendirme
ABD’de oturma izni (Green Card veya geçici statü) olanlar için federal düzeyde sağlık sigortası yaptırma zorunluluğu kaldırılmıştır. Ancak bazı eyaletlerde sigorta zorunludur ve sigortasızlık para cezası ile sonuçlanabilir. Daha önemlisi, sağlık sigortası olmadan yaşamak ABD’de büyük mali risklere ve kamuya yük olma endişesine yol açar.
Green Card başvurusu yapacaklar ve ABD’de uzun vadeli yaşamayı planlayanlar için uygun, kapsamlı ve kesintisiz bir sağlık sigortasına sahip olmak hukuken ve pratikte hayati önemdedir. Süreçlerin doğru yönetilmesi ve güncel mevzuatın takibi, ileride yaşanacak mağduriyetleri önler.
About Post Author
