ABD’de Evlat Edinme Prosedürü Nasıl İşler?

GİRİŞ

ABD, evlat edinme konusunda köklü ve ayrıntılı yasal prosedürlere sahip bir ülkedir. Gerek ABD vatandaşları gerekse Green Card sahipleri, çocuk sahibi olamayan çiftler ya da topluma katkı sağlamak isteyen bireyler için evlat edinme (adoption) yoluyla aile kurmanın hem duygusal hem de hukuki boyutu oldukça önemlidir. Ancak, evlat edinme süreci ABD’de federal ve eyalet mevzuatıyla sıkı şekilde düzenlenmiş olup, başvuru sahiplerinin çok aşamalı bir süreci dikkatle takip etmesi gerekir.

Bu makalede, ABD’de evlat edinme prosedürleri, başvuru şartları, aşamalar, belgeler, hukuki denetim, uluslararası evlat edinme ve Green Card/citizenship süreçleri ayrıntılı biçimde incelenecektir.

1. ABD’de Evlat Edinmenin Hukuki Temeli

ABD’de evlat edinme işlemleri, esas olarak eyalet hukuku ile düzenlenir. Her eyaletin kendi adoption kanunları ve uygulamaları vardır; ancak federal mevzuat ve uluslararası anlaşmalar da sürece yön verir.
Evlat edinme, mahkeme kararı ile biyolojik ebeveynlerin haklarının sona erdirilmesi ve çocuğun yasal olarak yeni ebeveynlerine bağlanmasıdır.

ABD’de evlat edinme çeşitleri şunlardır:

Yurtiçi evlat edinme (Domestic Adoption)
Uluslararası evlat edinme (International Adoption)
Üvey evlat edinme (Stepchild Adoption)
Yakın akraba tarafından evlat edinme (Kinship/Relative Adoption)

2. Kimler ABD’de Evlat Edinme Başvurusu Yapabilir?

ABD vatandaşları (bekar, evli, eşcinsel veya heteroseksüel)
Green Card sahipleri (bazı eyaletlerde kısıtlama olabilir)
Evli çiftlerde, genellikle her iki eşin de birlikte başvuru yapması gerekir.
Minimum yaş genellikle 21 veya 25’tir (eyalete göre değişir).
Ekonomik yeterlilik, sabıka kaydı, sağlık durumu ve ebeveynlik kapasitesi araştırılır.

3. Evlat Edinme Prosedürünün Ana Aşamaları

A. Başvuru ve Ön Değerlendirme

Evlat edinmek isteyen kişi/çift, bir adoption agency (evlat edinme ajansı), sosyal hizmet kurumu ya da avukat aracılığıyla başvuru yapar.
Başvuru sürecinde ilk aşama “Home Study” adı verilen sosyal inceleme ve değerlendirme raporudur.
Home Study şunları içerir:

Gelir, istihdam ve ekonomik durum analizi
Sabıka ve adli sicil sorgulaması (FBI background check)
Sağlık raporları ve psikolojik değerlendirme
Ebeveynlik yeterliliği mülakatları, ev ziyareti, referans mektupları

B. Uygun Çocuk Eşleştirmesi

Ajans, evlat edinmek isteyen aileye uygun bir çocukla eşleştirme yapar.
Çocuğun biyolojik ebeveynlerinden rıza alınır (velayet devri).
Biyolojik ebeveynlerin rızası yoksa, mahkeme, çocuğun korunması amacıyla hakları sona erdirebilir.

C. Geçici Yerleştirme ve Takip

Çocuk, öncelikle geçici olarak ailenin yanına yerleştirilir (placement).
6 ay ila 1 yıl arasında süren gözlem ve sosyal hizmet raporları alınır.
Bu dönemde, çocuğun ailenin ortamına uyumu ve bakım kalitesi takip edilir.

D. Mahkeme Başvurusu ve Nihai Evlat Edinme

Nihai evlat edinme başvurusu ilgili eyalet mahkemesine yapılır.
Mahkeme, evrakları ve home study raporunu inceler, biyolojik ebeveynlerin haklarını sona erdirir.
Hakim, genellikle kısa bir duruşma ile evlat edinmeyi onaylar ve Adoption Decree (evlat edinme kararı) verir.

4. Uluslararası Evlat Edinme (International Adoption)

ABD vatandaşları, başka bir ülkeden çocuk evlat edinmek isterse hem ABD federal kanunları hem de ilgili ülkenin yasaları geçerli olur.

Hague Adoption Convention: ABD’nin taraf olduğu bu sözleşme, uluslararası evlat edinmede çocuk haklarını korumayı ve yasal işlemleri standartlaştırmayı amaçlar.
Evlat edinilen çocuğa IR-3 veya IH-3 vizesi ile ABD’ye giriş hakkı tanınır.
Uluslararası evlat edinmede, ABD Dışişleri Bakanlığı ve USCIS’in onayı şarttır.
Çocuğun ABD’ye gelmesiyle birlikte Green Card ve daha sonra vatandaşlık başvurusu yapılabilir.

5. Gerekli Belgeler ve Hukuki Kriterler

Kimlik, pasaport, doğum belgesi
Evlilik cüzdanı (evli çiftler için)
Gelir ve iş belgeleri
Sabıka kaydı (federal ve eyalet)
Sağlık raporu
Home study değerlendirme raporu
Biyolojik ebeveynlerin rıza beyanı veya mahkeme kararı

6. Evlat Edinmede Sık Karşılaşılan Sorunlar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Eksik evrak veya yanlış bilgi sunmak süreci uzatır ya da iptale sebep olur.
Biyolojik ebeveynlerin rızasında geri çekilme veya itirazlar, yasal anlaşmazlık yaratabilir.
Uluslararası evlat edinmede, çocuğun vatandaşı olduğu ülkenin prosedürlerinin tam uygulanması gerekir.
Çocuk istismarı, kaçakçılık veya dolandırıcılığa karşı ABD’de yetkili ajanslarla çalışmak zorunludur.

7. Evlat Edinilen Çocuğun Green Card ve Vatandaşlık Hakları

ABD vatandaşı ebeveyn tarafından evlat edinilen çocuk, IR-3/IH-3 vizesiyle otomatik Green Card alır ve çoğu durumda ABD vatandaşlığı da kazanır.
Green Card sahipleri tarafından evlat edinilen çocuk, öncelikle Green Card alır ve ebeveyn vatandaşlık aldığında çocuk da başvurabilir.
18 yaşından küçük ve evlat edinilen çocuklar, ABD vatandaşı ebeveyn ile birlikte vatandaşlık için başvurabilir.

8. Sıkça Sorulan Sorular

Evli olmayan biri ABD’de çocuk evlat edinebilir mi?
Evet, birçok eyalette bekar bireyler de evlat edinme hakkına sahiptir.

Eşcinsel çiftler ABD’de çocuk evlat edinebilir mi?
Çoğu eyalette evet, federal mahkeme kararları ile ayrımcılık yasaklanmıştır.

Evlat edinmede biyolojik ebeveynlerin onayı şart mı?
Genellikle evet, ancak terk, ihmal veya istismar halinde mahkeme kararıyla onay aranmadan evlat edinme mümkündür.

Evlat edinilen çocuğun ABD dışındaki biyolojik ailesiyle bağlantısı kalır mı?
Evlat edinme kararı ile çocuğun tüm yasal hak ve sorumluluğu yeni ebeveyne geçer; biyolojik aileyle yasal ilişki sona erer.

9. Yargıtay, ABD Federal ve AİHM Kararları Bağlamında

Türkiye’de Yargıtay, ABD’de yapılan evlat edinmeleri tanıma, velayet ve miras davalarında dikkate alır.
ABD federal mahkemeleri, evlat edinme süreçlerinde çocuğun üstün yararını ve yasal prosedürlerin eksiksizliğini denetler.
AİHM ise, çocuğun korunması, aile birliği ve ayrımcılık yasağı ilkelerine vurgu yapar.

10. Sonuç ve Hukuki Değerlendirme

ABD’de evlat edinme prosedürü karmaşık ve çok aşamalıdır. Hem ebeveyn adaylarının hazırlığı hem de hukuki belgelerin eksiksizliği esastır.
Başvuru sahiplerinin yetkili ajanslarla çalışması, evrak ve home study sürecine önem vermesi, uluslararası evlat edinmelerde ise ABD ve çocuğun vatandaşı olduğu ülke mevzuatına tam uyum göstermesi gereklidir.
Evlat edinme işlemi tamamlandığında, çocuk tüm yasal haklarıyla yeni ailesinin bir parçası olur ve çoğu durumda Green Card ve vatandaşlık haklarına sahip olur.

Hukuk Fakültesi Öğrencisi Gamze Akbulut

Single Blog Title