ABD’de Çocuk Sahibi Olmak Vatandaşlık Hakkı Sağlar mı?

GİRİŞ

Amerika Birleşik Devletleri (ABD), göçmenlik ve vatandaşlık rejimiyle dünya çapında dikkat çeken bir ülke olmasının yanı sıra, “doğumla vatandaşlık” (jus soli) ilkesini uygulayan ender ülkelerden biridir. Peki, ABD’de çocuk sahibi olmak ebeveynlere doğrudan vatandaşlık hakkı sağlar mı? Bu makalede, ABD’de doğan çocukların vatandaşlık durumu, ebeveynlerin hukuki statüsü, vatandaşlık kazanımı süreci, uygulamadaki yanlış algılar ve Türk vatandaşları için dikkat edilmesi gereken hukuki ayrıntılar detaylıca ele alınacaktır.

---

1. ABD’de Doğumla Vatandaşlık (Jus Soli) İlkesi Nedir?

ABD Anayasası’nın 14. Maddesi gereği, “ABD topraklarında doğan ve ABD’nin yetkisi altındaki herkes ABD vatandaşıdır.”
Bu ilke, doğum yeri esasına dayalı vatandaşlık anlamına gelir.
Yani ABD’de doğan her çocuk, anne ve babasının vatandaşlığına ya da ABD’de yasal statüsüne bakılmaksızın, doğrudan Amerikan vatandaşı olur.

---

2. ABD’de Doğan Çocuğun Ebeveynine Vatandaşlık Hakkı Doğar mı?

 ABD’de çocuk sahibi olmak ebeveynlere otomatik olarak vatandaşlık veya Green Card (oturma izni) hakkı vermez. ABD hukukunda çocuğun doğumuyla birlikte yalnızca çocuk vatandaş olur, ebeveynlerin statüsü değişmez.

A. Doğumda Ebeveyn Statüsü

• Ebeveyn ABD’de turist, öğrenci, çalışma vizesiyle ya da yasa dışı statüde bulunuyor olabilir.

• Doğan çocuk, yasal olarak Amerikan vatandaşı kabul edilir ve sosyal haklardan yararlanabilir (SSN, pasaport, eğitim vb.).

• Ancak ebeveynlerin ABD’de kalıcı oturum veya vatandaşlık hakkı otomatikman doğmaz.

B. Ebeveynin Vatandaşlık ve Oturum Hakkı Kazanması İçin Şartlar

• Çocuk 21 yaşına gelene ve ABD’de en az 5 yıl yaşamış olana kadar ebeveynine aile birleşimi yoluyla Green Card veya vatandaşlık başvurusu yapılamaz.

• 21 yaşına gelen ABD vatandaşı çocuk, ebeveyni için “Immediate Relative Petition” (Form I-130) ile Green Card başvurusunda bulunabilir.

• Bu süreçte, ebeveynin ABD’deki mevcut statüsü, vize ihlalleri veya suç kayıtları gibi durumlar dikkate alınır.

---

3. “Anchor Baby” ve Yanlış Algılar

Kamuoyunda “anchor baby” (“demir atmak için çocuk”) şeklinde bilinen ve ABD’de doğum yaparak vatandaşlık kazanma efsanesi, hukuki gerçekliği yansıtmamaktadır.

• Sadece ABD’de çocuk sahibi olmak, ebeveynlerin hemen veya kolayca oturma izni/vatandaşlık almasını sağlamaz.

• ABD Göçmenlik ve Vatandaşlık Yasası, bu tür kötüye kullanımlara karşı katı hükümler içerir.

---

4. ABD’de Doğumun Ebeveynler İçin Sağladığı Avantajlar

• Çocuğun Hakları: ABD’de doğan çocuk, hemen Amerikan pasaportu alabilir; eğitim, sağlık ve sosyal yardımlardan ABD vatandaşı olarak faydalanır.

• Aile Ziyareti ve Vize: 21 yaş sonrası çocuğun aile birleştirmesiyle ebeveyne Green Card başvurusu yapılabilir.

• Çifte Vatandaşlık: Türkiye’de de doğumla kazanılan ABD vatandaşlığı tanınır, ancak bildirim ve bazı yükümlülükler vardır.

---

5. Pratikte Karşılaşılan Sorular ve Hukuki Tavsiyeler

ABD’ye turist vizesiyle gelip doğum yapmak suç mu?
Hayır, yasal statüyle gelinmiş ve vize süresine uyulmuşsa suç değildir. Ancak vize başvurusunda doğum amacı gizlenirse sonraki vizelerde ret riski artar.

Çocuk ABD’de doğduğunda, ebeveynler kaçak durumda ise ne olur?
Çocuk Amerikan vatandaşı olur, ancak ebeveynin yasa dışı statüsü düzeltilmez.

Çocuk 21 yaşına gelmeden aileye Green Card çıkar mı?
Hayır, aile birleşimi sadece 21 yaşını doldurmuş ABD vatandaşı çocuk tarafından başlatılabilir.

ABD’de doğan çocuğun çifte vatandaşlığı mümkün mü?
Evet, Türkiye ve ABD, çifte vatandaşlığa izin verir; ancak Türkiye’de konsolosluğa bildirim şarttır.

Çocuğun vatandaşı olduğu ülkeye ebeveyn sınır dışı edilebilir mi?
Evet, ebeveynin yasal statüsü yoksa, çocuk ABD vatandaşı olsa dahi sınır dışı edilebilir.

---

6. ABD ve Türk Hukukunda Yargıtay, Federal ve AİHM Kararları Bağlamında

Türkiye’de Yargıtay, ABD vatandaşlığı alan çocukların miras, vesayet ve velayet davalarında Amerikan vatandaşlığını dikkate alır.
ABD federal mahkemeleri, aile birleşimi yoluyla oturum başvurularında ebeveynin hukuki geçmişini ve ülkeye giriş amacını sıkı şekilde inceler.
AİHM kararlarında, aile birliği hakkı ve çocuk hakları koruma altına alınır, ancak ebeveynin yasal statüsü esas alınır.

---

7. Sonuç ve Hukuki Değerlendirme

ABD’de çocuk sahibi olmak, çocuğa doğrudan Amerikan vatandaşlığı hakkı verir, ancak ebeveynler için otomatik bir vatandaşlık veya Green Card hakkı doğurmaz.

• Çocuk 21 yaşını doldurduğunda ebeveynleri için Green Card başvurusu yapabilir.

• Ebeveynler, ABD’deki mevcut vizelerini ve yasal statülerini korumak zorundadır.

• Yasa dışı statüde kalmak, ileride yapılacak başvuruları riske atar.

• Süreç boyunca uzman bir göçmenlik avukatından danışmanlık alınması önerilir.