ABD’de Çalışma İzni Almak için Hangi Belgeler Gerekli?
GİRİŞ
ABD, dünyanın dört bir yanından profesyonel iş gücü, akademisyen, öğrenci ve girişimci çeken en büyük ekonomilerden biridir. Ülkede yasal olarak çalışmak için, başvuru sahiplerinin belirli bir statüde olması ve federal otoritelerden çalışma izni (Employment Authorization) alması gerekir. Bu süreç, vize türüne ve başvurulan işin niteliğine göre değişkenlik gösterir. Makalede, ABD’de çalışma izni almak için gerekli olan belgeler, başvuru süreçleri, vize türleri ve dikkat edilmesi gereken hukuki detaylar adım adım ele alınacaktır.
1. ABD’de Çalışma İzni Türleri ve Temel Kavramlar
ABD’de çalışma izni, göçmenlik ve göçmen olmayan vizeler kapsamında iki ana başlıkta ele alınır:
A. Göçmen Olmayan (Geçici) Çalışma Vizeleri
-
H-1B (Uzmanlık Mesleği)
-
L-1 (Şirket İçi Transfer)
-
E-2 (Yatırımcı)
-
O-1 (Olağanüstü Yetenek)
-
F-1 (Öğrenci; OPT ve CPT ile)
-
J-1 (Değişim Programı Katılımcısı)
-
TN (NAFTA ülkeleri için)
B. Göçmen Statülü (Green Card’a Yönelik) Çalışma Vizeleri
-
EB-1, EB-2, EB-3 (Nitelikli, eğitimli veya vasıfsız işçi kategorileri)
-
EB-5 (Yatırımcı Vizesi)
-
Aile birleşimi yoluyla Green Card alıp çalışma hakkı elde etme
C. Employment Authorization Document (EAD) – Çalışma İzin Kartı
-
Bazı göçmen olmayan vizeler (örn. F-1 OPT, J-2 eşleri, sığınmacılar, DACA sahipleri) ayrı bir EAD almak zorundadır.
-
EAD, kimlik ve çalışma hakkı sağlayan resmi plastik karttır.
2. Hangi Statüde, Hangi Belgelerle Çalışma İzni Alınır?
A. H-1B (Uzmanlık Mesleği) Çalışma Vizesi
-
Başvuru için gerekenler:
-
ABD’den iş teklifi (işveren sponsorluğu zorunlu)
-
Üniversite diploması (en az lisans derecesi)
-
Başvuru yapılan pozisyona uygun iş tecrübesi veya özel yetkinlik
-
İşveren tarafından doldurulan ve ABD Çalışma Bakanlığı’ndan onaylanan Labor Condition Application (LCA)
-
Form I-129 (Petition for Nonimmigrant Worker)
-
Pasaport, fotoğraf, CV, iş teklif mektubu
-
B. L-1 (Şirket İçi Transfer) Vizesi
-
Türkiye’deki şirket ile ABD’deki şirket arasında bağlantı (ana şirket-şube, bağlı ortaklık)
-
Transfer edilen kişinin son 3 yılda en az 1 yıl ilgili şirkette çalıştığını gösteren belgeler (banka bordrosu, çalışma belgesi)
-
Şirketlerin ticari sicil belgeleri, faaliyet raporu
-
Form I-129 ve L Supplement
-
Pasaport, diploma, iş sözleşmesi, referanslar
C. E-2 (Yatırımcı) Vizesi
-
Türkiye’nin ABD ile yatırım anlaşmalı ülke olması
-
ABD’de aktif iş kurma planı (iş planı, finansal projeksiyon)
-
Yatırımın yasal kaynağına dair belgeler (banka dekontları, vergi kayıtları)
-
ABD şirket kuruluş evrakı, banka hesap dökümleri
-
Form DS-160 (online vize başvuru formu), fotoğraf, pasaport
D. F-1 (Öğrenci) Vizesi ile Çalışma (OPT/CPT)
-
ABD’de tam zamanlı öğrenci olarak kayıtlı olma (I-20 formu)
-
OPT için: SEVIS sisteminden okulun onayladığı OPT başvurusu, ardından Form I-765 (EAD başvurusu)
-
CPT için: Okulun işyeri staj/çalışma onayı, I-20 güncellemesi
-
Pasaport, fotoğraf, okul kabul belgesi, transkript
E. J-1 Değişim Programı
-
ABD’de değişim programı kabulü ve DS-2019 formu
-
Sponsor kurumun onayı ve sigorta belgeleri
-
Vize başvuru formu ve pasaport
F. O-1 (Olağanüstü Yetenek) Vizesi
-
Alanında ödüller, makaleler, medya görünürlüğü, referans mektupları
-
ABD işveren sponsorluğu ve iş sözleşmesi
-
Form I-129
-
Pasaport, diploma, kanıtlayıcı belgeler
G. EAD (Çalışma İzin Kartı) Gereken Statüler
-
Form I-765 (Application for Employment Authorization)
-
Vizeye özgü ek belgeler: Öğrenciler için I-20, sığınmacılar için I-589 onay, DACA için I-821D
-
Biyometrik randevu, fotoğraf, pasaport kopyası
3. Genel Evrak Listesi ve Başvuruya Eklenmesi Gereken Belgeler
-
Kimlik ve Pasaport: Güncel ve geçerli olmalı, önceki vizeler ve ABD giriş çıkış damgaları dahil
-
Biyometrik Fotoğraf: ABD vize fotoğraf standartlarında (genellikle 5×5 cm)
-
Diploma ve Transkript: İş pozisyonuna uygun akademik belgeler
-
CV ve Referans Mektupları: İş geçmişi ve niteliği hakkında detaylı bilgiler
-
İş Teklif Mektubu veya Sponsorluk Yazısı: ABD işvereninden
-
Mali Belgeler: Banka hesap dökümü, yatırım kaynağı belgeleri (gerekli statülerde)
-
Formlar: Statüye göre I-129, DS-160, I-765, I-140 gibi formlar ve ekler
-
Evlilik, çocuk, aile birleşimi başvuruları varsa: Aile belgeleri
4. Başvuru ve Onay Süreci
-
Evraklar eksiksiz hazırlanmalı ve online/posta ile gönderilmeli.
-
Çoğu başvuru için USCIS veya Konsolosluk randevusu gerekir.
-
Biyometrik veri (parmak izi, fotoğraf) çoğu statüde zorunludur.
-
Başvurudan sonra onay veya ek belge talebi için takip yapılmalı, tüm iletişimler saklanmalıdır.
5. Dikkat Edilmesi Gereken Hukuki ve Pratik Detaylar
-
Yanlış veya eksik belge başvurunun reddine ve ABD’ye giriş yasağına yol açabilir.
-
Tüm belgeler İngilizce olmalı veya yeminli tercüme eklenmeli.
-
Yasal statüde olmayan başvurucular için, avukat desteğiyle kapsamlı dosya hazırlığı yapılmalı.
-
Bazı vizelerde kota veya çekiliş (örn. H-1B) uygulandığı için, başvuru zamanlaması çok önemlidir.
-
Çalışma izni alınmadan çalışmaya başlamak, statü ihlali ve sınır dışı riski doğurur.
6. Sıkça Sorulan Sorular
Çalışma izni başvurusu ne kadar sürede sonuçlanır?
Statüye göre değişmekle birlikte EAD kartı için genellikle 2-6 ay arası, vize türüne göre 1 haftadan 12 aya kadar süreç uzayabilir.
Belgelerde eksiklik olursa ne olur?
USCIS veya Konsolosluk “Request for Evidence” (RFE) ile ek belge talep eder; süre içinde tamamlanmazsa başvuru reddedilir.
ABD dışında alınan belgeler geçerli mi?
Evet, ancak yeminli tercüme ve gerekirse apostil gerekebilir.
Çalışma izni olmadan ABD’de staj yapılabilir mi?
Hayır, mutlaka uygun vize ve/veya EAD alınmalıdır.
7. Yargıtay, ABD Federal ve AİHM Kararları Bağlamında
Türkiye’de Yargıtay, ABD’de çalışan Türk vatandaşlarının iş hukuku, sosyal güvenlik ve aile davalarında, çalışma izni ve yasal statüsünü dikkate alır.
ABD federal mahkemeleri, sahte belge, statü ihlali ve usulsüz başvurularda ciddi yaptırımlar uygular.
AİHM kararlarında, çalışma hakkı, adil yargılanma ve ayrımcılık yasağı önem taşır.
8. Sonuç ve Hukuki Değerlendirme
ABD’de çalışma izni almak için, başvurulan statünün gerektirdiği tüm belge ve kanıtların eksiksiz sunulması gerekir.
-
Resmi kaynaklardan güncel belge listeleri takip edilmeli
-
Başvuru dosyasında İngilizce dil zorunluluğu ve asıllık önemine dikkat edilmeli
-
Statüye göre işveren sponsorluğu, mali yeterlilik ve akademik/mesleki yeterlilik gösterilmeli
-
Tüm başvuru ve iletişimler profesyonel şekilde saklanmalı
About Post Author
