ABD Vergi Hukuku ve Yabancı Yatırımcıların Vergi Yükümlülükleri

Giriş: Neden ABD Vergi Hukuku Yatırımcılar İçin Kritik?

ABD, küresel ekonominin merkezi konumunda olan bir ülkedir. Gayrimenkulden teknolojiye, finanstan hizmet sektörüne kadar hemen her alanda yatırım fırsatları sunar. Ancak ABD vergi sistemi, dünyanın en karmaşık sistemlerinden biri olarak bilinir. Yabancı yatırımcıların ABD’deki yükümlülüklerini bilmemesi halinde;

• Ağır para cezaları,

• Vergi borcu nedeniyle malvarlığına el koyma,

• Hatta Green Card kaybı gibi sonuçlar ortaya çıkabilir.

Özellikle Türk yatırımcılar, ABD’de şirket kurarken, gayrimenkul satın alırken veya EB-5/E-2 yatırımcı vizeleriyle oturum alırken ABD vergi hukukunu dikkate almak zorundadır.

---

I. ABD Vergi Sisteminin Yapısı

1. Federal Vergiler

ABD’nin gelir vergileri Internal Revenue Service (IRS) tarafından toplanır.

• Gelir vergisi (income tax)

• Sermaye kazancı vergisi (capital gains tax)

• Kurumlar vergisi (corporate tax)

• Stopaj vergisi (withholding tax)

2. Eyalet Vergileri

ABD 50 eyaletten oluştuğu için her eyaletin kendi vergi sistemi vardır.

• Florida ve Texas: Eyalet gelir vergisi yoktur.

• California ve New York: Yüksek gelir vergileri vardır.

3. Yerel Vergiler

Belediyeler de emlak vergisi (property tax) gibi vergiler uygular.

---

II. Yabancıların Vergi Statüsü

1. Resident Alien

• Green Card sahipleri ve ABD’de 183 gün kuralını aşanlar.

• Dünya genelindeki gelirleri ABD’de vergilendirilir.

2. Non-Resident Alien

• ABD’de kısa süreli kalan yabancılar.

• Sadece ABD kaynaklı gelirleri vergilendirilir.

3. Substantial Presence Test

• 3 yıl üzerinden gün hesabı yapılır.

• 183 gün eşiği geçilirse kişi vergi mukimi sayılır.

---

III. Yabancı Yatırımcıların Vergi Yükümlülükleri

1. Gayrimenkul Yatırımları

• Kira gelirleri: IRS’e beyan edilmelidir.

• Satış kazançları: Capital gains tax uygulanır.

• FIRPTA: Yabancıların satışında %15 stopaj kesilir.

2. Şirket Kurma ve İşletme

• LLC: Gelir doğrudan ortaklara aktarılır (pass-through).

• C-Corp: Çifte vergilendirme (şirket + hissedar).

• S-Corp: Yabancılar için uygun değil.

3. Sermaye Kazançları

• Borsa, tahvil, fon gelirleri.

• Temettüler üzerinden %30’a kadar stopaj.

4. EB-5 ve E-2 Yatırımcıları

• EB-5 yatırımcıları ABD’de iş kurdukları için kurumlar vergisine tabidir.

• E-2 yatırımcıları, yatırımlarından elde ettikleri gelir üzerinden vergilendirilir.

---

IV. IRS Düzenlemeleri ve Beyan Zorunlulukları

1. Vergi Beyannameleri

• Form 1040NR: Non-resident beyanı.

• Form 1120-F: Yabancı şirketler için.

• Form 5472: Yabancı ortaklı şirket raporlaması.

2. Offshore Hesap Bildirimi

• FBAR (Foreign Bank Account Report).

• FATCA (Foreign Account Tax Compliance Act).

3. Yaptırımlar

• Yanlış beyan → para cezaları (10.000 USD’den başlayan).

• Vergi kaçakçılığı → hapis cezası.

---

V. Çifte Vergilendirme Sorunu ve Türkiye-ABD Anlaşması

1. Çifte Vergilendirme Riski

• Hem Türkiye hem ABD aynı geliri vergilendirebilir.

• Bu durum yatırımcılar için büyük yük doğurur.

2. Türkiye-ABD Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması

• 1996 yılında yürürlüğe girmiştir.

• Temettü, faiz, telif gelirlerinde vergi oranlarını düşürür.

• Vergi kredisi yöntemi uygulanır.

---

VI. Yatırım Türlerine Göre Vergi Yükümlülükleri

1. Gayrimenkul

• Kira gelirlerinde federal + eyalet vergisi.

• Satışta capital gains tax.

• FIRPTA stopajı.

2. Şirketler

• LLC → esnek ama yabancı için riskli.

• C-Corp → yatırımcı dostu, ancak çifte vergilendirme var.

3. Yatırım Fonları

• Hedge fon ve private equity yatırımları → özel vergi kuralları.

---

VII. Türk Yatırımcıların Sık Yaptığı Hatalar

• “ABD’de ev alırsam vergi ödemezsin” sanısı.

• LLC kurup IRS’e bildirim yapmamak.

• Türkiye’deki gelirleri ABD’de beyan etmemek.

• Çifte vergilendirme anlaşmasını dikkate almamak.

---

VIII. Stratejik Çözümler

• Doğru şirket türü seçimi (LLC vs C-Corp).

• Çifte vergilendirme anlaşmasından yararlanmak.

• IRS uyumlu iş planı hazırlamak.

• ABD ve Türkiye’de aynı anda vergi danışmanıyla çalışmak.

---

IX. Örnek Senaryolar

• Senaryo 1: Miami’de ev alıp kiraya veren Türk yatırımcı → kira gelirini IRS’e beyan etmezse ceza alır.

• Senaryo 2: Delaware’de C-Corp kuran Türk işadamı → hem kurum hem hissedar vergisi öder.

• Senaryo 3: EB-5 yatırımıyla oturum alan yatırımcı → istihdam yaratmazsa hem Green Card hem vergi avantajını kaybeder.

---

X. Sık Sorulan Sorular

• ABD’de ev alırsam vergi öder miyim? Evet.

• ABD’de şirket kurmak bana vergi avantajı sağlar mı? Şirket türüne bağlı.

• Türkiye’deki gelirim ABD’de vergilendirilir mi? Eğer vergi mukimiyseniz evet.

• IRS cezaları ağır mı? Evet, hapis ve para cezası var.

---

Sonuç

ABD’de yatırım yapmak isteyen Türk vatandaşları için vergi hukuku sürecin en kritik boyutudur. Vergi planlaması yapılmadan girilen yatırımlar, ciddi mali kayıplara yol açabilir.

Profesyonel destek ile:

• Doğru vergi statüsü belirlenir,

• Çifte vergilendirme önlenir,

• IRS ile uyum sağlanır,

• Yatırımın hukuki güvenliği sağlanır.