ABD Vatandaşlık ve Göçmenlik Hizmetleri (USCIS) Nedir, Ne İş Yapar?

Giriş

Amerika Birleşik Devletleri, dünyanın en çok göçmen alan ülkelerinden biridir. Yıllık yüzbinlerce kişi Amerika’da yaşamak, çalışmak, eğitim almak veya kalıcı olarak yerleşmek için çeşitli vize ve oturma izni başvurularında bulunmaktadır. Bu başvuruların ve Amerika’daki göçmenlik sisteminin merkezi kurumu ise ABD Vatandaşlık ve Göçmenlik Hizmetleri (United States Citizenship and Immigration Services – USCIS)’tir. USCIS, Amerikan göçmenlik sisteminin temel taşlarından biridir ve her yıl milyonlarca başvurunun incelenmesi, değerlendirilmesi ve sonuçlandırılmasından sorumludur. Peki, USCIS tam olarak nedir, hangi görevleri üstlenir, ABD’ye göç etmek veya ABD vatandaşı olmak isteyen kişiler için neden kritik bir kurumdur? Bu makalede USCIS’in kuruluşu, işlevleri, başvuru süreçlerindeki rolü, yasal dayanakları ve pratikteki güncel uygulamaları ayrıntılı biçimde ele alınacaktır.

---

1. USCIS’in Tarihçesi ve Kurumsal Yapısı

1.1. Kuruluş ve Tarihsel Arka Plan

USCIS, 2002 yılında İç Güvenlik Bakanlığı (Department of Homeland Security – DHS) bünyesinde kurulmuş bir federal ajanstır. Bundan önce, ABD’de göçmenlik ve vatandaşlık işlemleri Göçmenlik ve Vatandaşlık Servisi (INS) adı altında yürütülmekteydi. Ancak 11 Eylül 2001 terör saldırılarının ardından ABD, iç güvenlik ve sınır güvenliği konularında kapsamlı bir reform sürecine girdi. Bunun sonucunda, INS’in görevleri üç ayrı kuruma ayrıldı:

• USCIS (Citizenship and Immigration Services) – Göçmenlik ve vatandaşlık işlemleri

• CBP (Customs and Border Protection) – Gümrük ve sınır güvenliği

• ICE (Immigration and Customs Enforcement) – Göçmenlik uygulama ve denetimleri

Bu yapı sayesinde hem başvuruların yönetimi hem de uygulama ve denetim alanları net şekilde ayrıştırılmış oldu.

1.2. Kurumsal Organizasyon ve Merkezi

USCIS’in genel merkezi Washington DC’dedir. Ayrıca ABD genelinde ve yurt dışında yüzlerce bölge ofisi, başvuru merkezi (Application Support Center – ASC) ve irtibat ofisi ile hizmet verir. Kurumun başında USCIS Direktörü yer alır ve bu pozisyon ABD Başkanı tarafından atanır.

---

2. USCIS’in Temel Görev ve Yetkileri

USCIS’in yasal görevleri, Immigration and Nationality Act (INA) ve diğer federal yasalardan kaynaklanır. Kurumun ana işlevleri şu başlıklar altında toplanabilir:

2.1. Göçmenlik Başvurularının Değerlendirilmesi

USCIS, ABD’ye göç etmek isteyen yabancıların yaptığı başvuruları kabul eder, inceler ve sonuçlandırır. Başlıca başvuru türleri:

• Daimi oturma izni (Green Card) başvuruları

• Aile birleşimi başvuruları

• İstihdam temelli göçmenlik başvuruları

• Mülteci ve sığınmacı başvuruları

• Çeşitlilik Vizesi (Green Card Lottery) süreçleri

Her yıl milyonlarca başvuru dosyası USCIS tarafından teknik ve hukuki açıdan titizlikle değerlendirilir.

2.2. ABD Vatandaşlığına Geçiş Süreçleri

ABD vatandaşı olmak isteyenler için de başvuru ve sınav süreçleri yine USCIS’in sorumluluğundadır:

• Naturalization başvuruları (Form N-400)

• ABD vatandaşı çocukların tescili (Form N-600)

• Vatandaşlık testleri ve mülakatları

• Yemin törenleri

Vatandaşlık işlemlerinin tamamı yasal uygunluk, ikamet şartları, dil ve ABD tarihi bilgisi gibi kriterlere göre kurumca yürütülür.

2.3. İzin ve Sertifikasyon İşlemleri

• Çalışma izinleri (Employment Authorization Document – EAD)

• Seyahat belgeleri (Advance Parole)

• Yeşil Kart yenileme ve değiştirme işlemleri

• Statü değişikliği ve uzatma başvuruları

2.4. Mülteci ve Sığınmacı Programları

USCIS, ABD’ye kabul edilecek mülteci ve sığınmacıların ön incelemelerini yapar, uygunluklarını değerlendirir ve yerleşim süreçlerini yönetir. Mülteci kamplarında yapılan mülakatlar, biyometrik veri alınması ve güvenlik kontrolleri bu kapsamda yürütülür.

2.5. Göçmenlik Desteği ve Bilgilendirme

USCIS, hem başvuru sahiplerine hem de göçmenlerle çalışan avukat ve danışmanlara yönelik geniş kapsamlı bilgilendirme ve eğitim faaliyetleri düzenler. Resmi web sitesinde başvuru rehberleri, güncel mevzuat, sıklıkla sorulan sorular ve çevrim içi başvuru imkânları sunar.

---

3. USCIS Başvuru Süreçleri ve Prosedürler

USCIS başvurularında izlenen tipik adımlar şunlardır:

3.1. Başvuru Formlarının Doldurulması

Her başvuru türü için farklı formlar mevcuttur (ör. I-130, I-485, N-400, I-765 vb.). Başvurular, çevrim içi olarak USCIS’in resmi internet sitesinden veya fiziki olarak posta yoluyla yapılabilir.

3.2. Ücretlerin Ödenmesi

USCIS başvuruları için belirli bir başvuru ücreti ödenir. Bazı başvurularda (mülteci ve düşük gelirli başvurular gibi) ücret muafiyeti sağlanabilir.

3.3. Biyometrik Veri ve Mülakat

Başvuru sahiplerinden parmak izi, fotoğraf ve imza alınır (biometric appointment). Gerekirse mülakat randevusu verilir ve başvuru sahibiyle yüz yüze görüşülür.

3.4. Karar ve İtiraz Yolları

USCIS, başvuruyu değerlendirip onay, ek belge talebi (Request for Evidence – RFE) veya ret kararı verebilir. Reddedilen başvurular için idari itiraz (appeal) ya da yeniden değerlendirme imkânı vardır.

3.5. Sonuçlandırma ve Belge Teslimi

Onaylanan başvurularda başvuru sahibine Green Card, vatandaşlık belgesi, çalışma izni gibi belgeler gönderilir.

---

4. USCIS’in Güncel Dijitalleşme ve Reform Çalışmaları

USCIS son yıllarda dijital dönüşüme hız vermiştir. Online başvuru sistemleri (myUSCIS), başvuru takip portalları, elektronik bildirimler ve güncel durum sorgulama araçları başvuru sahiplerinin işlemlerini kolaylaştırmaktadır. Ayrıca süreç şeffaflığı, başvuru sürelerinin kısaltılması ve güvenlik önlemlerinin artırılması öncelikler arasındadır.

---

5. USCIS’in Kararlarının Hukuki Niteliği ve Yargı Denetimi

USCIS kararları, idari karar niteliğindedir. Kurumun verdiği ret veya iptal kararları federal idare mahkemelerinde yargı denetimine tabidir. Ayrıca başvuruların değerlendirilmesinde yasal mevzuat, federal yönetmelikler ve Yargıtay (Supreme Court) kararları bağlayıcıdır.

Örneğin; başvuru sahibinin yanlış beyanda bulunması, sahtecilik yapması veya kamu düzenini tehdit eden fiillerde bulunması durumunda USCIS’in ret kararı ve sınır dışı süreci hızlı şekilde işletilebilir.

---

6. Pratikte USCIS ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

USCIS Başvuruları Ne Kadar Sürer?

Başvuru türüne, başvurunun yapıldığı eyalete ve döneme göre değişir. Vatandaşlık başvuruları genellikle 8-14 ay arası, Green Card başvuruları ise 1-3 yıl arasında sonuçlanabilir.

USCIS Kararları Nereden Takip Edilir?

Her başvuruya özel bir “case number” atanır. Başvuru sahipleri, bu numarayla başvurularının durumunu sorgulayabilirler.

Red veya RFE Geldiğinde Ne Yapılır?

RFE (Request for Evidence), ek belge istenmesi anlamına gelir. Süre içinde eksik belgeler tamamlanıp tekrar gönderilmelidir. Ret kararı halinde ise, önce kurum içi itiraz, gerekirse federal mahkemede dava açma yolu vardır.

USCIS ile Doğrudan Görüşmek Mümkün mü?

Genellikle tüm işlemler online veya posta ile yürütülür. Ancak randevu alınarak ofis ziyaretleri, mülakatlar ve biyometrik veri işlemleri için şahsen gidilebilir.

---

7. Yargı Kararları ve Uygulamadaki Önemi

ABD federal mahkemeleri, USCIS’in uygulamalarında özellikle eşitlik, ayrımcılığın önlenmesi, anayasal hakların korunması ve adil yargılanma ilkelerini ön planda tutar. Vize reddi, vatandaşlık iptali gibi işlemler mahkemelerde denetlenebilir. Bu nedenle USCIS kararları her zaman yargı denetimine açıktır ve başvuru sahipleri için hukuki koruma mekanizması mevcuttur.

---

Sonuç

ABD Vatandaşlık ve Göçmenlik Hizmetleri (USCIS), Amerika’daki göçmenlik ve vatandaşlık işlemlerinin en önemli kurumudur. Kurum, her yıl milyonlarca başvuruyu titizlikle inceler, toplumsal güvenliği gözetir ve hukukun üstünlüğü ilkesiyle hareket eder. ABD’ye göç etmek veya vatandaşlık almak isteyen herkesin, USCIS’in işleyişi, başvuru prosedürleri ve yasal yükümlülükleri konusunda detaylı bilgi sahibi olması büyük önem taşır. Doğru ve eksiksiz yapılan başvurular, uzman danışmanlık ve süreç takibi, ABD’deki yaşam ve kariyer hedeflerine ulaşmada en büyük anahtardır.