ABD Öğrenci Vizesinden Çalışma Vizesine Geçiş Mümkün mü?

GİRİŞ

ABD, dünyanın dört bir yanından gelen öğrenciler için yükseköğretim ve araştırmada önde gelen ülkelerden biridir. Her yıl binlerce uluslararası öğrenci, F-1 öğrenci vizesi ile Amerika’daki üniversite ve dil okullarında eğitim görmekte ve bir kısmı mezuniyet sonrasında ülkede çalışmaya devam etmek istemektedir.
Bu noktada en sık sorulan sorulardan biri de, öğrenci vizesinden (F-1) çalışma vizesine (H-1B, L-1, O-1 vb.) geçişin mümkün olup olmadığı, yasal sürecin nasıl işlediği ve hangi şartlarda başarıyla gerçekleşebileceğidir.
Bu makalede, ABD öğrenci vizesinden çalışma vizesine geçişin hukuki temelleri, başvuru prosedürleri, pratik ipuçları, karşılaşılan sorunlar ve Türk vatandaşlarına özel önemli detaylar ayrıntılı biçimde ele alınacaktır.

1. ABD Öğrenci Vizesi (F-1) Nedir? Haklar ve Sınırlamalar

F-1 öğrenci vizesi, ABD’de tam zamanlı eğitim almak için verilen göçmen olmayan bir vizedir.
F-1 statüsünde olanlar, esas olarak eğitim almak amacıyla ülkede bulunur ve çalışma hakları sınırlıdır:

Kampüs içi yarı zamanlı çalışma hakkı (haftada en fazla 20 saat)
OPT (Optional Practical Training) ve CPT (Curricular Practical Training) kapsamında mezuniyet öncesi/sonrası geçici çalışma
Eş ve çocuklar F-2 vizesi ile ABD’ye gelebilir ancak çalışma hakkı yoktur

F-1 ile ABD’de sürekli, tam zamanlı çalışmak veya işveren sponsorluğunda uzun vadeli istihdam mümkün değildir.
Bu nedenle, mezuniyet veya OPT sonrası uzun vadeli çalışma için statü değişikliği gerekir.

2. Çalışma Vizesine (H-1B, L-1, O-1, vb.) Geçişin Hukuki Temeli

ABD Göçmenlik Yasası’na göre, göçmen olmayan statüde bulunan bir kişinin, statü değişikliği (Change of Status – COS) yoluyla uygun koşulları sağladığında başka bir vize kategorisine geçmesi mümkündür.

A. Statü Değişikliği (Change of Status) Nedir?

Öğrenci statüsünde olanlar, ABD’den ayrılmadan statülerini uygun bir çalışma vizesine dönüştürebilir.
Başvurunun onaylanması halinde, yeni statü ABD’de iken başlar; ancak bazı durumlarda ülke dışına çıkıp ABD konsolosluğundan yeni vize almak da gerekebilir.

B. En Sık Tercih Edilen Çalışma Vizeleri

H-1B: Uzmanlık gerektiren işlerde, ABD’li işveren sponsorluğunda, genellikle üniversite diploması gerektiren pozisyonlar için.
L-1: Çok uluslu şirketlerin çalışanlarının şirket içi transferi için.
O-1: Bilim, sanat, eğitim, iş veya sporda olağanüstü yeteneğe sahip kişiler için.
E-2: Yatırımcı olarak iş kuranlar için (Türkiye vatandaşları başvurabilir).

3. F-1’den H-1B’ye Geçiş: En Yaygın Yol

A. H-1B Vizesinin Temel Şartları

ABD’de kayıtlı bir işverenden tam zamanlı iş teklifi
Pozisyonun en az lisans (bachelor’s degree) düzeyinde eğitim gerektirmesi
İşveren tarafından Labor Condition Application (LCA) alınması
Form I-129 ile USCIS’e başvuru

B. H-1B Başvurusunda Zamanlama ve OPT Kuralı

H-1B vizesi için her yıl Nisan’da açılan başvuru (lotto) sistemi vardır.
F-1 sahipleri OPT (Optional Practical Training) ile, H-1B onaylanana kadar Cap-Gap uzatmasından yararlanabilir ve vizesiz çalışma hakkı devam eder.
Başvurunun zamanlaması çok kritiktir; OPT süresi dolmadan H-1B başvurusu yapılmalı.

C. Gerekli Belgeler

Geçerli pasaport ve I-94
Diploma ve transkript (mümkünse WES gibi kurumdan denklik)
İş teklif mektubu, iş tanımı ve pozisyonun gereklilikleri
İşverenin doldurduğu LCA onay belgesi
Form I-129 ve ekleri

4. Diğer Çalışma Vizelerine Geçiş Olanakları

A. L-1 Vizesine Geçiş

Türkiye’de veya başka bir ülkede bağlı olduğu şirketin ABD ofisine transferi için mümkündür.
F-1 sonrası ABD’de bir iş deneyimi kazanıldıysa ve şirketin uluslararası yapısı varsa uygun olur.

B. O-1 Vizesine Geçiş

Bilim, sanat, iş veya sporda olağanüstü başarılar, yayınlar, ödüller veya önemli projeler kanıtlanmalı.
Akademik kariyer ve yüksek araştırma yapan öğrenciler için pratik bir opsiyon olabilir.

C. E-2 Yatırımcı Vizesine Geçiş

ABD’de şirket kurarak aktif yatırım yapmayı planlayan Türk vatandaşları için uygundur.
Yatırım miktarı net değildir, genellikle 100.000 USD ve üzeri önerilir.

5. Statü Değişikliğinde Sıkça Sorulan Sorular

F-1’den çalışma vizesine geçerken ABD’den çıkmam gerekir mi?
Çoğu durumda hayır, ancak bazen başvurunun onaylanmasının ardından yeni vize etiketi için ABD dışına çıkıp konsolosluktan başvuru yapmak gerekebilir.

F-1’den H-1B’ye geçerken işveren zorunlu mu?
Evet, H-1B ve L-1 için ABD’de kayıtlı işverenin aktif sponsorluğu şarttır. Kendi başına başvuru yapılamaz.

OPT sırasında iş bulamazsam statü kaybeder miyim?
OPT süresi içinde toplamda 90 günü aşan işsizlikte statü sona erer; çalışma izni ve F-1 durumu sona erer.

Loto sisteminde H-1B çıkmazsa ne olur?
Alternatif statülere (E-2, O-1, L-1 vb.) başvuru veya F-1 statüsünde eğitim uzatma gibi yollar izlenebilir.

Statü değişikliği onay süresi ne kadar?
USCIS yoğunluğuna bağlı olarak 2-8 ay arası sürebilir. “Premium processing” ile 15 gün içinde sonuçlanabilir.

6. Dikkat Edilmesi Gereken Hukuki ve Pratik Noktalar

Başvuru formlarında ve belgelerde eksiksiz, doğru ve tutarlı bilgi sunulmalı.
İşveren sponsorluğu, iş tanımı ve diploma uygunluğu iyi hazırlanmalı.
Statü değişikliği onaylanmadan tam zamanlı çalışmaya başlanmamalı.
ABD’de yasal statü korunmalı; F-1, OPT veya CPT süresi bitmeden başvuru yapılmalı.
Göçmenlik danışmanı veya avukattan profesyonel destek almak avantaj sağlar.

7. Yargıtay, ABD Federal ve AİHM Kararları Bağlamında

Türkiye’de Yargıtay, ABD’de öğrenim gören veya çalışan Türk vatandaşlarının sosyal hak, iş hukuku ve aile davalarında ABD’deki statüsünü dikkate alır.
ABD federal mahkemeleri, vize ve statü ihlallerinde ciddi denetim ve yaptırım uygular.
AİHM ise eğitim ve çalışma hakkı ile ayrımcılık yasağına dair genel ilkelere vurgu yapar.

8. Sonuç ve Hukuki Değerlendirme

ABD öğrenci vizesinden çalışma vizesine geçiş hukuken mümkündür; en sık tercih edilen yol F-1’den H-1B’ye geçiştir.

Statü değişikliği için işveren sponsorluğu ve uygunluk şartları titizlikle incelenmelidir.
Başvuru zamanlaması ve evrak hazırlığı büyük önem taşır.
Alternatif vize türleri (L-1, O-1, E-2) de değerlendirilebilir.
Uzun vadede Green Card ve vatandaşlık yolunun açılması için yasal statü korunmalı ve danışmanlık alınmalıdır.

ABD göçmenlik hukuku, ABD öğrenci vizesinden çalışma vizesine geçiş, ABD’de öğrenci çalışma hakları, ABD’de OPT sonrası çalışma izni, Amerika vize statü değişikliği, Amerika’da çalışma vizesi şartları, Amerika’da statü değişikliği, F-1 statüsü ve iş bulma, F-1’den H-1B’ye geçiş, H-1B başvuru süreci

Single Blog Title