ABD Öğrenci Vizesi (F-1) ile Hangi Haklar Elde Edilir?
GİRİŞ
Amerika Birleşik Devletleri, dünya çapında prestijli üniversiteleri, kaliteli eğitim sistemi ve çok kültürlü yapısıyla her yıl on binlerce yabancı öğrenciye ev sahipliği yapar. ABD’de bir eğitim kurumuna kabul edilen yabancı öğrenciler için en yaygın yasal statü F-1 öğrenci vizesidir. F-1 vizesi, sadece eğitim hakkı tanımakla kalmaz; beraberinde çalışma, sosyal hayat, seyahat ve bazı hukuki korumalar gibi birçok avantaj sunar. Ancak bu haklar, belirli kurallar ve sınırlandırmalarla çevrilidir.
Bu makalede, F-1 vizesinin sunduğu haklar, yükümlülükler, başlıca avantajlar ve uygulamadaki kritik noktalar detaylı biçimde incelenecektir.
1. F-1 Öğrenci Vizesi Nedir?
F-1 vizesi, ABD’de tam zamanlı eğitim almak isteyen yabancı öğrencilere verilen göçmen olmayan (non-immigrant) bir vize türüdür.
-
Yasal dayanak: Immigration and Nationality Act (INA) §101(a)(15)(F)
-
Başvuru sahibi, ABD’de bir okul, kolej, üniversite veya dil kursunda tam zamanlı programa kabul edilmiş olmalıdır.
-
Okulun ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza (ICE) tarafından SEVP (Student and Exchange Visitor Program) onaylı olması gerekir.
2. F-1 Vizesinin Temel Hakları
A. Eğitim Hakkı
-
F-1 sahipleri, başvuruda belirttikleri okul ve programda tam zamanlı öğrenci olarak eğitim alma hakkına sahiptir.
-
Program boyunca ABD’de yasal olarak ikamet edilir.
B. Kampüs İçinde Çalışma Hakkı
-
F-1 vizesi sahipleri, eğitimlerinin ilk yılından itibaren kampüs içinde haftada en fazla 20 saat çalışabilirler.
-
Okul tatillerinde tam zamanlı kampüs içi çalışma mümkündür.
-
Çalışmalar genellikle kütüphane, laboratuvar, kafeterya veya ofislerde olur.
C. Kampüs Dışı Çalışma ve Staj (OPT & CPT)
-
CPT (Curricular Practical Training): Eğitimin bir parçası olan, okulun onayladığı kampüs dışı staj/iş imkanıdır. Programa dahil edilirse, eğitim devam ederken CPT ile kampüs dışında çalışılabilir.
-
OPT (Optional Practical Training): Mezuniyet öncesi veya sonrası alınabilen, doğrudan eğitimle ilgili bir alanda tam zamanlı veya yarı zamanlı çalışma iznidir.
-
Standart OPT süresi 12 aydır.
-
STEM (bilim, teknoloji, mühendislik, matematik) mezunları için 24 ay ek uzatma imkanı vardır.
-
-
Her iki programda da USCIS’ten çalışma izni (EAD) alınması gerekir.
D. Sosyal ve Kültürel Haklar
-
ABD’de yasal olarak konaklama, sosyal aktivitelere katılma, gönüllü çalışma ve öğrenci kulüplerinde yer alma hakkı vardır.
-
Sürücü ehliyeti almak, banka hesabı açmak, telefon hattı almak gibi işlemler yapılabilir.
E. Seyahat Hakkı
-
F-1 vizesi süresince, SEVIS kaydı ve I-20 formu güncelse, ABD dışına çıkıp tekrar giriş yapılabilir.
-
Uzun süreli seyahatlerde okulun uluslararası öğrenci danışmanından izin alınmalıdır.
F. Aile Üyelerinin (F-2) ABD’ye Gelme Hakkı
-
F-1 vizesi sahibinin eşi ve 21 yaş altındaki bekar çocukları, F-2 vizesi ile ABD’ye gelebilir.
-
F-2 eşleri ABD’de çalışamaz, ancak çoğu zaman kısa süreli kurslara katılabilirler; çocuklar ise okula gidebilir.
3. F-1 Vizesinin Getirdiği Yükümlülükler ve Sınırlamalar
-
Tam Zamanlı Öğrenci Olma Zorunluluğu: Öğrenci, akademik yıl boyunca tam zamanlı kayıtlı olmalı ve yeterli ders yükünü taşımak zorunda.
-
Adres ve Statü Güncelleme: Adres değişikliği ve statü güncellemeleri 10 gün içinde SEVIS sistemine bildirilmelidir.
-
Çalışma Sınırları: Kampüs dışı çalışmaya izinsiz başlamak ciddi vize ihlali sayılır.
-
Mezuniyet veya Okuldan Ayrılma: Eğitim tamamlanırsa veya bırakılırsa, genellikle 60 gün içinde ABD’den çıkış yapılmalı veya statü değişikliği başvurusu yapılmalıdır.
-
Vize İhlalleri: Kurallara uyulmadığı takdirde vize statüsü kaybedilir ve sınır dışı edilme riski doğar.
4. Uygulamada Sıkça Sorulan Sorular
F-1 vizesiyle Green Card alınabilir mi?
F-1 doğrudan Green Card sağlamaz; ancak OPT sonrası işveren sponsorluğu veya başka vize türüne geçiş (örn. H-1B) ile süreç başlatılabilir.
Kampüs dışında çalışmak için ne gerekir?
CPT veya OPT programları ve okulun/onaylı işverenin desteği ile USCIS’ten izin almak gerekir.
F-2 ile ABD’ye gelen eş veya çocuklar çalışabilir mi?
F-2 vizesi sahipleri ABD’de çalışamaz, sadece çocuklar okula devam edebilir.
F-1 süresi bitince hemen ülkeyi terk etmek mi gerekir?
Eğitim bitince 60 günlük “grace period” (ek süre) vardır. Bu sürede ülkeden çıkış yapılabilir, başka bir okula transfer olunabilir veya vize statüsü değişikliği başvurusu yapılabilir.
Vize uzatması nasıl olur?
Program uzarsa, okuldan yeni I-20 alınmalı ve USCIS’ten uzatma başvurusu yapılmalıdır.
5. Türk Vatandaşları İçin Pratik Bilgiler ve Hukuki Tavsiyeler
-
F-1 vizesine başvuru aşamasında, okuldan resmi kabul mektubu ve I-20 formu alınmalıdır.
-
Konsolosluk görüşmesine tüm belgeler eksiksiz ve güncel götürülmelidir.
-
ABD’deki adres, iletişim ve okul değişiklikleri SEVIS’e bildirilmelidir.
-
Hukuki ve idari süreçlerde sorun yaşanmaması için okulun uluslararası öğrenci danışmanından ve gerektiğinde göçmenlik hukuku uzmanından destek alınmalıdır.
6. Yargıtay, ABD Federal ve AİHM Kararları Bağlamında
Türkiye’de Yargıtay, ABD’ye eğitim için giden öğrencilerin aile hukuku, nafaka, mal paylaşımı ve vesayet davalarında ABD öğrenci statüsünü dikkate alır.
ABD federal mahkemeleri ve Göçmenlik Mahkemeleri F-1 statüsünde vize ihlali, çalışma hakkı ve sınır dışı kararlarında hukuki standartları uygular.
AİHM kararları, eğitim hakkı, aile birliği ve ayrımcılığa karşı koruma vurgusu taşır.
Sonuç ve Hukuki Değerlendirme
F-1 öğrenci vizesi, ABD’de eğitim almanın yanı sıra belirli çalışma ve sosyal haklar da sunar. Ancak bu hakların sınırları net çizilmiştir.
-
Vizeyle gelen yükümlülüklere ve statü kurallarına titizlikle uyulmalı
-
Tüm resmi değişiklikler ve izinler zamanında alınmalı
-
Gerekirse profesyonel danışmanlık ve hukuki destekten faydalanılmalı
Aksi takdirde, eğitim ve oturma hakkı riske girebilir.
About Post Author
