ABD İltica Başvurusu Reddedilirse Ne Yapılabilir?
GİRİŞ
Amerika Birleşik Devletleri (ABD), uluslararası koruma ihtiyacı duyan, zulüm veya ciddi hak ihlali riskiyle karşı karşıya kalan bireyler için iltica ve sığınma sistemi sunan ülkelerden biridir. Ancak her başvuru olumlu sonuçlanmaz; her yıl on binlerce başvuru sahibi, farklı hukuki gerekçelerle olumsuz yanıt alabilmekte, hatta sınır dışı edilme tehdidiyle karşılaşmaktadır.
Bu makalede, ABD’de iltica başvurusunun reddedilmesi halinde başvuru sahibinin hukuki hakları, başvurulabilecek yollar, uygulamada süreçler ve dikkat edilmesi gereken kritik noktalar ayrıntılı olarak ele alınacaktır.
1. ABD’de İltica Başvurusu Nasıl Reddedilir?
ABD’de iltica başvurusu, iki ana mekanizmayla reddedilebilir:
-
Affirmative Asylum: Başvuru sahibi, ABD’ye girdikten sonra kendi isteğiyle (affirmative) USCIS’e iltica başvurusu yapar.
Başvuru kabul edilmezse, dosya Göçmenlik Mahkemesi’ne (Immigration Court) gönderilir ve sınır dışı (removal) süreci başlar. -
Defensive Asylum: Başvuru sahibi zaten sınır dışı edilme (deportation/removal) prosedürü içindeyken veya sınırda başvuru yapmıştır.
Burada, mahkeme iltica talebini inceler ve reddederse doğrudan sınır dışı kararı verebilir.
Başvurunun reddedilme sebepleri, inandırıcı kanıt ve beyan eksikliği, başvuruda gecikme, zulüm kriterlerinin karşılanmaması, geçmişte ciddi suçlar veya ABD için tehlike oluşturmak gibi gerekçeler olabilir.
2. İltica Başvurusu Reddi Sonrası Yapılabilecekler
A. Göçmenlik Mahkemesinde İtiraz (Appeal to Board of Immigration Appeals – BIA)
-
Göçmenlik hakimi iltica başvurusunu reddettiyse, başvuru sahibi veya avukatı, kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde Göçmenlik Temyiz Kurulu’na (BIA) itiraz edebilir.
-
BIA’ya başvuru yazılı ve detaylı gerekçelerle yapılmalıdır.
-
Yeni delil veya hukuki argümanlar, önceki kararın hatalı olduğu iddiasıyla sunulabilir.
-
BIA, kararı onaylarsa veya bozarsa, başvuru sahibi federal mahkemeye (Circuit Court) başvurabilir.
B. Federal Temyiz (Petition for Review – Circuit Court of Appeals)
-
BIA da başvuruyu reddederse, karara karşı 30 gün içinde ilgili federal bölge temyiz mahkemesine (Circuit Court) başvurulabilir.
-
Federal temyiz süreci karmaşık ve yüksek düzeyde hukuki bilgi gerektirir.
-
Temyizde, mahkemenin hukuka aykırı karar verdiği, delil ve süreç hatası yapıldığı ileri sürülebilir.
-
Bu aşamada, sınır dışı işlemi genellikle “stay of removal” (sınır dışı durdurma) talebiyle askıya alınabilir.
C. Yeniden Açma veya Yeniden Gözden Geçirme (Motion to Reopen / Motion to Reconsider)
-
Dosyanın kapatılması veya reddi sonrası Motion to Reopen (yeniden açma) veya Motion to Reconsider (yeniden gözden geçirme) başvuruları yapılabilir.
-
“Motion to Reopen”, yeni ortaya çıkan kanıt veya değişen koşullar varsa dosyanın yeniden değerlendirilmesi için başvurudur.
-
“Motion to Reconsider”, hukuki hata, yanlış uygulama veya yanlış değerlendirme iddiasına dayanır.
-
Bu başvurular da genellikle 30 gün içinde yapılmalıdır ve yeni, ciddi delil gerektirir.
D. Diğer Koruma Başvuruları ve Alternatif Statüler
-
Withholding of Removal: ABD’den sınır dışı edilme halinde hayati tehlike veya ciddi zarar riski varsa, başvuru sahibi bu korumadan yararlanabilir.
-
CAT (Convention Against Torture) Protection: İşkenceye maruz kalma riski bulunan ülkelerde, CAT kapsamında ek koruma mümkündür.
-
Bu statüler sığınma hakkı kadar geniş değildir ancak sınır dışı edilmeyi engeller.
3. Sınır Dışı (Removal) Sürecinde Dikkat Edilecekler
-
İltica reddinden sonra sınır dışı kararı tebliğ edilirse, “stay of removal” (geçici durdurma) başvurusu yapılabilir.
-
ABD’de hukuki temsil (avukat) hakkı vardır; mali durumu uygun olmayanlar için bazı göçmenlik klinikleri ve sivil toplum kuruluşları ücretsiz hukuki yardım sağlar.
-
Sınır dışı işlemleri sırasında, ülkede kalmaya hak tanıyan yeni bir gerekçe, evlilik, aile üyeleri veya ciddi sağlık sorunu oluşursa, başvurular yeniden incelenebilir.
4. İltica Reddedildikten Sonra Yeniden Başvuru Mümkün mü?
-
ABD’de “farklı gerekçeler ve yeni gelişen koşullar” ortaya çıkarsa, daha önce reddedilen başvuru yeniden açılabilir.
-
Yalnızca önceki başvuruya yeni, ciddi ve inandırıcı delil veya hayati değişiklik eklenirse yeniden inceleme yapılır.
-
Eski gerekçelerle, benzer beyanlarla yeniden başvuru yapılırsa, dosya otomatik olarak reddedilir ve başvuru hakkı kaybedilebilir.
5. Sıkça Sorulan Sorular ve Pratik Bilgiler
İltica reddi sonrası ABD’de kalmaya devam edilebilir mi?
Başvuru tamamen kesinleşip sınır dışı işlemi uygulanana kadar, başvurular ve itirazlar sırasında ABD’de kalınabilir.
Avukatsız süreç yönetilebilir mi?
Yasal olarak mümkündür ancak hem temyiz hem yeniden başvuru aşamaları çok teknik ve karmaşıktır; profesyonel hukuki destek alınmalıdır.
Yeniden açma başvurusu için hangi belgeler gerekir?
Yeni delil, mahkeme kararları, ülke koşullarında güncel değişiklik, tehdit veya zulüm kanıtları, sağlık veya ailevi durum belgeleri gereklidir.
Reddin ardından başka vizeye geçiş yapılabilir mi?
Sınır dışı işlemleri tamamlanmadan ve statü kaybı olmadan önce, başka bir vizeye (ör. evlilik, yatırım) başvuru teorik olarak mümkündür; uygulamada çok zordur.
Sınır dışı edilen biri tekrar ABD’ye başvurabilir mi?
Sınır dışı edilenlere genellikle 5-10 yıl veya ömür boyu giriş yasağı gelir. Ancak bazı insani, ailevi veya af (waiver) durumlarında istisna mümkündür.
6. Yargıtay, ABD Federal ve AİHM Kararları Bağlamında
Türkiye’de Yargıtay, ABD’de iltica başvurusu reddedilenlerin malvarlığı, aile, çocuk velayeti gibi davalarında bu statüyü dikkate alır.
ABD federal mahkemeleri, sığınma başvurularında yargılama hakkı, delil değerlendirmesi, adil süreç ve yeni kanıtların sunulmasına ilişkin geniş içtihatlara sahiptir.
AİHM, geri göndermeme (non-refoulement) ve işkence yasağı, adil yargılanma hakkı gibi uluslararası koruma ilkelerini ön plana çıkarır.
7. Sonuç ve Hukuki Değerlendirme
ABD’de iltica başvurusu reddedilenlerin önünde hâlâ çok sayıda hukuki yol bulunur:
-
Göçmenlik Mahkemesi ve Temyiz Kurulu’na itiraz, federal mahkemede temyiz, dosyanın yeniden açılması ve CAT koruması gibi seçenekler iyi değerlendirilmelidir.
-
Her aşamada yeni ve ciddi delil sunulması, sürecin titiz yönetilmesi ve profesyonel destek alınması başarı şansını artırır.
-
Sınır dışı tehdidi karşısında hakların korunması, zamanında başvuru ve hukuki bilgilendirme ile mümkündür.
Hukuk Fakültesi Öğrencisi Gamze Akbulut
About Post Author
