ABD Çalışma Vizesi Sahiplerinin Sıkça Yaptığı Hatalar Nelerdir?
GİRİŞ
ABD, yüksek yaşam standartları, gelişmiş iş piyasası ve kariyer olanakları ile uluslararası çalışanlar için en cazip ülkelerden biri olma özelliğini korumaktadır. Her yıl on binlerce yabancı, H-1B, L-1, E-2, O-1 gibi çeşitli çalışma vizeleriyle Amerika Birleşik Devletleri’nde çalışmak için başvuru yapmakta ve bu vizeler aracılığıyla ABD’ye giriş yapmaktadır. Ancak ABD’de çalışma vizesi ile bulunan kişilerin, hem göçmenlik mevzuatı hem de iş hukuku açısından ciddi yükümlülükleri ve uyulması gereken kuralları vardır.
Bu makalede, ABD çalışma vizesi sahiplerinin en sık yaptığı hatalar, bu hataların doğurduğu hukuki sonuçlar, statü kaybı ve sınır dışı riskleri ile bu tür hatalardan nasıl kaçınılması gerektiği detaylı biçimde ele alınacaktır.
1. Çalışma Vizesi Türünün Yanlış Seçilmesi veya Hatalı Başvuru
ABD’de farklı birçok çalışma vizesi türü bulunmaktadır. H-1B, genellikle üniversite mezunu uzmanlık gerektiren pozisyonlar için; L-1, şirket içi transferler için; E-2, yatırımcılar için; O-1 ise olağanüstü yetenek gerektiren işler için düzenlenmiştir.
Yanlış vize türüne başvurmak, ya da işverenin başvuruda eksik veya yanlış belge sunması, vize reddine ya da ABD’ye girişte sorun yaşanmasına yol açabilir. Özellikle işverenin pozisyon tanımı, iş tanımı ve adayın nitelikleri tam uymazsa vize başvurusu doğrudan reddedilebilir veya sonradan iptal edilebilir.
2. Çalışma Vizesi Statüsünün ve Süresinin Takip Edilmemesi
ABD’de verilen çalışma vizeleri belirli bir süre için geçerlidir ve bu sürenin dolması halinde yasal statü de sona erer. Birçok çalışan, vize süresinin bitiş tarihini, uzatma başvurusunu ya da “grace period” (yasal kalış süresi) gibi detayları takip etmeyerek statü kaybı yaşamaktadır.
Süresi bitmiş vizeyle ABD’de kalmaya devam etmek, gelecekte vize başvurularında olumsuz değerlendirilir ve sınır dışı işlemlerinin başlamasına sebep olabilir. Ayrıca, adres değişikliği, iş değişikliği ya da pozisyon değişikliği durumlarında ilgili kurumlara (USCIS) zamanında bildirim yapılmaması da sıkça yapılan hatalardandır.
3. Vizeyle Tanımlanan İş ve İşverenden Farklı Bir Yerde veya Pozisyonda Çalışmak
H-1B, L-1 ve benzeri vizeler genellikle belli bir işverene ve pozisyona özel olarak düzenlenir. Vize sahibi, bu vizeyle yalnızca başvuruda belirtilen işverenin işinde ve iş tanımında çalışabilir. İş değişikliği, freelance çalışma, kendi işini kurma veya iş tanımı dışında bir pozisyonda çalışma gibi durumlar yasal statüyü ağır biçimde ihlal eder.
Vize ile belirlenen işverenden ayrıldıktan sonra yeni bir işverenle çalışabilmek için yeni bir başvuru (transfer işlemi) yapılmalıdır. Aksi halde kişi “out of status” olur ve ciddi sınır dışı riskiyle karşılaşır.
4. Uzatma Başvurusu Yapmadan ABD’de Kalmaya Devam Etmek
Çalışma vizesi sona erdiği halde uzatma ya da statü değişikliği için başvuru yapılmazsa, kişinin ABD’deki yasal kalış hakkı da sona erer. H-1B ve L-1 vizelerinde belirli bir süreli “grace period” olsa da (genellikle 60 gün), bu sürenin sonunda herhangi bir statü alınmazsa, kişinin ABD’de kalması yasadışıdır.
Bu tür durumlarda ABD’den çıkışta “unlawful presence” (yasa dışı kalış) süresi başlar ve bazı durumlarda yeniden giriş yasağı gündeme gelir.
5. Vizeye Bağlı Hakların Aşılması veya Yanlış Kullanılması
ABD çalışma vizeleri belirli haklar verir; ancak bazı önemli sınırlamalar da içerir. Örneğin, vize sahibi dışında eş ve çocukların çalışabilmesi için ek çalışma izni (EAD) alınması gerekir. Ana başvuru sahibi dışında aile bireylerinin izinsiz çalışması yasadışıdır ve tüm aile statüsünü riske atar.
Ayrıca vize sahibinin, ABD dışına uzun süre çıkması (6 ay veya 1 yıl üzeri) durumunda statü kaybı yaşanabilir. Bazı vizelerde iş değişikliği için başvuru yapılmadan yeni işte çalışmak da benzer şekilde yasa dışı kabul edilir.
6. Vergi, Sosyal Güvenlik ve Resmi Bildirim Yükümlülüklerine Uymamak
ABD’de çalışan herkesin IRS’e gelir beyanı yapması ve federal, eyalet vergilerini zamanında ödemesi zorunludur. Vergi beyanı yapmamak, “under the table” (kayıt dışı) çalışmak veya sosyal güvenlik numarası (SSN) olmadan iş yapmak, ağır mali ve hukuki yaptırımlara yol açar.
Sosyal güvenlik ve vergi yükümlülüklerini ihlal etmek, çalışma izninin iptal edilmesi, para cezaları ve ileride vatandaşlık veya Green Card başvurularında ciddi sorunlar doğurur.
7. Aile Bireylerinin Statüsü ve Haklarını Takip Etmemek
Çalışma vizesiyle ABD’ye gelen kişinin eşi ve çocukları (dependent) için ayrı statü alınması gerekir ve bu statüler ana başvuru sahibinin vizesine bağlıdır. Eşin çalışma izni genellikle EAD’ye tabidir ve çocuklar 21 yaşına kadar dependent statüde kalabilir.
Çocuğun yaşı dolunca yeni statüye geçiş yapılmazsa ya da aile bireyleri için uzatma veya statü değişikliği başvurusu atlanırsa, tüm aile risk altına girer.
8. Göçmenlik ve İş Hukuku Kurallarındaki Değişiklikleri Takip Etmemek
ABD’de göçmenlik ve iş hukuku sürekli güncellenmektedir. Yeni yasa değişiklikleri, başkanlık kararnameleri, mahkeme kararları ve uygulama farklılıkları vize sahiplerini doğrudan etkileyebilir.
Güncel gelişmeleri ve uygulamaları takip etmemek, eski mevzuata göre hareket etmek veya yanlış bilgiyle işlem yapmak, ciddi hak kaybına ve statü ihlaline yol açabilir.
9. Yanlış veya Eksik Beyan, Sahtecilik ve Eksik Belgeler
Başvuru sırasında ya da sonrasında eksik, yanlış beyan veya sahte evrak sunmak, ABD göçmenlik hukukunda federal suçtur. Sahtecilik tespit edilirse, statü derhal iptal edilir, sınır dışı süreci başlatılır ve gelecekte ABD’ye giriş yasağı uygulanır.
Her türlü bilgi ve belge, eksiksiz ve doğru şekilde sunulmalı; başvurularda şeffaflık ve dürüstlük esas alınmalıdır.
10. İşten Ayrılma veya İşveren Değişikliğinde USCIS’e Bildirim Yapmamak
ABD’deki birçok çalışma vizesinde, işten ayrılma veya işveren değişikliğinde USCIS’e resmi bildirim yapılması gerekmektedir. H-1B vizesinde yeni işverenle çalışmak için “transfer” başvurusu yapılmalıdır.
Bildirimsizlik, kişinin yasal statüsünü doğrudan sona erdirir ve kişi “out of status” durumuna düşer. Aynı durum, aile bireylerinin statüsünü de olumsuz etkiler.
11. Statü Değişikliği veya Green Card Başvurusunda Hatalı İşlemler
Çalışma vizesi sahipleri, ABD’de belirli bir süre kaldıktan sonra Green Card başvurusunda bulunmak ister. Ancak başvuru sürecinde kategori seçimi, belge hataları veya yanlış beyanlar, Green Card’ın reddine ve mevcut vize statüsünün kaybına sebep olabilir.
Bu süreçte deneyimli göçmenlik avukatlarından destek alınması riskleri azaltacaktır.
12. ABD’de İkamet Adresi Değişikliğini Zamanında Bildirmemek
ABD’de ikamet eden tüm yabancılar, adres değişikliklerini 10 gün içinde USCIS’e bildirmek zorundadır. Bildirimsizlik tebligat eksikliği, mahkeme celbi, idari işlemlerde gecikme ve statü kaybı doğurabilir.
13. Statü Kaybı ve Hukuki Sonuçları
Çalışma vizesinin kaybı, yalnızca ABD’de kalış hakkının yitirilmesi anlamına gelmez; aynı zamanda gelecekte yapılacak göçmenlik ve vize başvurularının da olumsuz etkilenmesi anlamına gelir.
Sınır dışı edilenler, belirli süreyle ABD’ye giriş yasağına tabi olabilirler. Bu nedenle her türlü hata veya ihmal, uzun vadede ciddi hak kaybına neden olur.
Sıkça Sorulan Sorular
ABD çalışma vizem bitti, işverenim uzatma yapacak dedi. Bu sürede kalabilir miyim?
Hayır. Süre dolduğunda yeni başvuru yapılmamışsa, ABD’de kalmak yasa dışı olur.
Farklı işte veya freelance çalışabilir miyim?
Çoğu vize türünde yalnızca başvuruda belirtilen işverende ve pozisyonda çalışabilirsin. Serbest çalışma veya iş değişikliği için uygun başvuru gereklidir.
İşten ayrıldım, ne kadar sürem var?
Çoğu vize türünde işten ayrıldıktan sonra 60 günlük bir “grace period” bulunur. Bu sürede yeni iş ya da statü bulmalısın.
Adres değişikliğini neden bildirmeliyim?
Adres değişikliği yapılmazsa resmi yazışmalar sana ulaşmaz ve statü kaybı yaşayabilirsin.
Ailemin statüsü bana bağlıysa, işten ayrılınca onların statüsü de biter mi?
Evet. Ana vize sahibinin statüsü biterse, aile bireylerinin de yasal statüsü sona erer.
Yargıtay, ABD Federal ve AİHM Kararları Bağlamında
Türkiye’de Yargıtay, ABD çalışma vizesi sahiplerinin aile, malvarlığı, sosyal hak ve borç ilişkilerinde ABD’deki yasal statüyü dikkate alır. ABD federal mahkemeleri, vize ihlali, sahtecilik, işveren değişikliği ve beyan hatası konusunda titiz inceleme yapar. AİHM ise, adil yargılama, aile birliği ve ayrımcılık yasağı ilkelerini ön plana çıkarır.
Sonuç ve Hukuki Değerlendirme
ABD’de çalışma vizesiyle bulunmak; yüksek kariyer, gelir ve yaşam standartları sağlar. Ancak en küçük ihmal ya da prosedür hatası, vize statüsünün kaybedilmesi, sınır dışı ve yeniden giriş yasağı gibi ciddi sonuçlara yol açar. Tüm göçmenlik süreçlerinde güncel bilgiyle hareket etmek, profesyonel danışmanlık almak ve belgeleri eksiksiz sunmak, hak kaybı riskini en aza indirir.
About Post Author
