İŞTİRAK NAFAKASI

İştirak nafakası, Türk Medeni Kanunu kapsamında düzenlenen ve çocuğun bakımı, eğitimi ve diğer ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla, çocuğun velayetine sahip olmayan ebeveyn tarafından ödenen maddi destektir.

 

 

İştirak Nafakasının Amacı

Türk Medeni Kanunu’nun 327. maddesine göre, anne ve baba, çocuğun bakım, eğitim ve korunması için gerekli olan tüm ihtiyaçlarını karşılamakla yükümlüdür. Boşanma veya ayrılık durumlarında, çocuğun velayeti kendisine verilmeyen taraf, iştirak nafakası adı altında çocuğun bakımına katkıda bulunmak zorundadır. Bu nafaka türü, çocuğun fiziksel, eğitsel ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanmasını amaçlar ve çocuğun refahını ön planda tutar.

 

 

İştirak Nafakasının Belirlenmesi

İştirak nafakasının miktarı, mahkeme tarafından çocuğun yaşı, ihtiyaçları, velayeti elinde bulunduran ebeveynin geliri ve yaşam standardı ile nafaka yükümlüsünün ödeme gücü dikkate alınarak belirlenir. Mahkeme, karar verirken şu unsurları göz önünde bulundurur:

1. Çocuğun Yaşı ve İhtiyaçları: Çocuğun yaşı, sağlık durumu, eğitim seviyesi ve özel ihtiyaçları, nafaka miktarının belirlenmesinde önemli rol oynar. Okul masrafları, sağlık giderleri ve diğer temel ihtiyaçlar değerlendirilir.
2. Tarafların Ekonomik Durumu: Nafaka ödeyecek olan ebeveynin gelir düzeyi, mal varlığı ve yaşam standardı göz önüne alınarak makul bir nafaka miktarı tespit edilir. Aynı şekilde, velayet sahibi ebeveynin de maddi durumu değerlendirilir.
3. Yaşam Standardı: Çocuğun boşanma öncesindeki yaşam standardının sürdürülmesi esastır. Mahkeme, çocuğun alıştığı yaşam koşullarının korunmasına özen gösterir.

 

 

İştirak Nafakasının Ödenmesi ve Süresi

İştirak nafakası, genellikle aylık olarak ödenir ve çocuğun erginlik yaşına kadar devam eder ancak çocuğun eğitimine devam etmesi durumunda bu süre uzatılabilir. Örneğin, çocuğun üniversite eğitimi alması halinde, mahkeme nafakanın eğitim süresi boyunca devam etmesine mahkeme tarafından karar verebilir.

 

 

İştirak Nafakasının Artırılması veya Azaltılması

Nafaka miktarının belirlenmesinden sonra, tarafların maddi durumlarında veya çocuğun ihtiyaçlarında önemli değişiklikler meydana gelirse mahkemeye başvurarak nafaka miktarının artırılması veya azaltılması talep edilebilir. Örneğin, nafaka yükümlüsünün gelirinde önemli bir artış veya azalış meydana gelmesi durumunda, taraflardan biri mahkemeye başvurarak nafaka miktarında değişiklik talep edebilir.

 

 

İştirak Nafakasının Hukuki Yaptırımları

Nafaka yükümlülüğünü yerine getirmeyen taraf hakkında icra takibi başlatılabilir. İcra takibi, nafaka alacaklısının, nafaka borçlusunun mal varlığına el konulması veya gelirine haciz konulması gibi hukuki yollara başvurarak alacağını tahsil etmesini sağlar.

 

 

İştirak Nafakasının Sona Ermesi

İştirak nafakası, çocuğun ergin hale gelmesiyle sona erer ancak çocuğun eğitimine devam etmesi veya ekonomik olarak bağımsız hale gelememesi durumunda, nafakanın devam etmesine karar verilebilir. Bunun dışında, çocuğun vefat etmesi veya nafaka yükümlüsünün iflas etmesi gibi durumlarda mahkeme kararıyla nafaka sona erebilir.

 

 

İştirak Nafakası ve Velayet Hakkı

İştirak nafakası, velayet hakkının bir parçası olarak değerlendirilmez. Velayet hakkı, çocuğun fiziksel ve hukuki sorumluluğunu kapsarken, iştirak nafakası, çocuğun maddi ihtiyaçlarını karşılamaya yöneliktir. Bu nedenle, velayet hakkına sahip olmayan ebeveynin, iştirak nafakası ödemesi gerekir.

 

 

İştirak Nafakası ile İlgili Mahkeme Süreci

İştirak nafakası talepleri, Aile Mahkemesi’nde açılan davalarla karara bağlanır. Nafaka talepli dava açmak isteyen taraf, çocuğun ihtiyaçlarını ve kendi maddi durumunu belgeleyen kanıtlarla mahkemeye başvurmalıdır. Mahkeme, tarafların beyanları, sunulan deliller ve ekonomik raporlar doğrultusunda karar verir.

 

 

İştirak Nafakası ile İlgili Yargıtay Kararları

Yargıtay, iştirak nafakası konusunda önemli içtihatlara sahiptir. Özellikle, nafaka miktarının belirlenmesinde ve nafakanın artırılması ya da azaltılması taleplerinde Yargıtay kararları yol gösterici olabilir. Yargıtay, nafaka belirlenirken çocuğun üstün yararının gözetilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.

 

Sonuç

İştirak nafakası, çocuğun gelişimi ve refahı için büyük önem taşıyan bir hukuki yükümlülüktür. Boşanma veya ayrılık sürecinde, çocuğun ihtiyaçlarının karşılanması ve yaşam standardının korunması için velayeti olmayan ebeveyn tarafından ödenmesi gereken bu nafaka, çocuğun gelecekteki eğitim ve sosyal hayatına önemli katkılar sağlar.

 

 

Stajyer Öğrenci Nisa Anbar