Banka ve Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması Suçu

Banka veya kredi kartının kötüye kullanılması, bilişim suçları kapsamında değerlendirilir. Ayrıca, bu suç tipine halk arasında “kredi kartı dolandırıcılığı suçu” da denilmektedir. Bununla birlikte, bu suçun cezai yaptırımı Türk Ceza Kanunu’nun 245. maddesi gereğince açıklanmıştır ve bu suçun işlenmesi durumunda yasal süreç başlatılır. Söz konusu maddede esasında üç ayrı suç tipi düzenlenmiştir:

1. BAŞKASINA AİT BİR BANKA VEYA KREDİ KARTI İLE YARAR SAĞLAMA SUÇU (md. 245/1)
2. BAŞKALARINA AİT BANKA HESAPLARIYLA İLİŞKİLENDİREREK SAHTE BANKA VEYA KREDİ KARTI ÜRETMEK, BÖYLE BİR KARTI SATMAK, DEVRETMEK, SATIN ALMAK VEYA KABUL ETMEK SUÇU (md. 245/2)
3. SAHTE OLUŞTURULAN VEYA ÜZERİNDE SAHTECİLİK YAPILAN BİR BANKA VEYA KREDİ KARTINI KULLANMAK SURETİYLE YARAR SAĞLAMAK SUÇU (md.245/3)

Bu suç tipleri aslında şu şekilde;  hileli kullanım, yetkisiz kullanım ve sahtecilik olarak tanımlanabilir.

Türk Ceza Kanununun 245/1 maddesi, başkasına ait bir banka veya kredi kartı ile yarar sağlama suçunu tanımlar ve bu suçun maddi unsuru olarak, banka veya kredi kartının başkasına ait olması gerektiğini belirtir. Ancak, söz konusu kartın sahtecilik yapılmış veya sahte belgeler ile elde edilmiş bir kart olması halinde bu madde uygulanmaz. Sahtecilik yapılmış veya sahte belgeler ile elde edilen kartlarla yapılan işlemler, ayrı bir suç oluşturabilir ve bu suçlar da ciddi cezalara sebep olabilir.

Bu suç tipi, hırsızlık, dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma ve sahtecilik suçlarının kredi kartları kullanılarak işlenmiş halidir ve yasal yaptırım gerektirecektir. Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçu, seçimlik hareketli bir suç olduğundan TCK m.245’de öngörülen herhangi bir hareketin yapılmasıyla suç meydana gelir. Aynı zamanda, bu suç kasten işlenebilen bir suçtur ve faili herhangi bir kimse olabilir. Mağdur ise, gerçekleştirilen harekete göre kart hamili veya banka olabilir.

Ayrıca, sahte bir banka veya kredi kartı üretmek, satmak, devretmek, satın almak veya kabul etmek şeklinde suçun ikinci şekli oluşur. Bu durumda, fail sahte bir banka veya kredi kartı üreterek veya başka bir yolla elde ederek, bu kartı kullanarak kendisine veya başkasına yarar sağlamaya çalışır.

Üçüncü şekil ise, sahte bir banka veya kredi kartını kullanmak suretiyle kendisine veya başkasına yarar sağlamak şeklinde ortaya çıkar. Bu durumda, fail gerçekte sahte olan bir banka veya kredi kartını kullanarak kendisine veya başkasına yarar sağlamaya çalışır. Aynı şekilde, suçun işlenebilmesi için kredi kartı ya da banka hesabı sahibinin izni dışında yapılan harcamaların takip edilebilir bir şekilde işlenmiş olması gerekir. Başkasına ait bir hesabın kötüye kullanılması veya sahte bir kartla yapılan harcamaların kaydedilmesi gerekir. Bunun için de bankalar ya da kredi kartı şirketleri tarafından güvenli ve güncel bir sistem kullanılması gerekir. Aksi takdirde, suçun işlenmesi ya da işlenmiş olsa bile, suçun takip edilmesi ve cezalandırılması mümkün olmayacaktır. TCK m.245/3 hükmünce, sahte banka veya kredi kartının kullanılması suçun işlenmesi için yeterli değildir. Failin kartı kullanarak kendisine veya başkasına yarar sağlaması gerekir. Ancak, eğer fail sahte kartı kullandığı halde yarar sağlayamamışsa, fiil teşebbüs aşamasında kalır ve fail teşebbüs suçu nedeniyle cezalandırılabilir.

TCK m. 245/1’in başkasına ait bir banka veya kredi kartı ile yarar sağlama suçunu tanımladığını anlıyoruz ve bu suçun maddi unsuru olarak, banka veya kredi kartının başkasına ait olması gerektiğini belirtmemiz gerekir. Bu nedenle, yolda bulduğu bir cüzdanı alarak başkasına ait bir kartı ele geçirmiş olan ve bu kartı kullanmaya veya kullandırmaya yönelik başkaca bir davranışı olmayan bir kişi, TCK m. 245/1 de öngörülen suça teşebbüs yoluyla cezalandırılamaz. Benzer şekilde, hırsızlık yaparak ele geçirdiği cüzdanın içindeki kartı kullanmaya veya kullandırmaya yönelik herhangi bir davranışı olmayan bir kişiyi, TCK m. 245/1 de öngörülen suça teşebbüs yoluyla sorumlu tutmak gerekmez.

Banka veya kredi kartının kullanılması, fiziksel olarak kartın kullanılmasının yanı sıra, kart üzerindeki bilgilerin de kullanılmasını içerebilir. Örneğin, kart üzerindeki bilgilerin kullanılarak online alışveriş yapmak, ödeme yapmak veya para çekmek gibi işlemler, kartın kullanılması anlamına gelir. Bu tür işlemler, aynı şekilde TCK m. 245/1 de öngörülen suçun maddi unsuru olarak değerlendirilebilir. Bu suç, başkasına ait bir banka veya kredi kartının kullanılması sonucu yarar sağlandığında tamamlanır. Bu suçun tamamlanması, yarar sağlama amacı ile kartın kullanılması veya kullandırılmasının gerçekleşmesi ile mümkündür. Bu nedenle, yarar sağlama amacı ile banka veya kredi kartının kullanılmasına yönelik bir girişimin tamamlanması veya başarılı olması durumunda, TCK m. 245/1 de öngörülen suçun işlenmiş sayılması gerekir.

Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçunun yanı sıra, kartın ele geçirilmesi için gerçekleştirilen diğer suçlar da faile yüklenebilir. Örneğin, hırsızlık, güveni kötüye kullanma, dolandırıcılık, yağma gibi suçların yapılması durumunda, bu suçların faili aynı zamanda TCK m. 245/1 de düzenlenen banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçunun faili olarak da sorumlu tutulabilir. Gerçek içtima kuralları gereği, her bir suçun failleri ayrı ayrı sorumlu tutulabilir ve ayrı ayrı cezalandırılabilir.

Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçları, genellikle polis tarafından başlatılan şikâyete dayalı olarak soruşturulmaz ve kovuşturulmaz. Ancak, bu suçlar aynı zamanda bankalar veya kredi kartı şirketleri tarafından fark edildiğinde veya diğer yollarla tespit edildiğinde, yerel adli makamlar tarafından da soruşturulabilir ve kovuşturulabilir. Her ne kadar bu suçlar şikâyete bağlı olarak kovuşturulmasın, ancak polis veya adli makamlar tarafından yapılan soruşturmalar sonucunda kanıtlar bulunduğunda, suçlu hakkında yasal işlem yapılabilir ve cezai yaptırımlar uygulanabilir.

Bu maddede 3 farklı suç tipi düzenlendiğinden ve bu suçların maddi-manevi unsurları ayrı ayrı olduğundan detaylıca incelenmelidir. Ayrıca banka veya kredi kartının kötüye kullanımı genellikle uzlaşma kapsamında olan suçlar değildir.  Son olarak; somut duruma göre şahsi cezasızlık sebebi ve etkin pişmanlık hükümlerinin de uygulanabileceğini söylemeliyiz.