Sporcu Menajerlik Sözleşmeleri:

Giriş: Menajerlik Sözleşmeleri Spor Hukuku İçin Neden Kritik?

Günümüzde profesyonel sporda menajerlik faaliyeti yalnızca transfer arayan bir aracılık faaliyeti olmaktan çıkmış; hukuki, ticari ve sözleşmesel yönleri olan profesyonel bir sektör hâline gelmiştir. Futbolcu menajerleri (FIFA Agent), basketbol temsilcileri, voleybol menajerleri ve diğer spor branşları için çalışan temsilciler; sporcular ile kulüpler arasındaki ilişkileri yönetmekte, transfer sözleşmelerini düzenlemekte ve sporcuların kariyer stratejilerini belirlemektedir.
Bu nedenle menajerlik sözleşmelerinin hukuki geçerliliği, fesih şartları, ücret yapısı, yetki sınırları ve disiplin yaptırımları hem sporcu hem de kulüpler açısından hayati önem taşır.

Türkiye’de menajerlik sözleşmeleri;

TFF Futbol Menajerleri Talimatı,
FIFA Football Agents Regulations,
TBK (Türk Borçlar Kanunu)
çerçevesinde düzenlenir.

Bu makalede sporcu menajerlik sözleşmelerinin hukuki çerçevesi detaylı bir şekilde ele alınmaktadır.

I. Menajerlik Sözleşmesinin Hukuki Niteliği

Menajerlik sözleşmesi, Türk Borçlar Kanunu’nda yer alan vekalet sözleşmesinin bir türüdür ancak spor hukuku tarafından özel kurallarla düzenlenir.

1. Menajer – Sporcu İlişkisi Bir Vekâlet İlişkisidir

Menajer temsil eder
Sporcu karar verir
Menajer sporcunun haklarını korur, pazarlık yapar
Sporcu adına bağlayıcı işlemler yapamaz (açık yetki verilmedikçe)

2. Yazılı Şekil Zorunludur

TFF ve FIFA düzenlemelerine göre menajerlik sözleşmesi yazılı yapılmadıkça geçerli değildir.

3. Tescil Şartı

Menajerlik sözleşmesi geçerli olabilmesi için:

TFF’ye bildirilmesi
FIFA Agent platformunda kayıt edilmesi

zorunludur.

II. Menajerlik Sözleşmesinin Temel Maddeleri

Sözleşme hazırlanırken mutlaka bulunması gereken hükümler:

1. Sözleşme Süresi

FIFA’ya göre:

Maksimum süre 2 yıldır
Uzatmalar yine en fazla 2 yıllık olabilir
18 yaş altı sporcular için daha sıkı kurallar geçerlidir

2. Menajerlik Ücreti

Menajer ücretinin belirlenmesi spor hukukunda en tartışmalı konulardan biridir.

a) Yüzde Üzerinden Ücret

FIFA’nın düzenlemesine göre:

Ücret, sporcunun brüt gelirinin %3 – %10 aralığında olabilir
Kulüp tarafından ödeniyorsa ayrıca yazılmalıdır

b) Sabit Ücret

Bazı sözleşmelerde menajere sabit danışmanlık ücreti ödenir.

c) Çifte Ödeme Yasağı

Menajer aynı transfer için hem sporcu hem kulüpten ücret alamaz.
Bu durum disiplin suçu oluşturur.

3. Menajerin Yetkileri

a) Transfer Görüşmesi Yapma Yetkisi

Kulüplerle müzakere
Sözleşme taslaklarını hazırlama
Maaş pazarlığı

b) Reklam ve Sponsorluk Anlaşmaları

Sporcunun imaj hakları üzerinde menajere belirli yetki verilir.

c) Kapsam Dışı Yetkiler (Verilmezse)

Sporcu adına hukuki işlem yapmak
Kontrat imzalamak
Para tahsil etmek

bunlar ancak açık ve yazılı yetkiyle mümkündür.

4. Sporcu Yükümlülükleri

Sporcu şunları taahhüt eder:

Menajerle iş birliği yapmak
Bilgi ve belge vermek
Menajerin müzakerelerini sabote etmemek
Menajeri dışlayıp başka temsilciyle gizli anlaşma yapmamak

Bu yükümlülük ihlal edilirse tazminat sorumluluğu doğar.

5. Rekabet Yasağı ve Tek Temsil Yetkisi

Menajer genellikle tek temsilci olur
Sporcu başka bir menajerle sözleşme yapamaz
Rekabet yasağı fesih sonrası da devam edebilir

6. Gizlilik Maddesi

Menajer:

Sözleşme detaylarını
Transfer rakamlarını
Özel hayatla ilgili bilgileri

kamuya açıklayamaz.

7. Fesih Şartları

Sözleşmede haklı nedenle fesih şartları açıkça düzenlenmelidir.

III. Menajerlik Sözleşmelerinde Fesih

Fesih süreci spor hukukunda en çok uyuşmazlık yaratan konudur.

1. Haklı Nedenle Fesih (Just Cause)

Sporcu açısından haklı nedenler:

Menajerin sahte belge kullanması
Yüksek komisyon talebi
Sporcu aleyhine gizli pazarlık yapılması
Menajerin lisansının iptali

Menajer açısından haklı nedenler:

Sporcunun menajeri devre dışı bırakması
Başka menajerle gizli anlaşma yapması
Ödeme yapılmaması

2. Haksız Fesih Sonucu Tazminat

Haksız fesih yapılırsa:

Kalan süre ücretleri
Menajerlik komisyonu
Sözleşme cezai şartı

gündeme gelir.

CAS kararlarına göre tazminat hesaplanırken:

Sözleşmenin süresi
Menajerin katkısı
Sporcunun gelir düzeyi
Kötü niyet durumu

dikkate alınır.

IV. Menajerlik Sözleşmelerinde En Sık Yaşanan Uyuşmazlıklar

1. Çifte Menajerlik Problemi

Sporcunun aynı anda iki menajerle çalışması hem FIFA hem TFF tarafından yasaktır.

2. Kayıtsız Menajerle Çalışma

Tescilsiz menajerle yapılan sözleşme geçersizdir.

3. Komisyon Oranı Uyuşmazlıkları

FIFA’nın üst sınırları aşılmışsa sözleşme hükümsüz sayılır.

4. Transferden Doğan Menfaatin Paylaşımı

Menajerlerin en çok dava açtığı konu budur.

5. Fesih-Sonrası Temsil Uyuşmazlıkları

Sporcu sözleşmeyi fesheder, menajer “Bu transfer benim sayemde oldu” diyerek dava açabilir.

V. FIFA ve TFF Disiplin Sorumluluğu

Menajer, spor hukukunda disiplin yaptırımlarına tabidir:

a) Lisans iptali

b) Para cezası

c) Transfer döneminde men cezası

d) FIFA Agent sicilinden çıkarma

Menajerlik faaliyetlerinde şike, yasa dışı bahis, rüşvet, etik ihlalleri gibi durumlar ağır yaptırımlara yol açar.

Sonuç

Sporcu menajerlik sözleşmeleri; transfer pazarlıkları, ücret ilişkileri, temsil yetkileri ve sportif kariyer yönetimi açısından spor hukukunun en kritik sözleşmelerinden biridir. FIFA ve TFF düzenlemeleri nedeniyle klasik bir vekâlet sözleşmesinden çok daha karmaşık bir yapıya sahiptir.
Bu nedenle menajerlik sözleşmelerinin profesyonelce hazırlanması, yetki sınırlarının doğru çizilmesi ve fesih hükümlerinin açık yazılması hem sporcu hem menajer açısından zorunludur.

Single Blog Title