Giriş: Spor Sözleşmelerinde Fesih Neden Bu Kadar Önemli?

Spor hukuku, klasik iş ve borçlar hukuku sözleşmelerinden farklı olarak yüksek tempolu, rekabete dayalı ve ekonomik değeri çok yüksek bir alanda işler. Bir futbolcunun veya antrenörün kulüple yapmış olduğu profesyonel sözleşme, yalnızca hizmet ilişkisini değil; transfer hakkını, tazminat yükümlülüklerini, primleri, sponsorluk gelirlerini ve disiplin hükümlerini de kapsar. Bu nedenle sözleşme feshi, spor hukukunun en kritik konularından biridir.

Bir sözleşmenin hangi şartlarda sona erebileceği, kulübün fesih hakkını hangi durumlarda kullanabileceği, futbolcunun haklı nedenle sözleşmeyi bitirip serbest kalabileceği veya antrenörün fesih halinde tazminat alıp alamayacağı hem TFF Talimatları hem FIFA RSTP (Regulations on the Status and Transfer of Players) ve hem de Türk Borçlar Kanunu kapsamında ayrı ayrı değerlendirilir.

Bu makalede spor kulüplerinde sözleşme feshi hukuki açıdan ayrıntılı biçimde ele alınacaktır.

---

I. Spor Hukukunda Sözleşme Türleri ve Hukuki Normlar

Spor kulüplerindeki sözleşmeler genellikle üç tipe ayrılır:

1. Profesyonel Futbolcu Sözleşmesi

TFF tarafından onaylı tip sözleşmelerdir ve TFF Futbol Talimatı’na tabidir.

2. Antrenör ve Teknik Ekip Sözleşmeleri

Genellikle özel hukuk sözleşmesidir ancak TFF’nin antrenör talimatlarına göre düzenlenir.

3. Kulüp Çalışanı – Performans Personeli Sözleşmeleri

Fizyoterapist, masör, kondisyoner gibi personelin sözleşmeleri iş hukuku ile spor hukukunun kesiştiği karma sözleşmelerdir.

Uygulanan Normlar:

• TFF Statüsü

• TFF Futbolcu Tescil ve Transfer Talimatı

• FIFA RSTP

• FIFA DRC (Uyuşmazlık Çözüm Kurulu) kararları

• CAS kararları

• Türk Borçlar Kanunu

• Türk İş Kanunu (bazı personel için)

---

II. Sözleşme Feshinin Türleri

Fesih hukuku üç ana başlık altında incelenir:

---

1. Sürenin Dolmasıyla Fesih

En doğal sona erme şeklidir. Süre dolduğunda futbolcu serbest kalır.

Kulüp ile futbolcu arasında uyuşmazlık yoksa herhangi bir tazminat sorunu doğmaz.

---

2. Tarafların Anlaşarak Feshi (Mutabakatlı Fesih)

Tarafların menfaat dengesini koruyan en risksiz fesih türüdür.

Ne zaman tercih edilir?

• Futbolcunun performans beklentiyi karşılamaması

• Antrenörün değişen teknik yapıya uymaması

• Kulübün mali sıkıntıya düşmesi

• Futbolcunun başka kulübe transfer olmak istemesi

Hukuki Özellikleri

• Taraflar yazılı fesih protokolü imzalar

• Tazminat miktarı özgürce belirlenir

• FIFA/TFF uyuşmazlık riski azalır

• Kulüp, oyuncunun başka kulübe transferini kolaylaştırır

Mutabakatlı fesihte dikkat edilmesi gereken en kritik husus:
👉 FIFA’ya bildirim zorunluluğu
Aksi hâlde transfer engelleri doğabilir.

---

3. Haklı Nedenle Derhâl Fesih

Spor hukukunda en çok uyuşmazlık doğuran fesih türüdür.

Haklı nedenler neler olabilir?

a) Kulüp Açısından Haklı Nedenler

• Futbolcunun antrenmana gelmemesi

• Disiplin ihlalleri

• Şike, bahis veya teşvik girişimi

• Ahlaki davranışlar

• Sürekli performans düşüklüğü (tek başına yeterli değildir)

• Takım içi huzuru bozmak

• Hakaret, kavga

Ancak Yargıtay ve CAS şu prensibi benimser:
👉 Haklı nedenle fesih için ağır bir ihlal olmalıdır.

b) Futbolcu Açısından Haklı Nedenler

• Ücretin 2–3 ay ödenmemesi

• Primlerin sürekli aksatılması

• Disiplin cezalarının kötüye kullanılması

• Kulübün sözleşmeye aykırı uygulamaları

• Sağlık hizmetlerinin aksatılması

FIFA RSTP’ye göre ücretin 2 ay ödenmemesi futbolcunun haklı nedenle fesih sebebidir.

c) Antrenörün Haklı Nedenleri

• Sözleşme gereği ödenmemiş maaş

• Yönetimin teknik konulara aşırı müdahalesi

• Sözleşmede taahhüt edilen personelin verilmemesi

• Çalışma ortamının bozulması

---

III. Fesih Sonrası Tazminat

Fesih işleminden sonra en çok dava açılan konu tazminattır.

1. Haksız Fesih Halinde Kulübün Ödeyeceği Tazminat

FIFA RSTP’ye göre kulüp, sözleşmeyi haksız feshederse futbolcuya:

• Kalan süre ücretleri

• Primesi

• Performans bonusları

• Menajer giderleri

ödemek zorunda kalabilir.

CAS, tazminat hesaplamasında şu kriterleri kullanır:

• Kalan sözleşme süresi

• Oyuncunun piyasa değeri

• Yeni kulübünden alacağı maaş

• Eski kulübün kusuru

---

2. Haksız Fesih Halinde Futbolcunun Ödeyeceği Tazminat

Futbolcu haksız fesih yaparsa kulüp:

• Tazminat

• Yeni kulübe sportif yaptırım (transfer yasağı)

• Oyuncuya men cezası

talep edebilir.

CAS’ın “Matuzalem Kararı”, futbolcular açısından en bilinen ağır örnektir.

---

3. Antrenör Fesih Tazminatı

Antrenörlük sözleşmelerinde tazminat genellikle:

• “Kalan süre ücreti”

• “Sabit fesih bedeli”

şeklinde düzenlenir.

Türkiye’de birçok kulüp, antrenör sözleşmesini erken feshettiği için ciddi tazminatlar ödemek zorunda kalmıştır.

---

IV. TFF – FIFA – CAS Süreçleri

1. TFF Uyuşmazlık Çözüm Kurulu (UÇK)

Futbolcu–kulüp veya antrenör–kulüp arasındaki alacak ve tazminat davalarında yetkilidir.

Kararlar bağlayıcıdır.

2. Tahkim Kurulu

UÇK kararlarının üst denetimidir.

3. FIFA DRC (Dispute Resolution Chamber)

Yabancı oyuncular veya uluslararası transferlerde yetkilidir.

4. CAS (Court of Arbitration for Sport)

FIFA kararlarına karşı başvurulacak son mercidir.

---

V. Fesih Sürecinde Avukatın Stratejisi

Profesyonel bir avukatın fesih sürecinde yapması gerekenler:

1. Fesih Bildirimi Doğru Hazırlanmalı

• Tarih

• Somut gerekçe

• İhtar geçmişi

• Noter ya da TFF UYAP bildirimi

2. Deliller Toplanmalı

• Maaş bordroları

• WhatsApp konuşmaları

• Sağlık raporları

• Performans kayıtları

3. Fesih Zamanlaması

• Müsabaka dönemi

• Transfer dönemi

• Kulübün mali durumu

Zamanlama hem hukuki hem ekonomik etki yaratır.

4. Spor Hukuku Mevzuatına Uyum

TFF talimatına aykırı fesih hem geçersiz olur hem de kulübe ceza getirir.

---

Sonuç

Spor kulüplerinde sözleşme feshi; yalnızca imzaların atılmasıyla biten bir süreç değil, çok yönlü hukuki değerlendirme gerektiren karmaşık bir mekanizmadır.
Futbolcular, antrenörler ve kulüpler, TFF talimatları, FIFA düzenlemeleri ve Türk Borçlar Kanunu hükümlerine uygun hareket etmediğinde ciddi tazminat, men ve transfer yasağı cezaları gündeme gelebilir.

Bu nedenle sözleşme feshi; profesyonel hukuki destek, stratejik planlama ve doğru belgelendirme ile yönetilmelidir.