Denetimli Serbestlik Nedir?
Türkiye’de ceza infaz rejiminde “denetimli serbestlik”, hem hükümlülerin cezaevine daha erken çıkabilmesi hem de topluma yeniden kazandırılması açısından en çok merak edilen kurumların başında geliyor. Özellikle 2016 tarihli 671 sayılı KHK, ardından 2020 tarihli 7242 sayılı Kanun (infaz paketi) ile yapılan değişiklikler sonrasında; “1 yıl mı, 2 yıl mı, 3 yıl mı denetimli serbestlik var?”, “Hangi suçlarda uygulanmaz?”, “2020 öncesi–sonrası ne fark etti?” soruları vatandaşlar için iyice karışmış durumda.
Bu makalede;
- Denetimli serbestliğin hukuki dayanağını,
- Güncel sistemde hangi hallerde uygulandığını,
- Hangi suçlarda ve hangi durumlarda uygulanmadığını,
- 2020 yılı öncesinde (özellikle 671 sayılı KHK döneminde) nasıl uygulandığını,
detaylı ama sade bir dille açıklayacağız.
1. Denetimli Serbestlik Nedir? Hukuki Dayanak ve Temel Amaç
1.1. Tanım – 5275 sayılı Kanun m.105/A
Denetimli serbestlik, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 105/A maddesinde düzenlenmiştir. Özetle; koşullu salıverilmesine belli bir süre kalan ve iyi hâlli kabul edilen hükümlülerin, cezalarının kalan kısmını cezaevi dışındaki ortamda, denetim ve yükümlülükler altında infaz etmelerini sağlayan bir infaz kurumudur.
Bu sistemde;
- Hükümlü cezasını çekmeye devam eder,
- Ancak infaz; denetimli serbestlik müdürlüğü tarafından belirlenen şartlar ve yükümlülükler çerçevesinde toplum içinde sürer,
- Cezaevi koşullarından çıkılır fakat kişi tamamen “serbest bırakılmaz”; belirli kurallara uymak zorundadır.
Anayasa Mahkemesi de, denetimli serbestliğin infazın bir parçası olduğunu, hükümlünün “toplum içinde denetimsiz bırakılması” anlamına gelmediğini açıkça vurgulamıştır.
1.2. Denetimli Serbestliğin Amaçları
Denetimli serbestlik sisteminin temel amaçlarını şöyle özetleyebiliriz:
- Hükümlünün cezaevinden çıktıktan sonra yeniden suç işlemesini önlemek,
- Kişiyi denetimli ve kontrollü bir şekilde topluma hazırlamak,
- Cezaevi nüfusunu azaltarak, infaz sistemini daha etkin ve insani hale getirmek,
- Toplumsal güvenliği korurken, hükümlülere eğitim, meslek edinme, bağımlılıkla mücadele gibi imkânlar sunmak.
Bu nedenle denetimli serbestlik, sadece “erken tahliye” değil; yeniden topluma uyum sürecinin hukuki zemine oturtulmuş hâlidir.
2. Denetimli Serbestlik İçin Genel Şartlar (Güncel Sistem – 2025 İtibarıyla)
2.1. Koşullu Salıverilmeye Kalan Süre
Temel kural:
Koşullu salıverilmesine 1 yıl veya daha az süre kalan, iyi hâlli hükümlüler denetimli serbestlikten yararlanabilir.
Bu 1 yıllık süre;
- Suçun türüne,
- Hükmedilen hapis cezasının miktarına,
- Koşullu salıverilme oranına (örneğin 1/2 veya 2/3 gibi),
göre cezaevinin infaz büroları tarafından hesaplanır. Bazı dönemlerde ve belirli suç türleri için bu süre 2 yıl veya 3 yıl olarak uygulanmış; özellikle 671 sayılı KHK ve 7242 sayılı Kanun bu konuda önemli geçici hükümler getirmiştir (aşağıda “2020 öncesi” bölümünde ayrıntılı anlatılacak).
2.2. İyi Hâl Şartı
Denetimli serbestlikten yararlanabilmek için hükümlünün;
- Cezaevinde disiplin cezaları almamış,
- Kurum yaşamına ve yükümlülüklere uymuş,
- Terör veya örgütlü suçlarda örgütsel faaliyetlerine devam etmeyen,
kısaca “iyi hâlli” olduğuna ilişkin idare ve gözlem kurulu kararı bulunması gerekir. İyi hâl kararı yoksa, sadece sürenin dolması denetimli serbestlik için yeterli değildir.
2.3. Açık Ceza İnfaz Kurumuna Ayrılma Şartı ve İstisnalar
Kural olarak, hükümlünün açık ceza infaz kurumuna ayrılma şartlarını taşıması gerekir. Ancak uygulamada bazı durumlarda;
- Açığa ayrılma hakkı olduğu hâlde,
- Yer yokluğu, idari sebepler gibi iradesi dışındaki nedenlerle açık cezaevine gönderilemeyen,
- Ya da bu nedenle yeniden kapalıya alınan hükümlüler açısından
7242 sayılı Kanun’la getirilen değişiklikler doğrultusunda doğrudan denetimli serbestliğe ayrılma imkânı tanınmıştır.
Dolayısıyla açık cezaevine fiilen gitmemiş olmak, her zaman denetimli serbestliğe engel olmaz; önemli olan açığa ayrılma koşullarını taşıyıp taşımadığınızdır.
2.4. Talep ve Başvuru Usulü
Denetimli serbestlik kendiliğinden uygulanmaz; genel olarak:
- Hükümlü veya avukatı infaz savcılığına başvuruda bulunur,
- Ceza infaz kurumu, iyi hâl raporu ve infaz hesaplamasını dosyaya koyar,
- İnfaz savcılığı / infaz hâkimliği, denetimli serbestlik şartlarının oluşup oluşmadığını inceler,
- Şartlar oluşmuşsa, denetimli serbestlik müdürlüğüne gönderilmek üzere tahliye kararı verilir.
Karara karşı, infaz hâkimliğine şikâyet / itiraz yolları açıktır.
3. Özel Gruplar İçin Denetimli Serbestlik: Kadın Hükümlüler, Ağır Hastalar, Çocuklar
Denetimli serbestlikte bazı gruplar için daha avantajlı süre ve koşullar öngörülmüştür.
3.1. 0–6 Yaş Arası Çocuğu Bulunan Kadın Hükümlüler
5275 sayılı Kanun’un 105/A maddesi ve infaz değişiklikleri uyarınca;
- 0–6 yaş grubunda çocuğu bulunan kadın hükümlüler,
- Koşullu salıverilmesine 2 yıl veya daha az süre kalanlar,
- Diğer genel şartları da taşıyorlarsa,
denetimli serbestlikten yararlanabilirler.
Burada amaç;
- Küçük yaşta çocuğu olan annenin cezaevinde kalmasını asgari düzeye indirmek,
- Çocuğun sağlıklı gelişimini ve aile bütünlüğünü korumak.
3.2. Ağır Hastalık, Engellilik veya Kocama Hâli
Yine aynı maddede;
- Ağır hastalık,
- Ciddi engellilik,
- İleri yaş (kocama) nedeniyle hayatını tek başına idame ettiremeyen hükümlüler,
- Koşullu salıverilmelerine 3 yıl veya daha az süre kalmışsa
ve bu durum Adli Tıp Kurumu veya tam teşekküllü hastanelerin sağlık kurulu raporuyla belgelenmişse, denetimli serbestlikten yararlanabilirler.
Bu düzenleme, hem insani gerekçelere, hem de Anayasa’nın insan onurunu koruyan hükümlerine dayandırılmaktadır.
3.3. Çocuk Hükümlüler (Suça Sürüklenen Çocuklar)
Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliği’nde, 18 yaşından küçük suça sürüklenen çocuklar için ayrıca düzenlemeler yapılmıştır.
- Çocuklar için eğitim, psikolojik destek, aile ile ilişkilerin güçlendirilmesi,
- Okulla bağlantının kesilmemesi,
- Topluma kazandırıcı programların önceliklendirilmesi
esastır. Uygulamada çocuklarla ilgili kararlar, yetişkinlere göre daha hassas bir değerlendirmeyi gerektirir.
4. Denetimli Serbestlik Hangi Hallerde Uygulanır?
4.1. Süre Şartının Sağlanması: 1 Yıl – 2 Yıl – 3 Yıl Ayrımı
Genel sistemde, suç tarihi 30.03.2020’den sonra olan suçlar bakımından:
- Temel kural: 1 yıl denetimli serbestlik uygulanır,
- İstisna olarak kadın hükümlü – ağır hasta – engelli gibi gruplarda 2 yıl veya 3 yıla kadar denetimli serbestlik mümkündür.
Suç tarihi 30.03.2020’den önce olanlar için ise; 7242 sayılı Kanun’un getirdiği Geçici 6. madde kapsamında, belirli ağır suçlar hariç olmak üzere 3 yıla kadar denetimli serbestlik imkânı tanınmıştır.
Daha eski tarihli suçlarda (özellikle 01.07.2016’dan önce işlenen suçlar) ise, 671 sayılı KHK ile getirilen 2 yıllık denetimli serbestlik rejimi bulunmaktadır (aşağıda 2020 öncesi bölümünde ayrıntılı).
4.2. Suç Türü Bakımından Uygulanması
Denetimli serbestlik, ilke olarak tüm süreli hapis cezaları yönünden gündeme gelebilen bir infaz kurumudur. Ancak bazı suçlar için özel istisnalar ve sıkı koşullar getirilmiştir:
- Ağır nitelikli suçlar (kasten öldürme, bazı nitelikli yaralama halleri, işkence, eziyet vb.),
- Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar,
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti (TCK m.188 gibi),
- Devletin güvenliğine karşı suçlar ve terör suçları,
- Bazı örgütlü suçlar
bakımından, özellikle 671 sayılı KHK ve 7242 sayılı Kanun’un geçici hükümlerinde, 3 yıl / 2 yıl denetimli serbestlik imkânı dışında bırakıldıkları, yani istisna suçlar olarak sayıldıkları görülmektedir.
Bu, bu suçlarda hiç denetimli serbestlik uygulanamaz anlamına gelmez; ancak geçici düzenlemelerle getirilen 2 yıl – 3 yıl denetimli serbestlik avantajlarından faydalanılamadığı, ayrıca koşullu salıverme oranlarının da daha ağır olduğu unutulmamalıdır. Her bir ceza için somut infaz hesaplaması yapmak şarttır.
4.3. Failin Durumuna Göre Uygulama
Denetimli serbestlik uygulanırken;
- Hükümlünün mükerrir (tekerrür) olup olmadığı,
- Suçu işleme şekli, cezaevindeki tutumu,
- Disiplin cezaları, önceki denetimli serbestlik ihlalleri,
hep birlikte değerlendirilir. 5275 sayılı Kanun ve infaz mevzuatında mükerrir hükümlüler için açığa ayrılma ve denetimli serbestlik yönünden daha sıkı şartlar öngörülmüştür.
Uygulamada, tekrar tekrar suç işleyen ve daha önce denetimli serbestliği ihlal etmiş kişiler için kurumların güveni daha düşük olmakta; iyi hâl kararı verilmesi güçleşmektedir.
5. Denetimli Serbestlik Hangi Hallerde Uygulanmaz?
5.1. İstisna Suçlar
Özellikle Geçici 6. madde kapsamındaki 3 yıllık denetimli serbestlikten yararlanamayacak istisna suçlar; barolar, TBB ve birçok hukukçunun infaz rehberlerinde ayrıntılı listeler hâlinde gösterilmektedir. Bunlar arasında;
- Kasten öldürme suçları (TCK m.81, 82, 83),
- Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralamanın bazı halleri,
- İşkence (TCK m.94–95),
- Eziyet (TCK m.96),
- Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar (TCK m.102–105),
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti (TCK m.188),
- Devletin güvenliğine karşı suçlar,
- Terör suçları,
- Bazı örgütlü suçlar ve MİT Kanunu kapsamındaki suçlar
sayılmaktadır.
Bu suçlar bakımından, 3 yıl denetimli serbestlik ve 1/2 oranlı koşullu salıverme rejimi uygulanmaz; daha ağır infaz kuralları geçerlidir.
5.2. İyi Hâl Olmaması ve Disiplin Cezaları
Denetimli serbestliğin uygulanmamasının en sık nedenlerinden biri de:
- Cezaevinde disiplin cezası bulunan,
- Kavgaya karışan, aramalara mukavemet gösteren,
- Uyuşturucu madde bulunduran veya kaçak eşya getiren,
- Kurum kurallarına uymayan
hükümlülerin iyi hâl kararı alamamasıdır.
İyi hâl kararı olmadan, süre şartı sağlansa bile denetimli serbestlik kararı verilmez. İdare ve gözlem kurulu kararlarına karşı infaz hâkimliğine şikâyet yolu açıktır; ancak bu süreç profesyonel bir değerlendirmeyi gerektirir.
5.3. Talep Edilmemesi veya Eksik Başvuru
Bazı durumlarda, hükümlülerin bilgi eksikliği nedeniyle denetimli serbestlik için hiç başvuru yapmadığı ya da eksik dilekçe / belge sunduğu görülür. Bu durumda da uygulamada fiilen denetimli serbestlikten yararlanılamamış olur.
Oysa infaz hesaplaması doğru yapıldığında, çoğu zaman tahliye tarihi öne çekilebilmekte ve hükümlü, cezasının son kısmını denetimli serbestlik altında çekebilmektedir.
5.4. Denetimli Serbestlik Sürecinde İhlal
Denetimli serbestlik aldıktan sonra;
- Yükümlülüklerini (imza, tedavi, programlara katılım vb.) yerine getirmeyen,
- Denetimli serbestlik müdürlüğüne süresinde başvurmayan,
- Yeni bir suç işleyen,
hükümlülerin denetimli serbestlikleri bozulur ve tekrar cezaevine alınırlar.
Örneğin; 105/A maddesi uyarınca, denetimli serbestlik müdürlüğüne belirlenen süre içinde gitmeyen veya iade kararı verilmesine rağmen savcılığa teslim olmayan hükümlüler hakkında TCK m.292 ve 293 (hükümlü veya tutuklunun kaçması – bu suça yardım) hükümleri uygulanabilmektedir.
Bu sebeple, denetimli serbestlik döneminde yükümlülüklere azami riayet edilmesi büyük önem taşır.
6. 2020 Yılı Öncesinde Denetimli Serbestlik Nasıl Uygulanıyordu?
Sorunun önemli kısmı burası: “2020 infaz yasası öncesi denetimli serbestlik nasıldı?”
6.1. 5275 sayılı Kanun’un Klasik Rejimi: 1 Yıllık Denetimli Serbestlik
5275 sayılı Kanun’un ilk halinde, denetimli serbestlik süresi kural olarak 1 yıl idi.
- Hükümlü cezasının belirli bir kısmını cezaevinde çeker,
- Koşullu salıverilmesine 1 yıl kala,
- İyi hâlli olması şartıyla,
cezasının kalan 1 yıllık kısmı denetimli serbestlik altında infaz edilirdi.
Bu sistem, uzun süre değişmeden uygulanmış; ancak cezaevlerindeki doluluk oranları, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ilişkileri, infaz rejimindeki esneklik ihtiyacı nedeniyle, zamanla özel ve geçici düzenlemeler gündeme gelmiştir.
6.2. 2016 – 671 Sayılı KHK Dönemi: 2 Yıl Denetimli Serbestlik
Olağanüstü hal döneminde, 2016 yılında yürürlüğe giren 671 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile ceza infaz rejiminde önemli değişiklikler yapıldı.
Bu KHK ile:
- 01.07.2016 tarihinden önce işlenen bazı suçlar bakımından,
- Koşullu salıverme oranı 2/3’ten 1/2’ye indirildi,
- Denetimli serbestlik süresi de 1 yıldan 2 yıla çıkarıldı.
Yani belli şartları sağlayan bir hükümlü için, örnek olarak:
- Cezasının yarısını cezaevinde çektikten sonra,
- Kalan 2 yıllık kısmı denetimli serbestlik altında infaz edilme imkânı doğuyordu.
Tabii ki bu genel bir şema olup; istisna suçlar (kasten öldürme, cinsel suçlar, terör, bazı örgütlü suçlar vb.) bu avantajlı rejimin dışında bırakılmıştı.
6.3. 2020 İnfaz Paketi (7242 sayılı Kanun) Öncesi Karma Dönem
2016’dan 2020’ye kadar olan süreçte, uygulamada adeta “çok katmanlı” bir denetimli serbestlik sistemi ortaya çıktı:
- Bir yandan 5275 sayılı Kanun’un temel kuralı olan 1 yıllık denetimli serbestlik,
- Diğer yandan 671 sayılı KHK ile gelen 2 yıllık denetimli serbestlik,
- Farklı suç tarihleri ve istisna suçlar nedeniyle çeşitli kombinasyonlar.
Bu nedenle özellikle 2015–2016–2017 gibi suç tarihleri için infaz hesaplaması yaparken:
- Suç tarihi,
- İşlenen suçun istisna suçlar arasında olup olmadığı,
- Hükümlünün daha önce 671 KHK’den yararlanıp yararlanmadığı,
gibi unsurlar tek tek incelenmek zorunda kalıyordu.
6.4. 2020 – 7242 Sayılı Kanun ve 3 Yıllık Denetimli Serbestlik
7242 sayılı Kanun, 15.04.2020 tarihinde yürürlüğe giren ve kamuoyunda “infaz indirimi” ya da “af yasası” olarak bilinen düzenlemenin temelidir. Bu düzenleme ile:
- Bazı suçlar açısından koşullu salıverme oranı 2/3’ten 1/2’ye indirildi,
- Denetimli serbestlik süresi 1 yıldan 3 yıla çıkarıldı,
- Ancak bu 3 yıllık denetimli serbestlik;
- Suç tarihi 30.03.2020’den önce olan suçlar için,
- Yine belirli ağır suçlar hariç tutulmak suretiyle,
- Geçici madde 6 kapsamında tanındı.
Bununla birlikte, önceki 671 sayılı KHK ile getirilen 2 yıllık denetimli serbestlik rejimi ile 7242’nin 3 yıllık denetimli serbestlik rejiminin aynı kişi için aynı suçta iki kez uygulanamayacağı, lehe kanun ilkesi gereğince yalnızca hükümlü lehine olanın bir kez dikkate alınacağı da özellikle vurgulandı.
Özetle 2020 öncesi tablo, kabaca şu şekildeydi:
- Klasik rejim: 1 yıl denetimli serbestlik,
- 671 sayılı KHK ile belirli suç tarihleri için: 2 yıl denetimli serbestlik,
- 7242 sayılı Kanun ile suç tarihi 30.03.2020’den önce olan, istisna suçlar dışındaki bazı suçlar için: 3 yıl denetimli serbestlik.
Bu karma yapı, günümüzde dahi “suç tarihi / suç türü / lehe kanun” tartışmalarını oldukça yoğun hâle getirmiştir.
7. Denetimli Serbestlikte Sık Sorulan Sorular
7.1. Denetimli Serbestliğe Ne Zaman Çıkılır?
Bu, en çok sorulan sorudur. Tek bir cevap yoktur; çünkü:
- Suç tarihi,
- Suçun türü (istisna suç mu değil mi),
- Hükmedilen cezanın süresi,
- Daha önce 671 veya 7242’den yararlanıp yararlanmadığınız,
gibi çok sayıda faktör, denetimli serbestlik tarihini değiştirebilir.
Genel çerçeve olarak:
- Suç tarihi 30.03.2020 sonrası ise;
- Kural: 1 yıl denetimli serbestlik,
- Kadın hükümlü / ağır hastalık / engellilik gibi özel durumlarda: 2–3 yıla kadar avantajlı düzenlemeler.
- Suç tarihi 30.03.2020’den önce ise;
- 671 ve 7242 ile getirilen 2 yıl – 3 yıl denetimli serbestlik rejimleri devreye girebilir,
- İstisna suçlar ve daha önce yararlanma durumları mutlaka incelenmelidir.
Doğru cevap için somut dosya üzerinden, suç tarihi ve ceza miktarı dikkate alınarak infaz hesabı yapılmalıdır.
7.2. Denetimli Serbestliğe Çıkınca Cezam Bitmiş Sayılır mı?
Hayır. Denetimli serbestlikte:
- Hâlâ hükümlüsünüz,
- Cezanız devam ediyor,
- Sadece infaz cezaevi dışında yapılıyor.
Yükümlülüklere uymadığınızda, denetimli serbestlik iptal edilip cezaevine dönme riski her zaman vardır.
7.3. Denetimli Serbestlikte Yükümlülükler Nelerdir?
5275 sayılı Kanun, 5402 sayılı Denetimli Serbestlik Kanunu ve ilgili yönetmelikler çerçevesinde;
- Belirli bir adreste ikamet etmek,
- Belirlenen gün ve periyotlarda imza yükümlülüğüne uymak,
- Eğitim / rehabilitasyon programlarına katılmak,
- Gerekirse tedavi / bağımlılık programlarına devam etmek,
- Bir işte çalışmak veya kamuya yararlı bir işte çalıştırılmak,
gibi yükümlülükler getirilebilir. Hangi yükümlülüklerin getirileceğine denetimli serbestlik müdürlüğü karar verir.
7.4. Denetimli Serbestlik İhlal Edilirse Ne Olur?
- İmza atmaya gitmemek,
- Müracaat süresi içinde denetimli serbestlik müdürlüğüne başvurmamak,
- Programlara iştirak etmemek,
- Yeni suç işlemek
gibi ihlallerde, denetimli serbestlik bozulur ve hükümlü cezaevine alınır. Bazı hâllerde, kaçma suçu yönünden ayrıca ceza davası da gündeme gelebilir.
7.5. Adli Para Cezasında Denetimli Serbestlik Var mı?
Adli para cezası, kural olarak hapis cezasına çevrilmediği sürece denetimli serbestlik gündeme gelmez. Ancak;
- Adli para cezasının ödenmemesi nedeniyle hapis cezasına çevrilmesi,
- Bu hapis cezasının infazı aşamasında
genel infaz hükümleri içinde, koşullar oluşursa denetimli serbestlik uygulanabilir. Her dosyada infaz hesaplaması ayrı yapılır.
8. Uygulamada Yapılan Hatalar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
8.1. Suç Tarihinin Göz Ardı Edilmesi
Denetimli serbestlikte en kritik parametrelerden biri suç tarihidir.
- 01.07.2016 öncesi,
- 01.07.2016 – 30.03.2020 arası,
- 30.03.2020 sonrası
suçlar için farklı infaz rejimleri ve farklı denetimli serbestlik süreleri söz konusu olabilir. Özellikle 671 sayılı KHK ile 7242 sayılı Kanun’un aynı kişiye iki kez uygulanmasının mümkün olmadığını, sadece lehe olan düzenlemenin bir kez uygulanabileceğini unutmamak gerekir.
8.2. İnfaz Hesaplamasında Yanlış Oran Kullanılması
Koşullu salıverme oranının 2/3 mü, 1/2 mi olduğuna dair hatalar, tahliye tarihlerinin yanlış hesaplanmasına neden olur. 7242 sayılı Kanun ile bazı suçlarda oran 1/2’ye indirilmiş, bazı istisna suçlarda ise daha yüksek oranlar korunmuştur.
Bu nedenle infaz hesaplaması yapılırken:
- Suç tipi,
- Suç tarihi,
- Hükmolunan ceza miktarı,
- Mükerrirlik durumu
bir arada değerlendirilmelidir.
8.3. İyi Hâl Kararlarına Zamanında İtiraz Edilmemesi
İyi hâl kararı verilmeme ya da olumsuz değerlendirme yapılması hâlinde:
- Bu kararlar infaz hâkimliğine şikâyet / itiraz konusu edilebilir,
- Süreler içinde başvuru yapılmazsa, denetimli serbestlik imkânı fiilen ortadan kalkabilir.
Hükümlülerin ve ailelerinin, iyi hâl kararlarına ilişkin tebliğleri dikkatle takip etmeleri gerekir.
9. Sonuç: Denetimli Serbestlik Karmaşık Ama Doğru Hesaplandığında Önemli Bir Hak
Denetimli serbestlik, Türkiye’de ceza infaz sisteminin en tartışmalı ama en önemli kurumlarından biridir.
- Bir yandan cezaevlerinin yükünü hafifletmek,
- Diğer yandan hükümlülerin topluma kontrollü dönüşünü sağlamak,
- İnsan onuru ve yeniden topluma kazandırma ilkeleriyle, güvenlik kaygısını dengelemek
amacıyla sürekli değişen ve güncellenen bir yapıya sahiptir.
Özellikle 2020 öncesi dönemde:
- 5275 sayılı Kanun’un temel kuralı olan 1 yıllık denetimli serbestlik,
- 671 sayılı KHK ile getirilen 2 yıllık denetimli serbestlik,
- 7242 sayılı Kanun ile suç tarihi 30.03.2020’den önce olan suçlar bakımından öngörülen 3 yıllık denetimli serbestlik
bir arada uygulanmış; infaz rejimi oldukça karmaşık hâle gelmiştir.
Günümüzde (2025 itibarıyla) ise, suç tarihi 30.03.2020’den sonra olan suçlarda temel kural hâlâ 1 yıllık denetimli serbestliktir; ancak kadın hükümlüler, ağır hastalar ve engelliler için 2–3 yıla kadar özel hükümler geçerlidir. Geçmişe dönük dosyalarda ise 671 ve 7242 gibi düzenlemeler hâlâ önemini korumaktadır.
Denetimli serbestlikten yararlanma ihtimali olan herkes için en sağlıklı yol;
- Suç tarihini,
- Suç tipini,
- Cezanın miktarını,
- Daha önce yararlanılan infaz indirimlerini
dikkate alarak somut infaz hesabı yaptırmak ve infaz sürecini profesyonel hukuki destekle takip etmektir. Böylece, erken tahliye imkânları ve denetimli serbestlik hakları kaybedilmeden kullanılabilecektir.