6222 Sayılı Kanuna Hukuki İtiraz Yolları ve E-Bilet Sisteminin Hukuku
Giriş: Spor Güvenliğinin Sert Yaptırımları
Futbol müsabakalarında güvenliğin sürdürülmesi ve şiddet olaylarının önlenmesi amacıyla yönetimin konan 6222 Sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun , idari ve cezai yaptırımların organizasyonu oluşturulur. Bu Kanun kapsamındaki uygulanan yaptırımların en yaygın ve sporcunun sosyal hayatlarındaki görünüm sonuçları, müsabakaların izlenmesini kısıtlayan “Seyirden Yasaklama” kararlarıdır. Bu kararlar, doğrudan TFF’nin disiplin kurulları aracılığıyla veya kolluk kuvvetlerinin talebi üzerine Sulh Ceza Hakimlikleri tarafından doğrulanabilmektedir.
E-Bilet sisteminin zorunlu hale gelmesiyle, bu yasaklama kararlarının teknolojik bir altyapıya erişim imkanı. Bu makale, 6222 sayılı Kanun’un idari ve cezai yaptırımlarını, seyirden yasaklama kararının hukuki açıdan uygununu (idari işlemi mi, cezai yaptırım mı?), E-Bilet sistemi üzerinden çalıştırma detaylarını ve bu kararlara karşı gerçekleştirilebilecek idari ve adli itiraz süreçlerinin hukuki dayanaklarıyla birlikte inceleyecektir.
I. 6222 Sayılı Kanun’un Yaptırım Mekanizması
6222 sayılı Kanun, sporda şiddet ve dağılımlara karşı iki ana parametreler kurmuştur: İdari Yaptırımlar (TFF ve Kolluk Kuvvetleri) ve Cezai Yaptırımlar (Adli Makamlar).
A. İdari Yaptırımlar (TFF Disiplin Kurulları ve Kolluk)
Kanun, şiddet veya gruplara neden olan gruplara (ve bazen kulüplere) idari para cezası ve seyirden yasaklama cezası verilmesi öngörülmektedir. Bu idari yaptırımlar, TFF Disiplin Talimatı korumasıyla de desteklenir.
B. Cezai Yaptırımlar (Sulh Ceza Hakimliği Kararı)
6222’de tanımlanan belirli suçların (örneğin, saldırı, tehdit, yasa dışı madde koyma) koşulları durumunda, olay yerinde bulunan kolluk kuvvetlerinin talebi üzerine Sulh Ceza Hakimliği (SCH) tarafından seyirden yasaklama işlemi uygulanabilir. Bu tedbir, Kanun’un 15. maddesinde düzenlenmiştir ve genellikle adli bir rapordur.
II. Seyirden Yasaklama Kararlarının Hukuki Niteliği ve Uygulanma Biçimi
“Seyirden Yasaklama” kararlarının hukuki ayrıntılarının ortaya çıkması, itiraz yolunu belirlemede kilit rol oynuyor.
A. İdari Kararı mı, Tedbir Kararı mı?
- TFF Kararları: PFDK veya Tahkim Kurulu tarafından verilen seyir yasağı cezaları idari yaptırımlar niteliğindedir ve idari yargılama yoluyla (Danıştay/İdare Mahkemeleri) denetlenebilir.
- SCH Kararları: Sulh Ceza Hakimliği tarafından uygulanan yasaklama ise tedbir (koruma) kararıdır . Bu kararlar, 6222 Kanun’un özel olarak muhafaza edilmediği itiraz yoluyla yine Sulh Ceza Hakimliği’ne götürülür.
B. E-Bilet Sistemi ile Entegrasyon (Elektronik Takip)
6222 sayılı Kanun’un etkinliği, e-bilet/e-bilet sistemi ile sağlanmaktadır. Yasaklanan kişinin kimlik bilgileri sistem üzerinden kontrol edilir.
- Uygulama: Yaşayan kişi, maç günü gittiğinde gittiğinde, kimlik kartı/kartıyla uyumlu e-bilet sistemindeki kayıt otomatik olarak engellenir. Bilet/passolig kartı iptal edilir veya belirli bir süre kullanıma kapatılır.
- Hukuki Sorun: Biletin iptali, kişinin spor müsabakasını izleme hakkının kısıtlanmasıdır. Bu kısıtlamanın hukuki meşruiyeti, özellikle yasaklama içermediği ile Lisanslıdır.
III. Hukuki İtiraz Yolları: İdari ve Adli Mekanizmalar
Seyirden yasaklama kararlarına karşı başvurulacak yollar, kararın kim tarafından verildiğine bağlıdır.
A. Sulh Ceza Hakimliğine İtiraz (Adli Tedbir Kararlarına Karşı)
Kolluk kuvvetlerinin talebi üzerine SCH tarafından verilen seyirden yasaklama kararları (koruma tedbiri), Kanun’un 15. maddesinin 5. bendi bulundurulması itiraz edilmelidir .
- İtiraz Merci: İtiraz, kararı veren SCH’ye yapılır. Bu itiraz, savunmanın genişlemesi , eylemin Kanun kapsamına girmemesi veya tedbirin orantısızlığı gibi gerekçelere dayanabilir.
- İcranın Durdurulması Talebi: İtiraz dilekçesinde, kararın acilen incelenmesi ve itirazın parçasına kadar icranın durdurulması (tedbirinin durdurulması) talep edilmelidir. SCH, bu talebin özetini inceliyor.
B. TFF Tahkim Kurulu’na Başvuru (İdari Cezalara Karşı)
PFDK veya TFF tarafından verilen seyirden yasaklama cezaları için itiraz yolu TFF Tahkim Kurulu’dur .
- Gerekçeler: İtiraz, cezanın hukuka aykırılığı , fiilin sabit olmaması , kanıtların gecikmesi veya cezanın orantısızlığı üzerine kurulur.
- İdari Yargı Yolu: Tahkim Kurulu kararından sonra, son bakım olarak İdare Mahkemeleri yoluyla iptal davası açılabilir. Ancak bu süreç, genellikle oynanma hızına göre daha uzun sürer.
IV. Savunma Stratejileri ve Orantılılık İlkesi
Onun iki itiraz yolunda da en güçlü savunma aracının tutarlılık ilkesine göre yapılanı vurgulanmaktadır.
A. Eylemin Derecesi ve Cezanın Ağırlığı
Savunmada, kişinin eyleminin kapsamı ile uygulanan koruma süresi karşılaştırılmalıdır. Örneğin, basit bir küfür nedeniyle 1 yıllık (veya sezonluk) seyirden yasaklama kararı, orantısızlık itirazı için güçlü bir zemin oluşur.
B. E-Bilet Sisteminin Hukuki Sınırları
E-bilet sistemi üzerinden uygulanan yasaklamaların, bireylerin seyahatleri ve toplanma özgürlüğü gibi temel haklara müdahale edilerek ileri sürülebilir. Ancak yargılama kararları, kamu düzeni ve güvenliğin sağlanması amacıyla bu özgürlüklerin belirli tasarruflar içinde kısıtlanabileceğini kabul etmektedir. Savunmanın, kısıtlamanın “öngörülebilir” ve “sınırlı” olması vurgulanmalıdır.
Sonuç: Hukuki Denetim Önemi
6222 sayılı Kanun, spor alanında caydırıcılığı sağlamak adına güçlü araçlar sunsa da, bu araçların kullanımı hukuki denetime tabidir. Seyirden yasaklama kararlarına karşı başvuru yollarının (SCH itirazı ve TFF Tahkim) doğru ve kısaca kullanılması, bireyin temel haklarının korunmasının sağlanması zorunludur. Özellikle SCH kararlarına karşı sürenin kısa olması nedeniyle, olayın yerinde veya hemen sonrasında hukuki danışmanlık almak, itirazın başarı sonucunu önemli ölçüde artıracaktır.