Temyiz İncelemesinden Sonra “Kararın Düzeltilmesi” Başvurusu (CMK md. 308)

1. Giriş

Ceza muhakemesinde verilen hükümlerin kesinleşmeden önce bir üst yargı merciinde denetlenmesi olağan kanun yolları ile mümkündür. Bu yolların en önemlilerinden biri temyizdir. Ancak temyiz incelemesi yapılıp Yargıtay karar verdikten sonra da, bazı özel hallerde kararın tekrar gözden geçirilmesi mümkündür. İşte bu aşamada Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 308. maddesi devreye girer.

CMK m. 308, “kararın düzeltilmesi” kurumunu düzenler. Bu kurum, özellikle Yargıtay Ceza Dairelerinin verdiği kararların hukuka aykırı bulunması halinde Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından kullanılabilen olağanüstü nitelikte bir kanun yoludur.

2. Hukuki Dayanak

CMK m. 308/1: Yargıtay ceza dairelerinin verdikleri kararlara karşı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, re’sen veya istem üzerine itiraz edebilir.
CMK m. 308/2: İtiraz üzerine dosya, ilgili daireye gönderilir; daire itirazı yerinde görmezse dosyayı Ceza Genel Kurulu’na yollar.
CMK m. 308/3: İtirazda bulunma süresi 30 gündür (2014 değişikliği sonrası süre sınırı kaldırılmıştır, ancak makul süre ilkesi gereği sürüncemede bırakılmaması gerekir).

3. Kararın Düzeltilmesi Yolunun Amacı

Yargı birliğini sağlamak: Yargıtay daire kararları arasında oluşabilecek farklılıkları gidermek.
Açık hukuka aykırılıkların düzeltilmesi: Özellikle usule ilişkin ciddi yanlışlıklar veya sanık lehine gözden kaçan hususlar.
Kamu yararı: Ceza adalet sistemine duyulan güveni pekiştirmek.

4. Başvuru Yetkisi

4.1. Kimler Başvurabilir?

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı bu yetkinin tek sahibidir.
Başsavcı, ya re’sen (kendiliğinden) ya da ilgili kişi veya kurumun başvurusu üzerine harekete geçebilir.

4.2. Tarafların Doğrudan Başvuru Yetkisi Var mıdır?

Sanık, müdafi, katılan veya Cumhuriyet savcısı doğrudan bu yola başvuramaz.
Ancak dilekçelerini Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na sunabilirler; değerlendirme yetkisi yalnızca Başsavcılığa aittir.

5. Kararın Düzeltilmesi Başvurusunun İncelenme Usulü

Başvurunun alınması: Başsavcı, Yargıtay dairesi kararını hukuka aykırı bulursa itiraz yoluna gider.
Dosyanın ilgili daireye gönderilmesi: Öncelikle kararı veren daire itirazı inceler.
Dairenin değerlendirmesi: Daire itirazı yerinde bulursa kararını düzeltir.
Ceza Genel Kurulu’na gönderme: Daire itirazı kabul etmezse dosya Ceza Genel Kurulu’na gider.
Kesin karar: Ceza Genel Kurulu, itirazı kabul ederse karar düzeltilir; reddederse karar kesinleşir.

6. Kararın Düzeltilmesi Başvurusunun Sonuçları

Kabul edilirse: Yargıtay dairesinin kararı kaldırılır ve yeni bir karar verilir.
Reddedilirse: Önceki karar kesinleşir.
Sanık lehine sonuçlar: Aleyhe bozma yasağına paralel şekilde, sadece sanık lehine düzeltme yapılması mümkündür.
Kamu düzenine etkisi: Kararın düzeltilmesi, kamu yararına açık aykırılıkları ortadan kaldırarak hukuki istikrar sağlar.

7. Uygulamada Karşılaşılan Durumlar

Sanık lehine unutulmuş indirim maddeleri (ör. TCK m. 62’nin uygulanmaması).
Zamanaşımı süresinin göz ardı edilmesi.
Görevli olmayan mahkemenin verdiği kararın onanması.
Açık hesap hataları (ör. ceza süresinin yanlış hesaplanması).

8. Yargıtay İçtihatları

Yargıtay Ceza Genel Kurulu kararlarında, Başsavcının bu yetkisinin sınırsız bir denetim yolu olmadığı, yalnızca açık hukuka aykırılıkların düzeltilmesi için kullanılabileceği vurgulanmaktadır.
Ayrıca, bu yolun aleyhe kullanılmasının mümkün olmadığı, sadece lehine sonuç doğurabileceği belirtilmektedir.

9. Stratejik Önemi

Avukatlar açısından: Müvekkil lehine açık bir hata varsa, Başsavcılığa dilekçe vermek güçlü bir stratejidir.
Savcılık açısından: Kamu düzenine aykırı kararların düzeltilmesini sağlar.
Mahkemeler açısından: Yargılamanın hukuki güvenilirliğini artırır.

10. Sonuç

CMK m. 308 uyarınca kararı düzeltme başvurusu, temyiz incelemesinden sonra devreye giren, olağanüstü ve istisnai bir kanun yoludur. Bu yolun en önemli özellikleri:

Başvuru yetkisi sadece Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısına aittir.
Sanık lehine kullanılabilir, aleyhe sonuç doğuramaz.
Açık hukuka aykırılıklar giderilir, yargı birliği sağlanır.
Nihai merci Ceza Genel Kuruludur.

Bu nedenle, kararın düzeltilmesi başvurusu ceza muhakemesinde adil yargılanma hakkının tamamlayıcı güvencelerinden biri niteliğindedir.

Single Blog Title